Βέροια: Διάλεξη για τις απαρχές της νεοελληνικής τέχνης στην οθωμανική Μακεδονία

Τετάρτη, 05 Μαρτίου 2025 21:35
Γράφτηκε από τον/την Αντώνης Χατζηκυριακίδης

Με μια ξεχωριστή εκδήλωση, ο Σύλλογος Φίλων του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών προσέφερε στο φιλότεχνο κοινό της Βέροιας μια συναρπαστική πολιτιστική εμπειρία. Στον φιλόξενο χώρο του Βυζαντινού Μουσείου, και με την υποστήριξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, ο Θεοχάρης Τσάμπουρας παρουσίασε την ενδελεχή έρευνά του με θέμα: «Αναζητώντας τις απαρχές της νεοελληνικής τέχνης στην οθωμανική Μακεδονία: Από τη ζωγραφική του Νικολάου των Παλατιτσίων στο μπαρόκ του Αποστόλη Βοδενιώτη».

Πώς εξελίχθηκε η ζωγραφική στη Μακεδονία κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας; Πώς τα τοπικά εργαστήρια αφομοίωσαν και μετέφεραν τις επιρροές του μπαρόκ και του ροκοκό στη νεοελληνική τέχνη; Μέσα από τη συστηματική μελέτη του, ο Θεοχάρης Τσάμπουρας ανέδειξε τη σημασία των καλλιτεχνικών ζυμώσεων που έλαβαν χώρα σε μια κρίσιμη περίοδο για την τέχνη του Ελληνισμού.

Ξεχωριστή αναφορά έγινε στον Νικόλαο των Παλατιτσίων, έναν κορυφαίο ζωγράφο του 16ου αιώνα, του οποίου το έργο στον ναό του Αγίου Δημητρίου στα Παλατίτσια αποτελεί μια από τις πρώτες εκφράσεις της μετάβασης από τη βυζαντινή παράδοση σε νέες εικαστικές αναζητήσεις. Δύο αιώνες αργότερα, ο Αποστόλης Βοδενιώτης από την Έδεσσα (Βοδενά) ενσωμάτωσε τις επιρροές του μπαρόκ, δίνοντας νέα πνοή στη μεταβυζαντινή ζωγραφική και διαμορφώνοντας τις βάσεις της νεοελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής.

Η διάλεξη αποτέλεσε μια νοητή περιήγηση στην εικαστική διαδρομή που συνδέει τη βυζαντινή τέχνη με τις δυτικές επιρροές, αναδεικνύοντας την καίρια συμβολή της Μακεδονίας στη διαμόρφωση της νεοελληνικής ταυτότητας.

Ο Σύλλογος Φίλων του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών, με τη συνεχή του δράση, επιβεβαιώνει τον ρόλο του ως φορέας πολιτισμού, προσφέροντας εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου που αναδεικνύουν την ιστορία και την τέχνη της περιοχής μας. Η διάλεξη του Θεοχάρη Τσάμπουρα, πέρα από την ακαδημαϊκή της αξία, υπήρξε μια ευκαιρία να ανακαλύψουμε τον κρυμμένο πλούτο μιας εποχής που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ελληνικής καλλιτεχνικής κληρονομιάς.

Δείτε την διάλεξη

View this gallery on Flickr

View the embedded image gallery online at:
https://www.pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/difer-menu/104357-veroia-dialeksi-gia-tis-aparxes-tis-neoellinikis-texnis-stin-othomaniki-makedonia#sigProId17ef71fb0b

Ο Θεοχάρης Τσάμπουρας αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. με πτυχίο στην Αρχαιολογία και στη συνέχεια απέκτησε και πτυχίο με ειδίκευση στην Ιστορία. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στον Τομέα Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. και το 2013 αναγορεύτηκε διδάκτορας Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο ίδιο Τμήμα με θέμα διδακτορικής διατριβής του «Τα καλλιτεχνικά εργαστήρια από την περιοχή του Γράμμου κατά το 16ο και 17ο αιώνα: ζωγράφοι από το Λινοτόπι, τη Γράμμοστα, τη Ζέρμα και το Μπουρμπουτσικό». Το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 έλαβε την υποτροφία Mary Seeger O'Boyle για μεταδιδακτορική έρευνα στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Princeton των Η.Π.Α. Έχει διδάξει μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης στο Α.Π.Θ. και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, όπου εκπονεί το δεύτερο διδακτορικό του στην Ιστορία της Τέχνης του 19ου αιώνα με τίτλο «Από τα εργαστήρια των Χιονιάδων στον ζωγράφο Παγώνη: Η ανάδυση του καλλιτεχνικού υποκειμένου την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού». Από το 2020 εργάζεται ως μόνιμος αρχαιολόγος στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης και από το 2024 είναι Αναπληρωτής Προϊστάμενος του Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων. Έχει συγγράψει έναν οδηγό για τον αρχαιολογικό χώρο τον Σερβίων, έχει επιμεληθεί έναν συλλογικό τόμο, έχει εκδώσει διάφορα άρθρα και μελέτες, έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε 32 διεθνή και τοπικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει διοργανώσει 5 ημερίδες, πολλές ψηφιακές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ ήταν υπεύθυνος σε πανεπιστημιακά ερευνητικά προγράμματα σχετικά με τη μεταβυζαντινή τέχνη και σε συγχρηματοδοτούμενα έργα ψηφιοποίησης και αποκατάστασης μνημείων. Φέτος επιμελείται έναν τόμο πρακτικών που προέκυψε από την ημερίδα που διοργάνωσε για τους Ζωγράφους της Σέλιτσας (Εράτυρας), ενώ επίκειται και η επιμέλεια των συλλογικών τόμων για το «Αρχοντικό της Πούλκως και την εποχή του» και τον «ναό του Αγίου Ευσταθίου στο Κριμίνι».