Παρουσιάστηκε το βιβλίο του Σταύρου Παναγιωτίδη ‘Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας’ στην Βέροια

Πέμπτη, 25 Ιανουαρίου 2024 23:52
Γράφτηκε από τον/την Μαρία Τριγώνη

Το βιβλίο του Σταύρου Παναγιώτίδη με τίτλο "Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της Ελληνικής Ιστορίας. Μικρές αφηγήσεις για γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε, αλλά ποτέ δεν συνέβησαν " που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, παρουσιάστηκε στην Βέροια.

Το βιβλίο πραγματεύεται αυτό που υποδηλώνει ο τίτλος του, δηλαδή γεγονότα και κομμάτια της Ιστορίας που δεν συνέβησαν όπως τα γνωρίζουμε.

Η εκδήλωση που διοργάνωσε ο Σύλλογος Φιλολόγων Ημαθίας, το Βιβλιοπωλείο ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ και ο εκδοτικός οίκος, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης, στον πολυχώρο Ελιά.

Η φιλόλογος – αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φιλολόγων Ημαθίας Δέσποινα Καρυπίδου, αναφέρθηκε στους ιστορικούς μύθους που διαμόρφωσαν την αντίληψή μας για την Ιστορία και στα κεφάλαια του βιβλίου.

«Το βιβλίο μιλάει για τα fake news που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν όμως την αντίληψή μας για την ιστορία μας και συνεκδοχικά για τη φυλή μας, το έθνος μας, τον χαρακτήρα μας, τον κόσμο που μας περιβάλλει, αντίληψη που εγείρει αξιώσεις για την αντιμετώπιση μας. Θα συμφωνήσουμε νομίζω ότι μας διακρίνει ένας εθνικός εξαιρετισμός που ολισθαίνει ενίοτε και σε έναν ναρκισσισμό, που ασφαλώς δεν εδράζεται στη γνώση της ιστορίας μας αλλά εν πολλοίς στους μύθους και στις παρεξηγήσεις, με τις οποίες μεγαλώσαμε. Για τους ιστορικούς μύθους αντιλαμβανόμαστε, ακούγοντας τους, το λόγο που τους ενστερνιζόμαστε εύκολα. Όπως λέει ο συγγραφέας στο βιβλίο του, μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα, μας επιβεβαιώνουν μας δικαιώνουν. Η Ελλάδα άλλωστε αντιλαμβανόταν πάντα τον εαυτό της ως μια εθνοπολιτισμική κοινότητα που τη συνέχει κοινή γλώσσα, θρησκεία, παράδοση, φυλή και ένα εξιδανικευμένο παρελθόν, ένα παρελθόν στο οποίο η Ευρώπη αναγνωρίζει τις ρίζες της πολιτισμικής της ταυτότητας. Κι αυτό διαμόρφωσε μια ψυχολογία που επιβιώνει και επιδρά στην αυτοαντίληψή μας σήμερα, σε συνάρτηση όμως με την αδυναμία μας να συνδέσουμε το ιδανικό παρελθόν με ένα δύσκολο παρόν και ένα επισφαλές μέλλον. Οφείλουμε βέβαια να παραδεχτούμε ότι οι συλλογικές οντότητες συνέχονταν πάντα και από ανορθολογικά στοιχεία: μύθους, παραδόσεις, σύμβολα . Ειδικά μετά το 19ο αιώνα η γέννηση των εθνών κρατών χρειάστηκε αυτά τα στοιχεία για να δομήσουν τα κράτη μία κοινή ταυτότητα, να εγκαθιδρύσουν μια συνοχή και να εδραιώσουν σχέσεις. Η διαρκής αγωνία για εγχάραξη εθνικής συνείδησης είναι πανταχού παρούσα αλλά είναι ένας ξεπερασμένος από την πραγματικότητα στόχος. Όσο επιμένουμε σε αυτήν κινδυνεύουμε. Ως λαός δεν πάσχουμε από εθνική υπερηφάνεια. Τουναντίον! Επιδεικνύουμε όμως μια υπερηφάνεια που δεν εδράζεται στη γνώση της Ιστορίας μας, αλλά ενίοτε στην αποσιώπηση, στη λήθη, στην παρερμηνεία, στην επιλεκτική μνήμη, στην παραχάραξη. Σε μια εθνική αυτοπραγμάτωση που επιμένει στους μύθους σαν ένα παιδί που φοβάται να ενηλικιωθεί. Μπορούμε να αγαπάμε την πατρίδα μας, χωρίς να περηφανευόμαστε ή να ντρεπόμαστε για την ιστορία της. Κι αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη κατανόηση των συσχετισμών και των αναγκών που γεννούν τα ιστορικά συμβάντα και τη δράση των ιστορικών υποκειμένων, προσωπικών και συλλογικών. Δε διαβάζουμε ιστορία για να μάθουμε μόνο τι έγινε, αλλά γιατί έγινε αυτό, γιατί επικράτησε αυτή η έκβαση μια συγκεκριμένη περίοδο κι όχι κάποια άλλη. Αυτό δε γίνεται με πλάνες, αποσιωπήσεις, παραχαράξεις και αυτοδικαιωτικές ερμηνείες. Ο κόσμος αλλάζει γρήγορα, είναι πολύ σύνθετος και αν δεν τον κατανοήσουμε δε θα μπορέσουμε να επιδράσουμε σε αυτόν. Δε μπορούμε να μάθουμε αυτό που νομίζουμε ότι ξέρουμε. Και είναι επικίνδυνο να ανατρέφουμε γενιές με μύθους, σιωπές, μυστικά και μισές αλήθειες. Αυτό που ισχύει δηλαδή και στη μικροκλίμακα τού προσωπικού μας παρελθόντος. Ελεύθερος είναι εκείνος που μπορεί να ζει χωρίς να λέει ψέματα (Καμύ). Οφείλουμε να το πάρουμε απόφαση «Όσο περισσότερα ψέματα καταστρέφουμε, τόσο περισσότερος χώρος θα μείνει για την αλήθεια». Και η Ιστορία επιχειρεί να συνθέσει αλήθειες τού παρελθόντος για να μας θωρακίσει απέναντι στα ψεύδη του παρόντος», είπε μεταξύ άλλων.

Έπειτα ο δημοσιογράφος – συγγραφέας Αλέκος Χατζηκώστας μίλησε για το βιβλίο κι έκανε τις δικές του παρεμβάσεις. Για το βιβλίο είπε ότι πρόκειται για ένα βιβλίο χρήσιμο, ευκολοδιάβατο που απαντά γενικά σωστά , εκλαϊκευτικά αλλά και επιστημονικά ορθά σε μια σειρά μυθευμάτων που κυκλοφορούν.

Στη συνέχεια ο συγγραφέας αναφέρθηκε στα τρία βασικά συστατικά στοιχεία του βιβλίου, μίλησε για μύθους, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας. Επίσης μίλησε για τον Ιστορία που διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία και πως θα μπορούσε αυτή να γίνει πιο ενδιαφέρουσα για τους μαθητές, ώστε να αυτοί να αναπτύξουν κριτική σκέψη και να λειτουργούν ως ‘ερευνητές’. Τέλος απάντησε σε ερωτήματα του κοινού και υπέγραψε αντίτυπα των βιβλίων του.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Δηλαδή, οι Σπαρτιάτες δεν πετούσαν παιδιά στον Καιάδα; Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν έκοψε τον Γόρδιο Δεσμό; Θα μας πείτε και ότι δεν λάτρευαν όλοι οι Βυζαντινοί τον τελευταίο τους αυτοκράτορα; Δεν σχεδίασε την Αγία Σοφία μια μέλισσα; Ούτε το Κρυφό Σχολειό υπήρξε ποτέ; Ούτε ο χορός του Ζαλόγγου; Ούτε για τους εμφυλίους της Επανάστασης ευθύνεται η διχόνοια των Ελλήνων; Τα αγγλικά δάνεια τελικά βοήθησαν την Επανάσταση; Δεν δημιούργησε το ΙΚΑ ο Μεταξάς; Δεν αφορίστηκε ποτέ ο Καζαντζάκης;

Το γαρίφαλο του Μπελογιάννη δεν ήταν κόκκινο; Το σαμποτάζ του Έβρου δεν έγινε με ζάχαρη στα ρεζερβουάρ των τανκς; Αλήθεια, ούτε ο Τσόρτσιλ είπε πως «οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες»; Ούτε ο Θεοδωράκης μάς κάλεσε να επιλέξουμε «Καραμανλής ή τανκς»; Δεν έγραψε ο Ρίτσος για τα τανκς που «χορεύουν στους δρόμους της Πράγας»; Ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε πρώτος πως «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» ούτε ανοιγόκλεισε το «χρονοντούλαπο της Ιστορίας»; Σε λίγο θα μας πείτε ότι ο Καποδίστριας δεν έκανε τεχνάσματα για να μάθουμε να τρώμε πατάτες, ότι ο Αϊνστάιν δεν έκλεψε τη θεωρία της σχετικότητας από τον Καραθεοδωρή και ότι ούτε χάσαμε για μία ψήφο την ευκαιρία να μιλάνε ελληνικά οι Αμερικάνοι. Μα γιατί μισείτε τόσο πολύ τους μύθους μας;

Μικρές αφηγήσεις, για μεγάλες παρεξηγήσεις.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

O Σταύρος Παναγιωτίδης γεννήθηκε το 1982 στη Θεσσαλονίκη και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έχει διδακτορικό στην Ιστορία. Είναι μέλος του Συνεργαζόμενου Επιστημονικού Προσωπικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και επιστημονικός συνεργάτης του περιοδικού Hot Doc History. Έχει συγγράψει τον τόμο «Ιωάννης Καποδίστριας - Η προσωπικότητα και η διακυβέρνησή του», στη σειρά Η απελευθέρωση ενός έθνους - Από την επανάσταση των Ελλήνων στην ίδρυση του ελληνικού κράτους (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα).

Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν το μυθιστόρημά του Το κουρασμένο μέλι (2018) και η μελέτη του Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής Ιστορίας (2023).

View this gallery on Flickr

View the embedded image gallery online at:
https://pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/book-menu/94094-parousiastike-to-vivlio-tou-stayrou-panagiotidi-mythoi-pareksigiseis-kai-avoles-alitheies-tis-ellinikis-istorias-stin-veroia#sigProIdb5a95687e8