Σχεδιάζοντας την πόλη του αύριο … περιοχή πλατείας Ωρολογίου, δημιουργώντας ένα νέο χώρο

Γράφει ο Γιάννης Καμπούρης

Οι δημοτικές εκλογές ίσως είναι η καλύτερη ευκαιρία να ακουστούν με την ελπίδα και να εισακουστούν, ορισμένες ιδέες και προτάσεις, που ενδεχόμενα σε άλλο χρόνο να περνούσαν απαρατήρητες. Και βέβαια όταν μιλάμε για ιδέες και προτάσεις δεν αναφερόμαστε σε «εκθέσεις ιδεών» χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο, χωρίς συγκεκριμένη στόχευση.

Και πάμε στο προκείμενο, στην περίπτωση μας στον πολιτισμό και στην προστιθέμενη αξία που μπορεί αυτός να μας προσδώσει. Δεν θα απαριθμήσω τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα στο χώρο του πολιτισμού ως δήμος, αυτά άλλωστε είναι γνωστά. Αυτό που ενδιαφέρει είναι το πώς αυτά θα αποτελέσουν πόλο έλξης και στην πόλη μας – πέρα από τη Βεργίνα, όχι απλά ευκαιριακών επισκεπτών, αλλά όσων έλκονται από τον πολιτιστικό τουρισμό. Πως αυτά θα είναι ικανά όχι μόνο να φέρουν τον επισκέπτη στην πόλη, αλλά και πως θα τον κρατήσουν εδώ για όσο μεγαλύτερο διάστημα γίνεται, τουλάχιστον για μια διανυκτέρευση αρχικά.

Να σημειώσω ότι όσοι έλκονται από τον πολιτιστικό τουρισμό, είναι κατά τεκμήριο υψηλού εισοδηματικού επιπέδου και από τη στιγμή που κρίνουν ότι η εδώ επίσκεψη – διαμονή τους ικανοποίησε, λειτουργούν ως πομποί προσέλκυσης και άλλων.

Τι παραπάνω μπορεί να δρομολογηθεί και να υλοποιηθεί για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Επιγραμματικά.

• Να δώσουμε έμφαση στο σχεδιασμό και την προβολή δράσεων σύγχρονου πολιτισμού και στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της πόλης.
• Να προχωρήσουμε στην ενοποίηση πολιτικών και δράσεων πολιτισμού & τουρισμού.
• Να δημιουργήσουμε νέα σημεία ενδιαφέροντος, που θα χαρακτηρίζονται πρότυπα, θα έχουν σημαντικό πολιτιστικό περιεχόμενο και θα είναι ικανά να κρατήσουν τον επισκέπτη τουλάχιστον για μια ημέρα εδώ.

ΟΙ δύο πρώτες ενότητες θα αποτελέσουν αντικείμενα παρουσίασης σε επόμενο χρόνο. Σήμερα θα σταθώ στην τρίτη ενότητα, σε μια πρόταση που εμπίπτει σε αυτή και περιέχεται στη μελέτη μου «Πολιτιστική Ανάπτυξη … η Εναλλακτική Ανάπτυξη» - 2014. Αφορά την περιοχή της πλατείας Ωρολογίου. Η αναφορά μου εδώ θα είναι προφανώς τηλεγραφική.  

Πρόκειται για την ενοποίηση των επιμέρους σημαντικών «σημείων» της περιοχής – Βήμα Α. Παύλου, Μεντρεσέ Τζαμί, 3^ο Δημοτικό Σχολείο, Παλιό Δικαστήριο, Εβραϊκή συνοικία, Βυζαντινός Πύργος - με τη διαμόρφωση και λειτουργία ενός ενοποιημένου χώρου. Ένα έργο που προσφέρει δύο βασικά πλεονεκτήματα. Τη δημιουργία ενός «νέου» χώρου οπτικά και λειτουργικά και δεύτερο θα αποτελέσει μια καινοτομία στην πόλη, συμβάλλοντας στην ανάδειξη των επιμέρους - των ούτως ή άλλως - σημαντικών χώρων που υπάρχουν εκεί. Η ενοποίηση χώρων πολλαπλασιάζει τη δυναμική των επιμέρους «σημείων» που αυτή περιλαμβάνει, με τη νέα «οπτική» που δημιουργεί, όπως και με την απρόσκοπτη κίνηση που διασφαλίζει στο χώρο - σημαντικό στοιχείο της ενοποίησης. Και το σημαντικότερο όλων, μπορεί να λειτουργήσει ως αφετηρία και πρόκληση για διαδρομή στην πόλη και επίσκεψη και των άλλων σημαντικών σημείων της. Με τον τρόπο αυτό ο επισκέπτης «ωθείται» σε μια περιήγηση στην οποία πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον μια ημέρα. Βέβαια παράλληλα πρέπει να γίνουν και μια σειρά συμπληρωματικών ενεργειών, αλλά ας μην επεκταθούμε παραπάνω.

Ενοποίηση λοιπόν των χώρων Βήμα Αποστόλου Παύλου, Μεντρεσέ Τζαμί (με κατάργηση του δρόμου που είναι μεταξύ αυτού και του 3^ου δημοτικού σχολείου), 3^ο Δημοτικό Σχολείο, Παλιά Δικαστήρια, Βυζαντινός Πύργος, Εβραϊκή συνοικία – συναγωγή. Στο όλο σχέδιο μπορεί να ενταχθεί και το Ορτά Τζαμί.

Χρήση κτιρίων και χώρων. Το 3^ο δημοτικό σχολείο θα στεγάσει το μουσείο εκπαίδευσης – το σχολείο μεταστεγάζεται στο πρώην διδακτήριο Τσαλέρα, τα παλιά δικαστήρια στεγάζουν το μουσείο της πόλης *, το Μεντρεσέ Τζαμί στεγάζει στοιχεία ανατολικής τέχνης και πολιτισμού **, το Ορτά Τζαμί με αναφορά στη ζωή της μουσουλμανικής κοινότητας κυρίως πριν την ανταλλαγή,  ο Βυζαντινός Πύργος δίνει μια «πρόγευση» της Βυζαντινής πόλης και τέλος η Εβραϊκή Συνοικία με αναφορές στην ιστορία του Εβραϊκού στοιχείου στην πόλη.

Η όλη μελέτη όλων αυτών μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ενός διεθνούς διαγωνισμού και αυτό θα αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ανάδειξη και προβολή του χώρου και της όλης προσπάθειας σε διεθνές επίπεδο. 

Προφανώς το όλο εγχείρημα έχει να επιλύσει πολλά προβλήματα ****, πιστεύω όμως ότι αξίζει τον κόπο να το παλέψουμε και ότι η επιτυχία του θα αλλάξει τη μορφή αλλά και την προοπτική της πόλης συνολικά.

Σημειώσεις :

* Μουσείο πόλης – είναι ένας διαδεδομένος θεσμός, όπου μπορεί κανείς να έχει τη συνολική εικόνα της εξέλιξης μιας πόλης και της περιοχής της γενικότερα, με το δεδομένο ότι τα όποια μουσεία πραγματεύονται συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους ή είναι θεματικά και δεν αποδίδουν τη συνολική και διαχρονική εξέλιξη ενός χώρου.

** Μεντρεσέ Τζαμί – μπορεί λχ να στεγάσει και τους οθωμανικούς κώδικες που αφορούν τη ζωή της πόλης την περίοδο της Τουρκοκρατίας, κλπ.

*** Οι επεξεργασμένες φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο, όσο είναι εφικτό «οπτικοποιούν» την πρόταση και τίποτα παραπάνω. Οι δύο άλλες από το Μεντρεσέ Τζαμί, τραβηγμένες πριν τη μετατροπή του στο «Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο», δείχνουν ότι το κτίριο έχει ήδη ένα σημαντικό πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον, από τη στιγμή που διατηρεί τις τοιχογραφίες του.

****  Ένα από τα προβλήματα που προκύπτουν είναι η διαχείριση της κυκλοφορίας στην περιοχή και κυρίως η στάθμευση των τουριστικών λεωφορείων. Εκτιμώ όμως ότι και εδώ μπορεί να δοθεί μια επαρκής λύση. Το σημαντικότερο πρόβλημα όμως όλων, είναι να υπάρξει μια ευρύτερη συμφωνία για την ένταξη των κτιρίων από όσους έχουν την κυριότητά τους στη συγκεκριμένη προοπτική. 

 Καμπούρης Γιάννης

Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος – Νέα Εποχή, αλλάΖουμε – Θ. Κορωνάς