Ο Χορευτικός Όμιλος Βέροιας στην Σιάτιστα

Ο Χορευτικός Όμιλος Βέροιας πραγματοποίησε εκδρομή στη Σιάτιστα, την Κυριακή, 18-11-2018.

Επισκέφτηκε την Ιερά Μονή της Παναγίας στο Μικρόκαστρο, το Τραπάντζειο Γυμνάσιο, όπου υπάρχει η Παλαιοντολογική Συλλογή, το Εκκλησιαστικό Μουσείο και ένα επισκέψιμο παραδοσιακό κελάρι. Κατόπιν οι εκδρομείς γευμάτισαν σε εξαιρετική ταβέρνα της πόλης, διασκέδασαν και χόρεψαν με τη συνοδεία τοπικής παραδοσιακής ορχήστρας (Αριανός).

Αξίζει να παραθέσουμε μερικά στοιχεία για την πλούσια σε παράδοση και πολιτισμό πόλη της Σιάτιστας:

Η Σιάτιστα είναι χτισμένη σε πλαγιά του Ασκίου όρους (Σινιάτσικου), πάνω από την κοιλάδα του Aλιάκμονα σε υψόμετρο 920 μέτρων με τις δυο γραφικές συνοικίες της: τη Xώρα (Άνω Σιάτιστα) και τη Γεράνεια (Κάτω Σιάτιστα).Έχει 5.642 κατοίκους με την απογραφή του 2011. Ανήκει στο Δήμο Βοϊου του Ν. Κοζάνης και απέχει από τη Κοζάνη 28 χιλιόμετρα. Η πόλη διαφυλάσσει σε μεγάλο βαθμό το παραδοσιακό χρώμα της.

Σχετικά με την ετυμολογία του ονόματος Σιάτιστα υπάρχουν πολλές εκδοχές. Άξια προσοχής είναι και η άποψη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ν. Ψημμένου, που ετυμολογεί το όνομα απ’ τη γερμανική λέξη Σιάτσ-στατ που σημαίνει Θησαυρούπολη. Έτσι, ονόμαζαν τη Σιάτιστα οι Σιατιστινοί απόδημοι του 17ου αιώνα που επέστρεφαν από την Αυστροουγγαρία. Επίσης, υπάρχει και η εκδοχή από το σλάβικο setsiam = χωρίζω και τη κατάληξη -ιστα =τόπος χωρίσματος. Η εκδοχή αυτή ίσως να περιγράφει τη διαίρεση της πόλης σε δύο συνοικίες.

Η Σιάτιστα ιδρύθηκε μετά την κατάληψη της Mακεδονίας από τους Tούρκους (15ος αι.) και εξελίχθηκε σε σημαντικό αστικό κέντρο, χάρη στην κατεργασία του δέρματος και της γούνας, την αμπελοκαλλιέργεια-με τα κρασιά της, την ανάπτυξη της βαφικής και της υφαντικής.

Γνώρισε οικονομική και πνευματική ακμή το 18ο και το 19ο αι., όταν οι εμπορικοί οίκοι της ανέπτυξαν δραστηριότητα τόσο στην ευρύτερη τουρκοκρατούμενη περιοχή όσο και στα μεγάλα αστικά κέντρα της ανατολικής και της κεντρικής Ευρώπης. Ο 18ος αιώνας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο ‘χρυσούς αιώνας’ της Σιάτιστας στην εποχή του διαμετακομιστικού εμπορίου, που συμπίπτει με την εποχή του ‘Διαφωτισμού’. Ήταν τόσο πλούσια η πόλη εκείνη την εποχή, που ονομάστηκε ‘φλουροχώρι’. Άλλωστε, παροιμιώδης είναι η έκφραση: ‘Η Σιάτιστα έχει το φλουρί, Το Μπλάτσι το ντουφέκι’.
Παράλληλα έχουμε την περίοδο αυτή πρωτοφανή πνευματική ανάπτυξη. Το ‘Τραπάντζειο Γυμνάσιο’ αποτελούσε εκπαιδευτική εστία και αρχιτεκτονικό κόσμημα και ήταν δωρεά του Σιατιστινού Ιωάννη Τραπαντζή, εμπόρου στο Βουκουρέστι. Οι Σιατιστινοί έμποροι αδελφοί Πούλιου ήταν πρωτοπόροι εκδότες και δημοσιογράφοι στη Βιέννη και συνεργάτες του εθνεγέρτη Ρήγα Φεραίου, όπου στο τυπογραφείο τους τυπώθηκαν τα επαναστατικά φυλλάδια του Ρήγα. Ο Σιατιστινός λόγιος Θεόδωρος Μανούσης, πρώτος καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών δώρισε τη ‘Δημόσια Μανούσιο βιβλιοθήκη’.
Στη Σιάτιστα υπάρχουν τα περισσότερα και πλουσιότερα τοιχογραφημένα Αρχοντικά, που ήταν δημιουργήματα και κατάλοιπα του αστικού τρόπου ζωής των Σιατιστινών κοσμοπολιτών. Ταυτόχρονα αυτά αποτελούν και αριστουργήματα της μακεδονικής λαϊκής αρχιτεκτονικής.
Επίσης, η Σιάτιστα διαθέτει πολλά εκκλησιαστικά μνημεία που χτίστηκαν και αγιογραφήθηκαν στην εποχή της ακμής της. Αξιόλογες παλιές εκκλησίες είναι της Αγίας Παρασκευής και Αγίας Αικατερίνης, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Μηνά, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, των Δώδεκα Αποστόλων, των Αγίων Ταξιαρχών, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Χριστόφορου κλπ. Σήμερα λειτουργούν ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Δημητρίου στη Χώρα και του Αγίου Νικολάου στη Γεράνεια. Η Σιάτιστα είναι έδρα της Μητρόπολης “Σισανίου και Σιατίστης”.

Αξιοθέατα που μπορεί να δει κανείς στη Σιάτιστα είναι: Γενικά τα Αρχοντικά, το Τραπάντζειο Γυμνάσιο, τη Παλαιοντοτολογική Συλλογή, το Εκκλησιαστικό Μουσείο, το Λαογραφικό Μουσείο στο Αρχοντικό Δόλγκηρα, την Κοιλάδα ‘Μεσιού Νερού στο Μπούρινο’ στην ευρύτερη περιοχή και άλλα πολλά.