Τι είναι η Ψυχοθεραπεία
Γράφει η Μαρία Ξανθοπούλου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Η Ψυχοθεραπεία είναι μια σύνθετη διαδικασία με επίκεντρο την ουσιαστική επαφή δύο ανθρώπων. Στόχο έχει την αντιμετώπιση ψυχοσωματικών ασθενειών, ψυχικών τραυμάτων ή δυσλειτουργιών της συμπεριφοράς, χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Στην διάρκεια της συνεδρίαςμιλά ο πελάτης-θεραπευόμενος για ότι τον προβληματίζει, σε κάποιον που ενδιαφέρεται και είναι εκεί για να τον ακούσει και να τον βοηθήσει. Η συζήτηση εστιάζεται στις ανάγκες και τους στόχους του. Το να αναγνωρίσει κανείς ότι χρειάζεται επαγγελματική βοήθεια είναι ένα πρώτο βήμα για τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής του ζωής. Ένα από τα κύρια όμως και απαραίτητα χαρακτηριστικά είναι το άτομο να θέλει να βοηθηθεί και να διαθέσει χρόνο σε αυτό. Αν κάποιος δεν είναι έτοιμος να ζητήσει βοήθεια, τότε ο ειδικός ακόμη και αν καταβάλλει την καλύτερη δυνατή προσπάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί θεραπεία.
Η Ψυχοθεραπεία είναι μια σχέση εμπιστοσύνης μέσα από την οποία μπορεί κανείς να γνωρίσει τον εαυτό του, τα συναισθήματα του και να αλλάξει προβληματικές συμπεριφορές. Σκέψεις όπως «τι θα του πω» «από πού να αρχίσω» «θα μπορέσει να με καταλάβει» είναι αναμενόμενες. Μπορεί να μην είναι ξεκάθαρο τι φταίει, να αφορά ένα βαρύ συναίσθημα, ή μια γενικότερη απογοήτευση ότι τα πράγματα δεν πάνε παρακάτω ή καλά και έτσι δεν απολαμβάνει τη ζωή του. Κάποιοι στο πρώτο ραντεβού προτιμούν να μονοπωλούν τη συζήτηση και να εκφράσουν όσα κρατάνε μέσα τους καιρό, άλλοι νιώθουν καλύτερα αν ο θεραπευτής κάνει κάποιες ερωτήσεις που διευκολύνουν τη συζήτηση.
Ο θεραπευτικός διάλογος που βρίσκεται στον πυρήνα της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας προσφέρει την δυνατότητα ανάπτυξης ικανοτήτων/δεξιοτήτων αντιμετώπισης καταστάσεων, αποτελεί βοηθητικό εφόδιο στην ανίχνευση αυτών που στέκονται εμπόδιο στην προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση, ενθαρρύνει την διεύρυνση των εναλλακτικών λύσεων σε προβλήματα και δυσάρεστες καταστάσεις και ενεργοποιεί πηγές γνώσης και ευτυχίας. Ο θεραπευόμενος μιλά για το πρόβλημα του, του προσφέρεται ενθάρρυνση να εκφράσει πλευρές της εμπειρίας του, να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και γενικότερα να μιλήσει με τον δικό του τρόπο όποτε και όταν το θελήσει.
Όλα τα θέματα που συζητιούνται είναι εμπιστευτικά και ισχύει το απόρρητο. Το απόρρητο ισχύει σε κάθε περίπτωση εκτός αν υπάρχουν ενδείξεις σωματικής βλάβης του πελάτη ή της σωματικής ακεραιότητας κάποιου άλλου.
Η θεραπεία δεν έχει στόχο να δημιουργήσει και να διατηρήσει εξαρτημένους πελάτες. Στόχος είναι ο πελάτης μέσα από τη θεραπεία να αποκτήσει επίγνωση για πλευρές του εαυτού του και να αποκτήσει εκείνα τα εφόδια που θα δώσουν νέο νόημα στη ζωή του. Πότε θα επιτευχθεί όμως αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από τον καθένα και τα κίνητρα του.
Η διάρκεια καθώς και η συχνότητα των συνεδριών καθορίζονται μετά από συνεννόηση με το θεραπευτή και εξαρτάται από το κάθε άτομο ξεχωριστά και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Συνήθως, οι συνεδρίες πραγματοποιούνται μία φορά την εβδομάδα, συγκεκριμένη μέρα και ώρα και διαρκούν 50 λεπτά.
Σήμερα πολλοί είναι οι λόγοι που έχουν οδηγήσει στη θετικότερη στάση απέναντι στις ψυχικές διαταραχές από το ευρύ κοινό. Πριν από τη δεκαετία του '60, οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν συχνά την ανάγκη για ψυχοθεραπεία ως σημάδι προσωπικής αδυναμίας ή σημάδι σοβαρής (τρέλα) ψυχικής διαταραχής και αναπηρίας. Εκείνοι που έμπαιναν σε θεραπεία σπάνια μιλούσαν σε άλλους για την θεραπεία τους. Από τότε το στίγμα που συνδέεται με την ψυχοθεραπεία έχει μειωθεί σημαντικά. Πλέον θεωρείται συνηθισμένο για τους ανθρώπους να απευθυνθούν σε ένα θεράποντα για ένα συναισθηματικό-συμπεριφορικό πρόβλημα, και είναι προθυμότεροι να αποκαλύψουν ότι κάνουν ψυχοθεραπεία στο περιβάλλον τους. Όποιοι και να είναι οι λόγοι που οδηγούν κάποιον να βρει έναν θεραπευτή, όποιος και να είναι ο τρόπος επικοινωνίας που του ταιριάζει, η επιθυμία να κάνει μια αλλαγή στη ζωή του είναι αρκετή για να κλείσει το πρώτο ραντεβού.
