Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας – Μια διαρκής υπόμνηση

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Στα πλαίσια της  επιτακτικής επικαιρότητας με την ειδησεογραφία να  επικεντρώνεται στις γενικότερα διαμορφούμενες πολιτικοοικονομικές εξελίξεις και στις  συνεχιζόμενες πολεμικές συρράξεις, τιμήθηκε με διάφορες ανακοινώσεις  η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, που για το έτος 2025 ήταν αφιερωμένη στις μητέρες και τα βρέφη, με την δυσχερή επισήμανση  ότι ακόμα και στην σύγχρονη εξελιγμένη εποχή σημαντικός αριθμός μητέρων και βρεφών χάνουν την ζωή τους, ενώ αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί.

Η  7η Απριλίου ορίστηκε  ως Παγκόσμια Ημέρα Υγείας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος ιδρύθηκε την ημερομηνία αυτή του 1948, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Το μήνυμα του ΠΟΥ για  την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας του 2025, με την διατύπωση «Υγιή ξεκινήματα, ελπιδοφόρο μέλλον (Healthy beginnings, hopeful futures)» είναι σαφές και επιτακτικό.

Απευθύνεται δε στις ανά τον κόσμο πολιτικές ηγεσίες και στα Συστήματα Υγείας.

Αυτό το μήνυμα αποκτά ιδιαίτερο περιεχόμενο και στην χώρα μας, ενώ οι διάφορες νομοθετικού περιεχομένου διεργασίες για το κορυφαίο δημόσιο αγαθό της Υγείας, βρίσκονται σε μια διαρκή κινητικότητα.

Στα πλαίσια των διεργασιών αυτών δημοσιοποιούνται και οι θέσεις των Κοινωνικών και Επιστημονικών Φορέων, με τις οποίες ζητείται σθεναρά η ευαισθητοποίηση και δράση πάνω στους καθοριστικούς παράγοντες για την υγειονομική περίθαλψη, την πρόληψη ασθενειών και την προαγωγή της καλής υγείας για όλους του πολίτες.

Με το επίκαιρο μήνυμα του ΠΟΥ  αναδεικνύονται τα σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με την περίθαλψη των πολιτών  και επικαιροποιούνται διαπιστώσεις που επηρεάζουν άμεσα το κορυφαίο ανθρώπινο δικαίωμα και αγαθό που είναι η Υγεία.

Οι διαπιστούμενες  μειωμένες δαπάνες για την Υγεία στους Προϋπολογισμούς, επιδεινώνουν γενικά το επίπεδο της υγειονομικής περίθαλψης των πολιτών, ενώ τονίζεται ότι οι δαπάνες για την πρόληψη των ασθενειών, είναι κατά πολύ χαμηλότερες από τις οικονομικές επιβαρύνσεις που επιφέρει  η αντιμετώπιση τους.

Ειδικότερα επισημαίνεται ότι η επιχειρούμενη λογιστική προσέγγιση της Υγείας, περιορίζει δραματικά την ευχέρεια πρόσβασης στην περίθαλψη, την γενική χρήση των συγχρόνων τεχνολογιών της υγείας, την αξιοποίηση των καινοτομιών και την στελεχιακή ανανέωση, προκαλώντας έτσι διαρθρωτικές ανισότητες οι οποίες συνεπάγονται σοβαρότατες συνέπειες.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με δημοσιοποιούμενες θέσεις του, προβάλλει την γενικότερη αναγκαιότητα ουσιαστικής δέσμευσης των πολιτικών ηγεσιών, για σημαντικά ζητήματα Υγείας κάθε κοινωνίας  όπως είναι:

1. Η διασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου ιατρικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και άσκησης, η ασφαλής κινητικότητα ιατρών και ασθενών, οι νόμιμες και θετικές συνθήκες εργασίας για τους ιατρούς και το εν γένει υγειονομικό προσωπικό και η παροχή τεκμηριωμένων, ηθικών και ισότιμων υπηρεσιών Υγείας, προκειμένου να επιτευχθεί η υψηλότερη ποιότητα στην περίθαλψη όλων ανεξαιρέτως των πολιτών, όπως προβλέπεται και από την σαφέστατη συνταγματική αναφορά.

2. Η επίσημη αναγνώριση της επιστημονικής και επαγγελματικής αυτονομίας, δηλαδή η ανεξαρτησία των ιατρών στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης προς το συμφέρον των ασθενών που αποτελεί δικαίωμα των πολιτών, καθώς αποτελεί ζωτικής σημασίας μέσο, για την επίτευξη υψηλής ποιότητας υγειονομικής περίθαλψης.

3. Η κατοχύρωση της ασφάλειας των ασθενών στο ευρύτερο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, με την καθιέρωση ενός συστήματος μελέτης των ανεπιθύμητων συμβαμάτων, σε μια προσπάθεια να κατανοηθεί ο τρόπος με τον οποίο οι ανθρώπινοι παράγοντες, οι ιατρικοί εξοπλισμοί, οι Δομές Υγείας, τα φαρμακευτικά προϊόντα, κλπ., αλληλοεπιδρούν στη διαμόρφωση ασφαλών συνθηκών στον τομέα της Υγείας.

4. Η καθιέρωση ασφαλέστερων προτύπων στην ιατρική πρακτική, προκειμένου να επιτευχθεί η υψηλότερη ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες.

Στα πλαίσια αυτά επισημαίνεται ότι, για την ανάπτυξη των νέων θεραπειών και των νέων φαρμάκων είναι αναγκαία η υποστήριξη της ιατρικής έρευνας, με σκοπό την ενίσχυση της σύγχρονης τεχνογνωσίας, τηρώντας τα πρότυπα δεοντολογίας και το υψηλότερο επίπεδο προστασίας για τους ασθενείς που συμμετέχουν.

Βασικό επιτακτικό στοιχείο του φετεινού μηνύματος του ΠΟΥ για «Υγιή ξεκινήματα» και  «Ελπιδοφόρο μέλλον»  είναι η ισότιμη πρόσβαση όλων ανεξαιρέτως των πολιτών στις υπηρεσίες περίθαλψης, όπως προβλέπεται και από τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις.

Παρά ταύτα οι ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και στις επιλογές της περίθαλψης, είναι ένα φαινόμενο που παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις εξακολουθεί να υφίσταται.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με την σαφέστατη επισήμανση που εμπεριέχεται στο φετεινό μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, διακηρύσσει την θέση ότι, αυτές οι ανισότητες είναι όχι μόνο κοινωνικά άδικες, αλλά και λανθασμένες από πλευράς ηθικής, καθόσον παραβιάζουν το θεμελιώδες ισότιμο δικαίωμα των πολιτών στην Υγεία, ζητώντας παράλληλα να μελετηθούν αυτοί οι συγκεκριμένοι νομικοί και κοινωνικοί παράγοντες της Υγείας.

Η μελέτη αυτών των παραγόντων, πέραν του τεχνοκρατικού μέρους, αποτελεί και  ένα κυρίαρχο πεδίο διαλόγου στο οποίο δικαιούνται και οφείλουν να συμμετάσχουν οι Κοινωνικοί Φορείς και οι πολίτες με ανοικτές και τεκμηριωμένες εισηγήσεις και παρεμβάσεις στα πλαίσια της αναγκαίας  συνεχούς και εμπεριστατωμένης ενασχόλησης.

Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας πέραν του συμβολισμού που εμπεριέχει, και της φετινής αφιέρωσης της στις μητέρες και τα βρέφη,  αποτελεί και μια διαρκή υπόμνηση των βασικών ζητημάτων για την Υγεία, τα οποία αφορούν άμεσα την περίθαλψη των πολιτών και επικαιροποιούνται καθημερινά.