Η κοινωνική πρόνοια ως αυτοδιοικητική αρμοδιότητα

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Στα πλαίσια του γενικότερου εορταστικού κλίματος των ημερών, όπως παρεμβάλλεται  από γεγονότα που έχουν σχέση με την διεθνή πολιτική σκηνή, τις πολεμικές συρράξεις στην ευρύτερη περιοχή, τις ποικίλες πολιτικές εξαγγελίες   στα πλαίσια του ψηφισθέντος προϋπολογισμού για το 2025 και άλλα θέματα συνήθως του κοινού αστυνομικού δελτίου, που κυριαρχούν στο προσκήνιο της επικαιρότητας, αναδεικνύονται και τα θέματα  που αφορούν τις προνοιακές δομές που λειτουργούν σε επίπεδο αυτοδιοίκησης και παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε κοινωνικά και οικονομικά αδύναμους συμπολίτες μας.

Είναι γνωστό ότι θεσμικά οι προνοιακές δραστηριότητες όπως η  αξιοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής, εμπίπτουν κυρίως στην αρμοδιότητα των Αυτοδιοικήσεων, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Αυτό άλλωστε είναι και το φυσικότερο αφού η Αυτοδιοίκηση γενικώς, ως η εγγύτερη προς τους πολίτες Αρχή, είναι σε θέση να γνωρίζει πιο άμεσα και πιο αντικειμενικά τις προνοιακές ανάγκες κάθε επιμέρους κοινωνικής ομάδας και κάθε πολίτη.

Είναι ωστόσο αυτονόητο ότι για να μπορέσει η Αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί επαρκώς σε αυτή της την αποστολή, απαιτούνται  οι ανάλογες  θεσμικές κατοχυρώσεις και κυρίως οι θεσμοθετημένοι πόροι.

Ο προσφάτως ψηφισθείς κρατικός προϋπολογισμός για το 2025 εμπεριέχει προβλέψεις για την κοινωνική πολιτική η οποία θα ασκηθεί από τα κυβερνητικά όργανα και τους  κρατικούς οργανισμούς  όχι μόνο σε κεντρικό επίπεδο αλλά συνολικά στην περιφέρεια.

Αυτό σημαίνει ότι οι θεσμοί της Αυτοδιοίκησης περιθωριοποιούνται ουσιαστικά σε σχέση με μια σημαντική αρμοδιότητα, αυτή της Κοινωνικής Πρόνοιας, με αναμενόμενη συνέπεια την σημαντική υποχρηματοδότηση των προνοιακών δομών και την υποβάθμισή τους με εμφανείς τις κοινωνικές συνέπειες.

Εν προκειμένω ως επιλογή των κεντρικών πολιτικών επιτελείων που ανεξαιρέτως εκδηλώνεται από χρόνια,  προβάλλει  η αποκλειστική άσκηση της προνοιακής πολιτικής όχι μόνο ως κεντρικής πολιτικής αρμοδιότητας, αλλά και σε περιφερικό επίπεδο, παρακάμπτοντας την θεσμοθετημένη Αυτοδιοίκηση που είναι εντεταλμένη προς τούτο, η οποία θεωρείται περίπου ως «αντίπαλος θεσμός» που πρέπει, σύμφωνα με την εμφανή αντίληψη των εκάστοτε κρατούντων, να αφοπλισθεί περαιτέρω.

Το ζητούμενο βέβαια είναι κατά πόσον η εξέλιξη αυτή μπορεί να  αποβεί προς όφελος των πολιτών.

Το σίγουρο είναι ότι οι προνοιακές δραστηριότητες αναμένεται  να επιπλακούν με γραφειοκρατικές διαδικασίες τέτοιες, που θα οδηγούν τους πάσης φύσεως δικαιούχους σε δύσβατους ατραπούς από τις οποίες θα μπορούν να εξέρχονται μόνο μετά από εξωθεσμικές παρεμβάσεις.

Αυτή η δυσμενής προοπτική για την προνοιακή εξέλιξη,  επιβάλλεται να προβλεφθεί και να αποτραπεί.

Εν προκειμένω,  η περαιτέρω θεσμική και προγραμματική ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης για την πλήρη ανταπόκρισή της στις προνοιακές ανάγκες των εχόντων ανάγκη συνανθρώπων μας, προβάλλει ως αναγκαία πολιτική διεκδίκηση, η οποία πρέπει να εκδηλωθεί από το σύνολο των παραγόντων του τόπου, των αυτοδιοικητικών και κοινωνικών φορέων, καθώς και κάθε πολίτη.