6 Μαρτίου, Η Παγκόσμια Ημέρα του Λεμφοιδήματος

Δευτέρα, 06 Μαρτίου 2023 10:22
Γράφτηκε από τον/την Μαρία Τριγώνη

Ο όρος λεμφοίδημα, τα συνοδά προβλήματα που δημιουργεί και η διαδικασία διαχείρισης του περιγράφονται στα ιατρικά βιβλία και μελετώνται από την ιατρική κοινότητα για πάνω από 150 χρόνια. Κάθε χρόνο, παγκοσμίως αναγνωρισμένοι οργανισμοί και δίκτυα (Lymphedema Support Network (LSN), National Lymphedema Network (NLN), προσπαθούν να ενημερώσουν και να επαγρυπνήσουν τον κόσμο με στόχο την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη της εμφάνισης του.

Στην χώρα μας, μόλις τα τελευταία 10 χρόνια, η διαχείριση του λεμφοιδήματος έχει γίνει γνωστή με ένα μικρό ποσοστό ιατρών και Φυσικοθεραπευτών να ειδικεύονται πάνω σε αυτό το πεδίο.

Το 2016 η 6^η Μαρτίου θεσπίστηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα του Λεμφοιδήματος από το Αμερικάνικο Δίκτυο Εκπαίδευσης και Έρευνας Λεμφικών Παθήσεων (Lymphatic Education and Research Network – LE&RN).

Τι είναι το λεμφοίδημα;

Το λεμφοίδημα αποτελεί μια χρόνια πάθηση του λεμφικού συστήματος (ανοσοποιητικό σύστημα) που προκαλείται από ανώμαλη συσσώρευση οιδήματος σε μια ή και περισσότερες περιοχές του σώματος. Εμφανίζεται κυρίως στα άνω άκρα και λιγότερο στα κάτω άκρα.

Ένα λεμφοίδημα μπορεί να είναι οξύ (διάρκεια εμφάνισης μικρότερη των 6 μηνών) ή χρόνιο (διάρκεια εμφάνισης άνω των 10 μηνών), καλοηθές ή κακοηθές, πρωτογενές (οφείλεται σε κάποια εκ γενετής διαταραχή άγνωστης αιτιολογίας) ή δευτερογενές (δημιουργείται μετά από χειρουργική επέμβαση, φλεγμονή, ακτινοβολία ή άλλο τραύμα) και τέλος ταξινομείται σε στάδια.

Στην Ελλάδα τα πιο συχνά λεμφοιδήματα είναι τα δευτερογενή και πιο συγκεκριμένα αυτά που προκύπτουν μετά από αφαίρεση κακοήθη όγκου (καρκίνος στον μαστό, στο προστάτη, γυναικολογικός καρκίνος , κ.α.).

Πως η Φυσικοθεραπεία βοηθά το λεμφοίδημα;

Θεραπευτικά το λεμφοίδημα διαχειρίζεται με την Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (Combined Decongestive Therapy, CDT). Είναι μια σύνθετη διαδικασία με καθημερινές συνεδρίες που διαφέρει από την κλασική Φυσικοθεραπεία και απαιτεί πειθαρχία από τον ασθενή και εξειδίκευση από τον θεραπευτή. Η θεραπεία περιλαμβάνει την Μάλαξη Λεμφικής Παροχέτευσης, την περίδεση, την φροντίδα του δέρματος και την θεραπευτική άσκηση.

folia1

Ακόμη, η θεραπεία χωρίζεται σε δύο φάσεις. Αρχικά, στην φάση της αποσυμφόρησης γίνονται κατά μέσο όρο 10-20 συνεδρίες (ανάλογα με το στάδιο του λεμφοιδήματος) λεμφικής παροχέτευσης σε συνδυασμό με συμπιεστική περίδεση με σκοπό την μείωση του οιδήματος. Μόλις μειωθεί το οίδημα, ένας ειδικός θα μετρήσει τις διαστάσεις του άκρου σε όγκο και σε μήκος για να κατασκευαστεί το εξατομικευμένο συμπιεστικό ένδυμα. Το ένδυμα αυτό, ο ασθενής θα πρέπει να το φορά σε καθημερινή βάση και θα μπορεί να το αφαιρεί μόνο κατά την διάρκεια της νυχτερινής του ανάπαυσης και της προσωπικής του υγιεινής.

folia2

Στη συνέχεια στη φάση της συντήρησης, πραγματοποιούνται εβδομαδιαίες ή και μηνιαίες συνεδρίες αναλόγως τον όγκο του οιδήματος, το στάδιο του λεμφοιδήματος και τις διάφορες επιπλοκές που μπορεί να έχουν παρουσιαστεί.

Η διάρκεια των συνεδριών εξαρτάται από την συμπεριφορά του οιδήματος αλλά ακόμα περισσότερο από την πειθαρχία και την συνέπεια του ασθενή τόσο στην θεραπεία όσο και στις προφυλάξεις, ώστε να μην επιδεινωθεί το λεμφοιδηματικό άκρο.

Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να επισημανθεί πως εάν ο ασθενής δεν μπορεί να ανεχτεί τους συμπιεστικούς επιδέσμους στην φάση της αποσυμφόρησης και το εξατομικευμένο συμπιεστικό του ένδυμα (μανίκι ή κάλτσα), με αποτέλεσμα να τα αφαιρεί, τότε η θεραπεία δεν θα έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα και το οίδημα θα επιστρέψει.

folia3

Ολοκληρώνοντας, το λεμφοίδημα είναι μια σοβαρή νόσος, η οποία από τη στιγμή της εμφάνισης του δημιουργεί όχι μόνο έντονα ψυχολογικά προβλήματα που έχουν να κάνουν με την αισθητική του άκρου, αλλά ακόμη επηρεάζει σημαντικότατα και την ποιότητα ζωής του ασθενούς και των σχέσεων με τους άλλους ανθρώπους. Γι’ αυτόν τον λόγο, η σωστή ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση και η διαχείριση του μπορούν να προλάβουν την εμφάνιση του και άλλες πιθανές επιπλοκές και να μειώσουν σημαντικά τον χρόνο και την ποσότητα των θεραπειών.

folia marina