Πραγματοποιήθηκε το εκπαιδευτικό σεμινάριο «Ελεύθερος χρόνος... και παιδί» στη Βέροια

Η ΚΕΠΑ Δήμου Βέροιας, οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας, οι συμμετέχοντες φορείς Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, ΚΕΔΔΥ Ημαθίας, ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας και Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας διοργάνωσαν το Σάββατο 21 Μαΐου, στην Αντωνιάδεια Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Βέροιας, εκπαιδευτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς και γονείς παιδιών και εφήβων, με θέμα: «Ελεύθερος χρόνος... και παιδί - Διαχείριση του ελεύθερου χρόνου στην παιδική και εφηβική ηλικία».

Ως «Ελεύθερος» ορίζεται ο χρόνος τον οποίο διαθέτει ο κάθε άνθρωπος για να αξιοποιήσει όπως ο ίδιος επιθυμεί πέρα από τις συμβατικές υποχρεώσεις που επιβάλλει η καθημερινότητα και στις οποίες περιλαμβάνεται ο χρόνος εργασίας καθώς και ο χρόνος κάλυψης των οικογενειακών ή άλλων υποχρεώσεων του. Ιδιαίτερα στην παιδική και την εφηβική ηλικία ο «Ελεύθερος Χρόνος» αναδεικνύεται σε σημαντικό παράγοντα της ευρύτερης ανάπτυξης των παιδιών, αφού ο αντίκτυπος της σωστής ή μη αξιοποίησης του μπορεί να αποτυπωθεί μελλοντικά σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής τους όπως η κοινωνικοποίηση τους, η ανάπτυξη των ποικίλων δεξιοτήτων τους και γενικότερα η διαμόρφωση της ταυτότητας τους.
Από το παρελθόν ο «Ελεύθερος Χρόνος» των παιδιών αξιοποιείται με διαφορετικούς τρόπους. Τότε, κυριαρχούσε το παιχνίδι, οι αθλητικές δραστηριότητες, που πολλές φορές συνδυάζονταν με το παιχνίδι, το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων, οι οικογενειακοί περίπατοι κ.α. Με το πέρασμα του χρόνου πολλές συνήθειες του παρελθόντος έχουν αλλάξει. Έτσι, σε μια εποχή που η τεχνολογική ανάπτυξη ολοένα και γιγαντώνεται, που οι ηθικές και οι κοινωνικές αξίες χαλαρώνουν, που κυριαρχεί ο υλικός ευδαιμονισμός, ο ελεύθερος χρόνος αξιοποιείται διαφορετικά. Πλέον, το παιχνίδι από ομαδικό γίνεται μεμονωμένα μέσα από κάποια παιχνιδομηχανή, η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων μπορεί να γίνει από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή άλλα μέσα, το ομαδικό παιχνίδι στη γειτονιά αντικαθίσταται με τα on-line παιχνίδια στο διαδίκτυο με φανταστικούς ή άγνωστους συμπαίκτες. Αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών είναι να περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό η επικοινωνία των παιδιών μεταξύ τους, γεγονός που έχει άμεση σχέση με την περαιτέρω κοινωνικοποίηση τους.

Η διοργάνωση ενός εκπαιδευτικού σεμιναρίου κάθε χρόνο αποτελεί έναν από τους στόχους της Κ.Ε.Π.Α. Δήμου Βέροιας καθώς όπως είναι γνωστό στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ευθύνεται και για τη λειτουργία του Μουσείου Εκπαίδευσης "Χρίστος Τσολάκης» και τη διαχείριση της πλούσιας συλλογής του. Mια τέτοια διοργάνωση σε ετήσια βάση αποτελεί υποχρέωση και έναν ελάχιστο φόρο τιμής προς τον δάσκαλο Χρίστο Τσολάκη και μια μορφή αναγνώρισης προς το μεγάλο έργο του.

Χαιρετισμό απεύθυναν: ο Δρ. Εμμανουήλ Ξυνάδας εκ μέρους της ΚΕΠΑ Δ. Βέροιας, η Σίτσα Λαζαρίδου Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Θεμάτων εκ μέρους της Α’ βάθμιας Εκπαίδευσης και η Νόπη Σκεντερίδου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων εκ μέρους της Β’ θμιας Εκπαίδευσης.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχαν οι Υπεύθυνες Σχολικών Δραστηριοτήτων Έφη Αντωνιάδου και Νόπη Σκεντερίδου.
Την εναρκτήρια εισήγηση επρόκειτο να παρουσιάσει η Δρ. Ειρήνη Αναγνώστου - Κελεπούρη, Ph. D Σχολική Ψυχολόγος, Αν. Προϊσταμένη ΚΕ.Δ.Δ.Υ Ημαθίας, αλλά λόγω απουσίας, η κα Αντωνιάδου παρουσίασε το θέμα της «Παιδί και ελεύθερος χρόνος».

Οι εισηγητές αναφέρθηκαν στα παρακάτω θέματα:

Δρ. Χριστίνα Σιδηροπούλου, Νηπιαγωγός, Δρ. Παιδικής Λογοτεχνίας Α.Π.Θ. & Universite Marc Bloch - Strasbourg

Παιδί και βιβλίο: μία εν δυνάμει φιλική σχέση...
Οι ενήλικες από όποια θέση κι αν βρίσκονται, είτε είναι γονείς, είτε εκπαιδευτικοί, επιθυμούν να καλλιεργήσουν στα παιδιά την αγάπη για τα βιβλία. Τα μέσα που χρησιμοποιούν ποικίλλουν. Πόσα και ποια από αυτά είναι άραγε ικανά να ενισχύσουν την παιδική και νεανική φιλαναγωσία; Πείθονται τα παιδιά να αγαπήσουν το λογοτεχνικό βιβλίο; Προτιμούν την ανάγνωση βιβλίων ως έναν από τους τρόπους με τον οποίο θα αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους; Η εποχή των σημερινών νέων και η νεανική κουλτούρα είναι ιδιαίτερα προσανατολισμένη στις ΤΠΕ. Το βιβλίο μήπως φαντάζει στα μάτια τους ως ένα ξεπερασμένο μέσο; Επίσης, η σημερινή κοινωνία βάλλεται κοινωνικά και οικονομικά. Θεσμοί, όπως οι δημοτικές, δημόσιες και σχολικές βιβλιοθήκες είναι σε θέση να απευθύνουν στους νέους δημιουργικές και ελκυστικές προτάσεις; Επιπλέον, οι εκδοτικοί οίκοι τι επιλογές κάνουν σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης; Οι επιλογές τους είναι ικανές να ανοίξουν γέφυρες επικοινωνίας με τη νεανική κουλτούρα και ταυτόχρονα να προτείνουν στους νέους και τα παιδιά ποιοτικά βιβλία; Και τελικά, ποια βιβλία αξιολογούνται ως ποιοτικά και
κατάλληλα για νέους και παιδιά; Η εισήγηση θα προσπαθήσει να θέσει ένα πλαίσιο αναστοχασμού σχετικά με τα παραπάνω θέματα. Ταυτόχρονα, θα εστιάσει στην ανάγκη της γνώσης από το ευρύ κοινό των δομικών χαρακτηριστικών των βιβλίων για παιδιά και νέους, γνώση η οποία κρίνεται ως απαραίτητη για την υιοθέτηση κριτικής ματιάς και εμπεριστατωμένης επιλογής σε θέματα παιδικού και νεανικού βιβλίου.

Χρήστος Γκιαούρης, Εκπαιδευτικός Πληροφορικής Ειδικής Αγωγής

Φώτω Παπαργυρούδη, Μουσειοπαιδαγωγός - Γιάννης Γραικός Αρχαιολόγος - ΕφΑ Ημαθίας

Επιλέγοντας το μουσείο στον ελεύθερο χρόνο μας
Ο κοινωνικός ρόλος των μουσείων και η βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου: Πότε επιλέγουμε να επισκεφθούμε ένα μουσείο και γιατί; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την απόφαση μας; Τι κάνουμε όταν επισκεπτόμαστε ένα μουσείο; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παιδικού κοινού όταν δεν έρχεται στο μουσείο στα πλαίσια μιας σχολικής επίσκεψης; Πώς μπορούμε να απολαύσουμε τη μουσειακή επίσκεψη ως οικογένεια και ως παρέα;

Πόπη Φιρτινίδου, Καθηγήτρια πιάνου - ΜΑ instrumental teaching

Οι τρόποι που το διαδίκτυο αλλάζει την εκμάθηση της μουσικής
Ανέκαθεν η εκμάθηση της μουσικής ήταν μία από τις αγαπημένες επενδύσεις του ελεύθερου χρόνου των παιδιών και των εφήβων. Παρά το γεγονός πως παραδοσιακά τα μαθήματα μουσικής παρέχονται σε διάφορα οργανωμένα πλαίσια μέσα στα οποία οι μαθητές κρατούν μια θέση παθητική και οι ενήλικες διδάσκοντες ορίζουν την μέθοδο, την πορεία και την αξιολόγηση και των δύο, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι παρεμβαίνουν ενεργητικά στην μουσική τους παιδεία μέσω του διαδικτύου. Οι τρόποι με τους οποίους γίνεται η παρέμβαση αυτή είναι πολλοί και γίνονται όλο και περισσότεροι καθώς οι δυνατότητες που τους παρέχει το διαδίκτυο, αλλά και η φαντασία των νέων διευρύνουν συνεχώς τα όρια μέσα στα οποία μεταδίδεται η μουσική γνώση και η ασκείται η μουσική δράση. Ενδιαφέρον είναι πως αυτή η 'άτυπη' μουσική εκπαίδευση δεν αφορά μόνο στην μουσική που, άλλωστε, οι νέοι πάντα μάθαιναν και έπαιζαν αυτενεργώντας στο πλαίσιο ολιγομελών σχημάτων για την διασκέδαση και την κοινωνικοποίηση τους, αλλά αφορά εξίσου και στην οργανωμένη επίσημη μουσική παιδεία και την εκμάθηση της λόγιας μουσικής. Οι αριθμοί και οι μελέτες καταδεικνύουν πως το μέλλον θα χαρακτηριστεί από παράλληλη χρήση πληροφοριών, ερεθισμάτων και έμπνευσης που θα προέρχονται τόσο από την προσωπική σχέση δασκάλου - μαθητή, όσο και από το απέραντο σύμπαν του διαδικτύου.

Άννα Γκαρνέτα, Πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας (NIFF)

Παιδί και Κινηματογράφος στον ελεύθερο χρόνο
Η Κινηματογραφική δημιουργία εκτός από ξεκάθαρη μορφή πολιτισμού αποτελεί και ένα είδος ψυχαγωγίας, όπως είναι το θέατρο, τα βιβλία, η μουσική.
Από πολλούς διατυπώνεται η άποψη ότι η ανάγνωση ενός βιβλίου έχει περισσότερη θετική επίδραση στη φαντασία του παιδιού απ' ότι η παρακολούθηση μιας ταινίας. Όμως, οι διάφορες μορφές πολιτισμού δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να συγκρίνονται μεταξύ τους, αφού κάθε μία απ αυτές γεννά διαφορετικές εμπειρίες. Τα παιδιά πρέπει να βιώνουν την κινηματογραφική εμπειρία όπως βιώνουν και τα υπόλοιπα γεγονότα.
Η έβδομη τέχνη παρουσιάζει στα παιδιά καινούριες εμπειρίες και τρόπους συμπεριφοράς που θα τα βοηθήσει να ανακαλύψουν ότι η ζωή έχει πολλές πτυχές. Στον κινηματογράφο η φαντασία μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει φτιάχνοντας καινούριους κόσμους χωρίς περιορισμούς.
Ως πολιτιστικός χώρος η κινηματογραφική αίθουσα είναι για τα παιδιά ένας από τους λεγόμενους «τρίτους χώρους», είναι δηλαδή χώρος στον οποίο συναντιούνται έξω απ' τα πλαίσια του σχολείου ή της οικογένειας σε μια δραστηριότητα από κοινού με τους συνομήλικους τους.
Στις ανεπτυγμένες χώρες ο Κινηματογράφος για Παιδιά και Νέους, είναι θέμα εκπαίδευσης και προβολής των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και της γλώσσας της κάθε χώρας. Συμβάλει καθοριστικά στη συνολική ανάπτυξη του κινηματογράφου και προετοιμάζει τους θεατές του μέλλοντος με κριτική σκέψη και αισθητική καλλιέργεια.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν στη σημερινή πραγματικότητα, στον ελεύθερο τους χρόνο
κατακλύζονται από πάρα πολλά ερεθίσματα και είναι εκτεθειμένα συνεχώς σε εικόνες της τηλεόρασης, του tablet, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ακόμη πιο πολύ του κινηματογράφου, ο οποίος μαζί με την τηλεόραση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής οικογένειας.
Πώς μπορεί όμως ένας γονιός, εκπαιδευτικός να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τη δύναμη της έβδομης τέχνης, την ονομαζόμενη κινηματογραφική παιδεία;

Πέτρος Μαλιάρας, Δάσκαλος Θεατρικής αγωγής / Ηθοποιός - ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας - Δήμητρα Σταματίου - Νηπιαγωγός, Δασκάλα Θεατρικής αγωγής / Ηθοποιός - ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας

Ελεύθερος χρόνος και Θέατρο σε Προσχολική, Παιδική και Εφηβική ηλικία
Σκοπός της εισήγησης είναι να τονιστεί η χρησιμότητα και η αναγκαιότητα για ένα παιδί και έναν έφηβο να αξιοποιεί στο έπακρο τον ελεύθερο του χρόνο. Το θέατρο είναι μια πλήρης μορφή νοητικής και σωματικής έκφρασης ενός ανθρώπου ανεξαρτήτου ηλικίας και έτσι προσφέρει μια ολοκληρωμένη διέξοδο από άγχος, καθημερινότητα και ρουτίνα. Κάθε ηλικιακό γκρουπ, αντιμετωπίζει τις δικές του προκλήσεις με αφετηρία το θέατρο, και καθοδηγείται ανάλογα των ηλικιακών απαιτήσεων. Σκοπός του θεατρικού παιχνιδιού είναι να ομαδοποιήσει, να αφυπνίσει αισθήσεις και να απελευθερώσει τη φαντασία των παιδιών, χτίζοντας έτσι χαρακτήρες και προσωπικότητες. Δεν αποβλέπει στη δημιουργία ηθοποιών ούτε έχει ως αυτοσκοπό την παράσταση των όσων καταπονούνται και «γεννιούνται» στην ώρα του μαθήματος. Κύριος σκοπός της, η διοχέτευση της ενέργειας των παιδιών σε κάτι που δημιουργείται από τα ίδια χωρίς να κρίνεται το αποτέλεσμα.

Ακολούθησαν Εργαστήρια Ενηλίκων με τις εξής θεματικές:

- Ελεύθερος χρόνος και μουσική (Χ.Τ. Βέροιας, 1ος όροφος) - Πόπη Φιρτινίδου, Καθηγήτρια πιάνου - ΜΑ instrumental teaching.
- Ελεύθερος χρόνος και μουσεία (Αρχαιολογικό Μουσείο Βέροιας - ΕΦΑ Ημαθίας) - Φώτω Παπαργυρούδη, Μουσειοπαιδαγωγός- ΜΑ Μουσειολογίας, ΕφΑ Ημαθίας και Μαρία Φαρφούρη, Αρχαιολόγος - ΜΑ κλασικής αρχαιολογίας, ΕφΑ Ημαθίας.
- Ελεύθερος χρόνος και κινηματογράφος (NIFF - Α.Σ.Γ.Τ. Βέροιας Φουαγιέ ) - Αννα Γκαρνέτα, Πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας (Δ.Φ.Κ.Ν.) - Μαρία Λαφάρα, Υπεύθυνη Τομέα Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων του Δ.Φ.Κ.Ν. - Γιάννης Λιόλιος, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Δ.Φ.Κ.Ν.
- Ελεύθερος χρόνος και θέατρο (ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας - Χ.Τ. Βέροιας, 3ος όροφος) - Πέτρος Μαλιάρας, Δάσκαλος Θεατρικής αγωγής/Ηθοποιός - ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας - Δήμητρα Σταματίου, Νηπιαγωγός, Δασκάλα Θεατρικής αγωγής / Ηθοποιός - ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας.
- Ελεύθερος χρόνος και λογοτεχνία (Δημοτική βιβλιοθήκη "Θεανώ Ζωγιοπούλου") - Χριστίνα Σιδηροπούλου, Νηπιαγωγός, Δρ. Παιδικής Λογοτεχνίας Α.Π.Θ. & Universite Marc Bloch - Strasbourg.