Ο επίκαιρος εορτασμός της 25ης Μαρτίου και το τάμα του έθνους

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

 Δ΄ Εθνική Συνέλευσις. 

Η΄ Ειδικό Ψήφισμα. Άργος 31 Ιουλίου 1829. 

 «Όταν η τοπική περιφέρεια της Ελλάδος και η καθέδρα της Κυβερνήσεως της κατασταθώσι οριστικώς και οι οικονομικοί πόροι του κράτους επιτρέψωσι, θέλει ανεγερθή κατά διαταγήν της Κυβερνήσεως εις την καθέδραν αυτής, Ναός επ’ ονόματι του Σωτήρος τιμώμενος». 

 Ιωάννης Καποδίστριας Κυβερνήτης. 

 Η επικαιρότητα του εορτασμού της 25ης Μαρτίου 1821, αναδεικνύει αναπόφευκτα και το «Τάμα του Έθνους», όπως έχει καθιερωθεί να αποκαλείται, η κοινή υπόσχεση των αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης για την ανέγερση Ιερού Ναού αφιερωμένου Στον Σωτήρα Χριστό και όπως με ατυχή τρόπο απασχολεί κατά καιρούς την κοινή γνώμη. 

 Η ιστορία του «Τάματος του Έθνους» αρχίζει ουσιαστικά το 1824 με την απόβαση της στρατιάς του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, που είχε ως σκοπό την κατάπνιξη της Ελληνικής Εθνεγερσίας. 

 Οι οπλαρχηγοί με πρωτοστάτη τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη υποσχέθηκαν όλοι μαζί ότι, εάν το Έθνος και ο Αγώνας σωθούν από τον κίνδυνο, τότε η ελεύθερη πατρίδα θα οικοδομήσει έναν ναό αφιερωμένο στον Σωτήρα Χριστό. 

 Τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της εποχής που κατέληξαν στην αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και στην ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους, είναι γνωστά. 

 Γνωστό επίσης είναι και το ψήφισμα της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης για το «Τάμα του Έθνους» που υπογράφηκε ως Διάταγμα από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. 

 Η ουσία του «Τάματος» όμως δεν έγκειται στις αγνές προθέσεις των οπλαρχηγών του 1821, αλλά στην πολιτική διατύπωση του Η΄ Ψηφίσματος και στην ειδική ερμηνεία των λέξεων και των διατυπώσεων που χρησιμοποιήθηκαν. 

 Καταρχήν το Ψήφισμα αναθέτει την υλοποίηση του «Τάματος», αποκλειστικά και μόνο στην Κυβέρνηση της Ελλάδας. 

 Θέτει όμως ορισμένες σαφείς προϋποθέσεις. 

 Α. Την οριστική κατάσταση της Ελλάδας ως ευρείας έννοιας και όχι απλώς ως κρατικής οντότητας, υπό τα τότε περιορισμένα γεωγραφικά όρια. 

 Β. Την ύπαρξη κυρίαρχης Κυβέρνησης της Ελλάδας και όχι απλώς ενός διαχειριστικού κεντρικού διοικητικού σχήματος, του οποίου οι αποφάσεις υπαγορεύονται από τρίτους, έναντι ειλημμένων υποχρεώσεων. 

 Γ. Την οριστική «καθέδρα» της Κυβερνήσεως όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις, η οποία δεν ταυτίζεται με την έννοια της διοικητικής πρωτεύουσας του κράτους. 

 Δ. Την εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων που να προέρχονται από τον προϋπολογισμό του κράτους. 

 Στα χρόνια που ακολούθησαν από την Παλιγγενεσία, με τους συνεχείς εθνικούς αγώνες, τις εμφύλιες συρράξεις, τις παρεμβάσεις ξένων παραγόντων, τις ατυχείς πολιτικές επιλογές και τις διάφορες αρνητικές συγκυρίες, δεν κατέστη δυνατόν να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις που σαφώς θέτει το Η΄ Ψήφισμα για την υλοποίηση του «Τάματος». 

 Αυτές οι προϋποθέσεις δεν ικανοποιούνται ούτε σήμερα, πολλώ μάλλον όταν μετά τις κρίσεις των μνημονίων και της επιδημίας του κορονοϊού, η κοινωνία υφίσταται και τις συνέπειες της επίκαιρης ενεργειακής κρίσης και της συνεχώς αυξανόμενης ακρίβειας σε βασικά προϊόντα. 

 Από την εποχή της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης μέχρι και σχετικά πρόσφατα, τα γεωγραφικά σύνορα της Ελλάδας άλλαξαν πολλές φορές ενσωματώνοντας στον εθνικό κορμό υπόδουλες μέχρι τότε κοιτίδες ελληνισμού. 

 Ακόμα και στην εποχή μας που τα χερσαία και θαλάσσια γεωγραφικά σύνορα έχουν θεωρητικά σταθεροποιηθεί, αυτά βρίσκονται υπό διαρκή αμφισβήτηση που εκδηλώνεται με συνεχείς παραβιάσεις και εκδηλώσεις ετεροκυριαρχίας. 

 Επί πλέον παραμένουν εκτός της ελληνικής κυριαρχίας κοιτίδες ελληνισμού που μετέχουν, εκτός γεωγραφικών συνόρων, στην ευρεία έννοια της Ελλάδας.

Ο όρος περί «κυρίαρχης κυβέρνησης» που τίθεται στο Ψήφισμα, απέχει από τα σύγχρονα κυβερνητικά σχήματα, των οποίων οι αποφάσεις δοκιμάζουν τις αντοχές της κοινωνίας και θέτουν σε επισφάλεια την εθνική κυριαρχία, καθώς επηρεάζονται από ξένους παράγοντες οι οποίοι υπεισέρχονται και παρεμβαίνουν στην διακυβέρνηση, σύμφωνα με τα συμφέροντα που εκπροσωπούν. 

 Υπό αυτήν την έννοια σαφώς και δεν ικανοποιείται η προϋπόθεση του Ψηφίσματος, περί οριστικής «καθέδρας» της κυβέρνησης, όσον οι καθοριστικές αποφάσεις λαμβάνονται και υπαγορεύονται προς τα εγχώρια κυβερνητικά σχήματα, από κέντρα εκτός των γεωγραφικών συνόρων της Ελλάδας. 

 Τέλος η οικονομική κατάσταση που βιώνει η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός, καθόλου δεν εξασφαλίζει τους πόρους εκ του κρατικού προϋπολογισμού που προϋποθέτει σαφώς το Η΄ Ψήφισμα της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης. 

 Ευθέως τίθεται το ερώτημα για την αναμονή που απαιτείται, προκειμένου η κυβέρνηση της Ελλάδας να ανεγείρει τον Ιερό Ναό Του Σωτήρος Χριστού που προβλέπει το Ψήφισμα. 

 Η απάντηση δίδεται από την ίδια την διατύπωση του Η΄ Ψηφίσματος και έγκειται στην εξασφάλιση των προϋποθέσεων που τίθενται. 

 Η ανέγερση του Ναού του Σωτήρος, έχει μια ευρύτερη έννοια πολύ πέραν της οικοδόμησης ενός ακόμα λατρευτικού χώρου. 

 Από την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης μέχρι και την σημερινή εποχή ανακαινίζονται, ανακατασκευάζονται και ανεγείρονται εξ αρχής πλείστοι Ιεροί Ναοί, που αποκαθιστούν την ιστορική και εθνική συνέχεια, ενισχύουν το θρησκευτικό συναίσθημα και συντηρούν την θρησκευτική παράδοση των Ελλήνων. 

 Για κανέναν όμως από αυτούς δεν τίθενται οι προϋποθέσεις που συνοδεύουν τον Ναό Του Σωτήρος Χριστού, ο οποίος έτσι λαμβάνει τα χαρακτηριστικά συμβολικής έννοιας υψηλών απαιτήσεων και προσδοκιών. 

 Έτσι γίνεται κατανοητό ότι το «Τάμα του Έθνους» δεν είναι απλώς και μόνο η οικοδόμηση ενός ακόμα Ιερού Ναού, αλλά η εξασφάλιση των προϋποθέσεων που τίθενται από το Η΄ Ψήφισμα. 

 Το «Τάμα του Έθνους» θα εκπληρωθεί όταν η Ελλάδα ως κυρίαρχη έννοια και δύναμη θα μπορεί να αποτρέπει κάθε αμφισβήτηση της υπόστασής της και θα παρέχει αποτελεσματική κάλυψη προστασίας πάνω από κάθε κοιτίδα ελληνισμού που βρίσκεται υπό ξένη κυριαρχία. 

 Θα επιβεβαιωθεί όταν η κυβέρνηση της Ελλάδας θα μπορεί να λειτουργεί για την ευημερία του λαού και την εθνική κυριαρχία, απαλαγμένη από ξένες επιβολές και υπαγορεύσεις. 

 Τότε θα έχει και νόημα ο όρος της οριστικής «καθέδρας». 

 Το «Τάμα» θα έχει ολοκληρωθεί όταν η παραγωγική και αναπτυξιακή διαδικασία φθάσουν σε σημείο ώστε να εξασφαλίζουν την οικονομική αυτάρκεια της Ελλάδας. 

 Ουσιαστικά το «Τάμα του Γένους» δεν είναι παρά η εξασφάλιση αυτών των προϋποθέσεων. 

 Γι αυτές τις προϋποθέσεις ξεσηκώθηκαν οι Έλληνες το 1821 και αποτίναξαν τον οθωμανικό ζυγό, με τιτάνιους αγώνες, ατέλειωτες θυσίες και ποταμούς αίματος. 

 Για αυτές τις προϋποθέσεις δόθηκαν όλοι οι εθνικοί αγώνες που ακολούθησαν. 

 Η ευθύνη αυτών των προϋποθέσεων που παραμένουν σε σημαντικό βαθμό ανεκπλήρωτες, ανήκει στους σημερινούς Έλληνες . 

 Οι νέες γενιές των Ελλήνων, οι απόγονοι των αγωνιστών του ΄21 φέρουν τη ευθύνη εκπλήρωσης του «Τάματος του Έθνους», του πραγματικού «Τάματος».