Γυναίκες ηγέτες: Επιτυγχάνοντας ίσες ευκαιρίες στην εποχή της πανδημίας

Φέτος, γιορτάζουμε τη 2η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που δημιούργησε η COVID-19. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι μετανάστριες είναι και συνεχίζουν να είναι εργαζόμενες πρώτης γραμμής, υποστηρίζοντας την κοινωνία ως προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης, επιστήμονες, καθηγήτριες και μέσω άλλων σημαντικών υπηρεσιών. Οι γυναίκες είναι αυτές που διατηρούν τις οικογένειες και τις κοινωνίες ενωμένες, όσο τα δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας βρίσκεται υπό απειλή διάλυσης.

Την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ο ΔΟΜ αποτίει φόρο τιμής στις ηγετικές ικανότητες των γυναικών κατά τη διάρκεια της COVID-19, καθώς συνεχίζουν να αγωνίζονται για έναν πιο δίκαιο και ισότιμο κόσμο. 

Συμμετέχουσες σε προγράμματα και σε διάφορες πρωτοβουλίες του ΔΟΜ σε όλο τον κόσμο δείχνουν πώς οι γυναίκες και τα κορίτσια που μετακινούνται διευρύνουν τους ορίζοντές τους και αψηφούν τις δυσκολίες προς την επιτυχία.

Φωνές από δομές φιλοξενίας στην Ελλάδα.

Η Zahra M. και η Sakineh R., δύο γυναίκες γεννημένες και μεγαλωμένες στο Ιράν από Αφγανούς γονείς, σήμερα ζουν σε δομή φιλοξενίας στην Ελλάδα. Αποφάσισαν να πάρουν τα πράγματα στα χέρια τους όταν οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες στη δομή σταμάτησαν λόγω της πανδημίας. Η Sakineh λέει: «στην αρχή μείναμε στο σπίτι, δεν ξέραμε τι να περιμένουμε. Ακολουθήσαμε όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα, αλλά όσο ο καιρός περνούσε, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό περιβάλλον για τα παιδιά μας. Εγώ διδάσκω Αγγλικά για αρχάριους εθελοντικά. Νιώθω χαρούμενη και περήφανη, καθώς κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου ήμουν ικανή να στηριχτώ στις δικές μου δυνάμεις και να συμβάλω στην κοινότητά μου».

Με την υποστήριξη του ΔΟΜ, η Zahra και η Sakineh δημιούργησαν τις δικές τους τάξεις μαθημάτων μαζί με ακόμα 30 άτομα που ζουν στη δομή, διδάσκοντας Αγγλικά, Φαρσί, μαθηματικά και χειροτεχνίες, ακολουθώντας αυστηρά το πρωτόκολλο υγείας για την COVID-19.

«Κανείς δεν έχει χάσει κανένα από τα μαθήματά μας. Νιώθουμε ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι που συνεισφέρουμε στην κοινότητά μας. Η έλλειψη εκπαίδευσης ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους αποφασίσαμε να αφήσουμε  το Ιράν. Δεν θέλαμε το ίδιο πράγμα να μας συμβεί κι εδώ», λέει η Zahra.

Βλέπει τον εαυτό της ως ηγέτη που θα ήθελε να «υπηρετήσει την κοινότητά του και να είναι στο πλευρό της στις πιο δύσκολες καταστάσεις» και πιστεύει ότι οι γυναίκες ηγέτες πρέπει να είναι «σίγουρες και να εργάζονται με θάρρος και υπομονή για να επιτύχουν το καλύτερο για την κοινωνία».

Η Zahra και η Sakineh πιστεύουν ότι η μετανάστευση τούς έδωσε την ευκαιρία να ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους και τους «άνοιξε έναν καινούργιο κόσμο ευκαιριών» και είναι αποφασισμένες να μην αφήσουν την COVID-19 να μπει εμπόδιο στην εκπαίδευση κανενός στη δομή φιλοξενίας.

Η Zahra και η Sakineh είναι μόνο δύο από τις πολλές γυναίκες σε όλο τον κόσμο που μεταναστεύουν για καλύτερες ευκαιρίες στον τομέα της εκπαίδευσης.

Zahra & Sakineh. Photo: IOM

Η Fatima H. είναι μία μητέρα 29 ετών, με τρία παιδία. Γεννήθηκε στο Πακιστάν, επίσης από Αφγανούς γονείς. Μένει κι εκείνη σε δομή φιλοξενίας στην Ελλάδα, μαζί με τον 9χρονο γιο της. Ενώ η κόρη της, 15, και ο δεύτερος γιος της, 12, διαμένουν σε ξενώνες στη Γερμανία.

Fatima. Photo: IOM

Η Fatima πιστεύει ότι «οι γυναίκες είναι οι ηγέτες του δικού τους κόσμου» και βλέπει τον εαυτό της ως ηγέτη καθώς είναι σε θέση να «καθοδηγήσει την οικογένειά της και να βοηθήσει τα παιδιά της να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες επιτυχίας».

Όταν ήταν 13 χρόνων, η οικογένειά της, της ανακοίνωσε ότι έπρεπε να εγκαταλείψει το σχολείο για να παντρευτεί. Αν και δεν μπορούσε να το αποτρέψει τότε, ήξερε ότι μπορούσε να αποτρέψει να συμβεί το ίδιο πράγμα στην κόρη της.

«Ο σύζυγός μου και οι οικογένειές μας σκέφτηκαν ότι ήταν καιρός να παντρευτεί και εκείνη. Δεν μπορούσα να αφήσω αυτό το πράγμα να συμβεί ξανά. Αυτή τη φορά κατάφερα να κάνω κάτι γι’ αυτό. Αποφάσισα να μετακινηθώ στην Ευρώπη με τα παιδιά μου. Αν και ήξερα ότι επρόκειτο για έναν δύσκολο και πολύ επικίνδυνο δρόμο, και φυσικά δεν ήμουν σίγουρη ότι θα τα καταφέρναμε, έπρεπε να το κάνω. Όχι για μένα, αλλά γι’ αυτούς».

Άρχισε να παρακολουθεί διαδικτυακά μαθήματα, να διαβάζει βιβλία και να συμμετέχει στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που γίνονται στη δομή φιλοξενίας. Τώρα έχει ένα πτυχίο Αγγλικών και, χάρη στην ενθάρρυνση του προσωπικού του ΔΟΜ, εργάζεται ως μεταφράστρια στη δομή.

«Είμαι πλέον σε θέση να δώσω συμβουλές και ιδέες σε άλλες γυναίκες για το πώς να συμπεριφέρονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, διασφαλίζοντας ότι τα παιδιά μας ακολουθούν τα μαθήματά τους και ψυχαγωγούνται στο σπίτι».

Η Fatima δεν έχει δει την κόρη της ή το γιο της εδώ και πολύ καιρό και ενώ ο χωρισμός έγινε ακόμα πιο δύσκολος εν μέσω της COVID-19, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για εκείνη είναι να «ζήσουν ασφαλείς και να είναι ελεύθεροι να επιλέξουν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή».

Φωνές από μεταναστευτικές κοινότητες στη Λιβύη.

Σε όλο τον κόσμο, έχουν υπάρξει πολλές ιστορίες μεταναστριών γυναικών που εντείνουν τις ενέργειές τους για να διασφαλίσουν ότι οι κοινότητές τους ήταν ενημερωμένες για τα μέτρα προστασίας που επιβλήθηκαν λόγω της COVID-19. Συλλογικά βρήκαν τρόπους να βεβαιωθούν ότι κανείς δεν έμεινε πίσω.

Η Nuha M, μία Σουδανή γυναίκα που έφτασε στη Λιβύη πριν από 26 χρόνια, καταφέρνει να συναντηθεί με νεαρούς Σουδανούς μετανάστες σε ανοιχτούς χώρους, ακολουθώντας τους υγειονομικούς κανονισμούς, για να βοηθήσει στην καταπολέμηση των συναισθημάτων απομόνωσης που συνδέονται με την πανδημία. Πολλοί από αυτούς διέσχισαν την έρημο και τη θάλασσα και είδαν τους αγαπημένους τους να πεθαίνουν. Η Nuha ήταν εκεί κάθε φορά, χωρίς καμία εξαίρεση.

«Ακόμα κι αν δεν είχα τίποτα να τους δώσω και να τους βοηθήσω, κάθισα μαζί τους και τους άκουσα. Τους μίλησα. Αυτή η διαδικασία μας έκανε να νιώθουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας».

Nuha. Photo: IOM

Κατάφερε επίσης να τους βοηθήσει να επανασυνδεθούν με τις οικογένειές τους. Η Nuha πιστεύει ότι οι γυναίκες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να είναι δυνατές και ενωμένες όταν αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις.

Ομοίως, η Aurelie A., μια μετανάστρια από το Μπενίν, λέει ότι ενώ η κοινωνία την πιέζει να μείνει σπίτι και να σιωπήσει, εκείνη βοήθησε στη δημιουργία μιας ομάδας WhatsApp για την παροχή συναισθηματικής υποστήριξης σε μετανάστες. Αισθάνεται ότι η ομάδα της δημιουργεί ένα χώρο για αυτοέκφραση κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρά την κοινωνική απομόνωση. Σε αυτή την ομάδα, οι γυναίκες μοιράζονται τα πάντα, από μαθήματα μαγειρικής έως και καθοδήγηση για τον τοκετό.

«Το όνομά μου άρχισε να διαδίδεται μεταξύ άλλων κοινοτήτων της Δυτικής Αφρικής και της Σαχάρας και μελών της Εκκλησίας, για να ζητήσω βοήθεια και υποστήριξη», λέει η Aurelie.

Μέσω της πρωτοβουλίας της, προσέγγισε τον ΔΟΜ και τον ενημέρωσε για τις ανάγκες των διαφόρων κοινοτήτων που υποστήριζε.

Εκτός από την παροχή κοινωνικής και συναισθηματικής στήριξης, οι μετανάστριες έχουν επίσης καλύψει σημαντικά κενά που ήταν απαραίτητα για τη συνολική ασφάλεια όλων.

Η Vida, μετανάστρια από την Γκάνα, ήρθε στη Λιβύη το 2014 και ονειρεύεται να αποκτήσει ένα «μεγάλο κατάστημα μόδας». Η Βίντα εντόπισε ανάγκη για μάσκες στην κοινότητά της. Συνειδητοποίησε γρήγορα ότι πολλοί μετανάστες δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν οικονομικά ώστε να αγοράσουν τις μάσκες κι ακόμα ότι οι διαθέσιμες μάσκες στην αγορά δεν ήταν πολύ της μόδας! Έτσι, δίδαξε τον εαυτό της και τρεις άλλες μετανάστριες πώς να ράβουν τέσσερα διαφορετικά στιλ μασκών.

Vida. Photo: IOM

Η Vida λέει ότι «έμαθα πώς να φτιάχω τις προστατευτικές μάσκες όταν υπήρχε μεγάλη ανάγκη να τις προμηθευτούμε και πολλοί από εμάς δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν οικονομικά». Μετά από την αρχική επιτυχία και παρόλο που οι γυναίκες δεν τολμούν μόνες τους εδώ, «πήγα χωρίς να το σκεφτώ στο κέντρο της πόλης για να αγοράσω περισσότερα υλικά ραπτικής» και «έφτιαξα τόσες πολλές μάσκες που θα μπορούσαν να τις διανέμουν τακτικά σε όσους έχουν ανάγκη».

Vida. Photo: IOM

Η τόλμη των Zahra, Sakineh, Fatima, Nuha, Aurelie και Vida, που τις οδήγησε σε σημαντικές πρωτοβουλίες, είτε σε δομές φιλοξενίας στην Ελλάδα είτε ως κομμάτι των μεταναστευτικών κοινοτήτων στη Λιβύη, αποδεικνύει ότι κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας, οι μετανάστριες γυναίκες και τα κορίτσια πρωτοστατούν!

Μέσω των ενεργειών τους για τη βελτίωση της ζωής των οικογενειών και των κοινοτήτων τους, μας έδειξαν ότι μπορεί να υπάρχουν πολλές μορφές ηγεσίας και ότι όλες οι προσπάθειες, ανεξάρτητα από το πόσο μικρές, μπορούν να έχουν διαρκή αντίκτυπο κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας κρίσης.

Ο ΔΟΜ εύχεται σε όλες τις μετανάστριες γυναίκες και κορίτσια, καθώς και σε όλο το προσωπικό και τους συνεργάτες μας παγκοσμίως, μια Ευτυχισμένη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2021.