Σήμερα θυμόμαστε, σήμερα τιμούμε τους νεκρούς μας

Της Φρόσως Καρασαρλίδου

Πέρασε σχεδόν ένας αιώνας από τις δολοφονίες, τις εκμεταλλεύσεις, τις εκτοπίσεις που υπέστη ο Ποντιακός Ελληνισμός υπό το εθνικιστικό Κεμαλικό Καθεστώς. Ένας αιώνας από την γενοκτονία που άφησε βαθιές πληγές και οδυνηρές μνήμες στους Ποντίους.

Ο Ποντιακός ελληνισμός ζούσε και ανθούσε στην Οθωμανική επικράτεια, δημιουργώντας λιμάνια πολιτισμού και εμπορίου. Μα όταν οι Νεότουρκοι ήρθαν στην εξουσία, έπνιξαν την ιδέα του κοινού βίου σε έναν ακραίο εθνικισμό και εκδίωξαν τους χριστιανικούς πληθυσμούς, με σκοπό τον πλήρη εκτουρκισμό της περιοχής. Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1916, στράφηκαν στην εξολόθρευση των Ελληνοποντίων. Χιλιάδες αθώοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και όσοι γλίτωσαν κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Νότια Ρωσία και στην Ελλάδα, όπου και συνεισέφεραν τα μέγιστα στην ανόρθωση του καθημαγμένου εκείνη την εποχή ελληνικού κράτους.

Αυτό κάνει ο εθνικισμός. Επινοεί εχθρούς για να δικαιολογήσει την ανεπάρκειά του. Εκδιώκει, βασανίζει, σκοτώνει σε μια δίνη βίας που κατασπαράζει κάθε ομορφιά με το μίσος της. Ο Ποντιακός Ελληνισμός φέρει πάνω του τα τραύματα αυτής της ακρότητας. Αλλά αυτά τα τραύματα είναι η παρακαταθήκη, η κληρονομιά που άφησαν οι εκτοπισμένοι, σε μας τους νεότερους. Μια ανάμνηση για τα παθήματα στα οποία μπορεί να οδηγήσει ο εθνικισμός.

Σήμερα δεν αρκεί μόνο να θυμόμαστε. Δεν αρκεί να νοσταλγούμε. Χρειάζεται να στοχαστούμε και να μάθουμε. Να αντλήσουμε διδάγματα από τα προγονικά μας παθήματα. Εμείς, που υπεστήκαμε όλα αυτά τα δεινά, που κληρονομήσαμε τις αβάσταχτες μνήμες των προγόνων μας, έχουμε έναν λόγο παραπάνω να σταθούμε εμπόδιο στην επανάληψη αυτών των ακροτήτων και να σταθούμε κοντά στους ομοιοπαθείς, στους κατατρεγμένους που βασανίζονται σήμερα για τους ίδιους λόγους που βασανιστήκαμε εμείς τότε.

Ο εθνικισμός ανακάμπτει. Στην Τουρκία για άλλη μια φορά, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Και αυτοί την φορά υπάρχουν νέοι «εχθροί» τους οποίους επινοούν τα κάθε λογής καθεστώτα. Και εμείς οι Πόντιοι που ξέρουμε πως είναι να βιώνεις τέτοια αδικία, έχουμε χρέος παρμένο από τους προγόνους μας να σταθούμε δίπλα στους απανταχού κατατρεγμένους.

Σήμερα θυμόμαστε. Σήμερα τιμούμε τους νεκρούς μας.
Σήμερα στεκόμαστε δίπλα σε όλους αυτούς που έναν αιώνα μετά αποκτούν τις ίδιες πληγές με εμάς.