Συμβουλές προς αγχωμένους οφειλέτες

Γράφει ο Χρήστος Αποστολίδης, Δικηγόρος

Εκκινώντας από τη διαπίστωση ότι η πλειοψηφία των καταναλωτών δεν γνωρίζουν με ακρίβεια τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους απέναντι στις τράπεζες, καταγράφουμε ακολούθως ερωτήσεις και απορίες που ανακύπτουν κατά την καθημερινή τραπεζική συναλλαγή.

• Χρωστάω σε κάρτες και καταναλωτικά δάνεια. Τι κινδύνους διατρέχω, εφόσον δεν υπάρχει στο όνομα μου ακίνητη περιουσία;

Η τράπεζα μπορεί να ασκήσει οποιοδήποτε καταδιωκτικό μέσο της δίνει δικαίωμα ο νόμος, π.χ. κατάσχεση αυτοκινήτου ή τραπεζικών λογαριασμών. Δεν μπορεί να κατάσχει το μισθό ή τη σύνταξη σας, ούτε επέρχονται άλλου είδους αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές σας με το Δημόσιο ή με άλλους ιδιώτες. Επισημαίνεται δε ότι σε τέτοια περίπτωση έχετε εγγραφεί στην ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε., γεγονός που επηρεάζει την περαιτέρω πιστοληπτική σας ικανότητα. Δηλαδή, εάν στο μέλλον επιθυμείτε να βγάλετε μια πιστωτική κάρτα ή να πάρετε ένα μικρό δάνειο, δεν θα εγκριθεί το αίτημα σας λόγω εγγραφής σας στον «Τειρεσία».

• Έχω πάρει ένα στεγαστικό δάνειο το οποίο τα πρώτα δέκα χρόνια έχει σταθερό επιτόκιο και τα επόμενα κυμαινόμενο. Κατά την περίοδο του κυμαινόμενου επιτοκίου αν προεξοφλήσω θα έχω ποινή προεξόφλησης ;

Έχει κριθεί ήδη με την απόφαση του Αρείου Πάγου αρ. 430/2005, ότι δεν είναι επιτρεπτή η καταβολή ποινής πρόωρης εξόφλησης σε δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το ίδιο προβλέπει πλέον και η Υπουργική Απόφαση ΥΑ Ζ1-798/2008 (ΦΕΚ 1353/Β'/2008). Επίσης, απαγορεύεται η αναγραφή κάθε όρου που εξαρτά την άσκηση του δικαιώματος πρόωρης εξόφλησης από οποιοδήποτε αντάλλαγμα.

• Πρόσφατα πέθανε συγγενής μου και η Τράπεζα με κάλεσε σαν νόμιμο κληρονόμο να αποπληρώσω ένα δάνειο που έχει λάβει. Υποχρεούμαι να το αποπληρώσω;

Μετά τον θάνατο ενός προσώπου, οι νόμιμοι κληρονόμοι του έχουν τις εξής δυνατότητες :

• Να κάνουν αποδοχή της κληρονομιάς γεγονός που σημαίνει ότι υποχρεούνται να πληρώσουν και τις τυχόν οφειλές του θανόντα σε Τράπεζες, Δημόσιο κλπ. Σε αυτήν την περίπτωση και η δική σας ατομική περιουσία θα μπορεί να κατασχεθεί για τα χρέη της κληρονομιάς.
• Να μην αποδεχτούν (αποποίηση - εντός τετραμήνου από την ημερομηνία θανάτου ή εντός έτους αν ο κληρονόμος είναι κάτοικος εξωτερικού) την κληρονομιά, οπότε σε αυτήν την περίπτωση δεν λαμβάνουν κανένα κινητό ή ακίνητο περιουσιακό στοιχείο του θανόντα και δεν υποχρεούνται να αποπληρώσουν τις τυχόν οφειλές του. Εδώ χρειάζεται προσοχή γι’ αυτούς που θα κληθούν ως κληρονόμοι μετά την αποποίηση σας, όπως π.χ. τα τέκνα σας, για τα οποία θα πρέπει να γίνει ξεχωριστή διαδικασία αποποίησης της κληρονομιάς.
• Να κάνουν αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής, που σημαίνει ότι θα ευθύνονται μεν για τα χρέη της κληρονομιάς αλλά μόνο μέχρι την αξία του ενεργητικού της κληρονομιάς και μόνο με τα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομιάς. Δηλαδή, η δική σας ατομική περιουσία δεν θα μπορεί να κατασχεθεί για τα χρέη της κληρονομιάς.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων κληρονόμων, ο κάθε κληρονόμος ευθύνεται ανάλογα με τη μερίδα που κληρονομεί (Για παράδειγμα : Ο κληρονομούμενος Κ όφειλε στην τράπεζα Τ το ποσό των 90.000,00€ από δάνειο. Τα τρία τέκνα του Τ, οι Α, Β και Γ κληρονομούν τον πατέρα τους με μερίδα 1/3 ο καθένας. Συνεπώς, ο καθένας θα ευθύνεται έναντι της Τ προς απόδοση του ποσού των 30.000,00€).