Το βιβλίο «Γεντί Κουλέ» παρουσιάστηκε στη Βέροια

Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου 2025 21:11
Γράφτηκε από τον/την Μαρία Τριγώνη

Το νέο βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου, με τίτλο «Γεντί Κουλέ – Η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης», παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 24 Νοεμβρίου στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας.

Την εκδήλωση διοργάνωσε η Εταιρεία Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.) και οι εκδόσεις IANOS, με την υποστήριξη του βιβλιοπωλείου «Ηλιοτρόπιο».

Ο πρόεδρος της ΕΜΙΠΗ, δημοσιογράφος Νίκος Βουδούρης, προλόγισε και συντόνισε την εκδήλωση. «Μέσα από το νέο βιβλίο του έμπειρου δημοσιογράφου και πολυγραφότατου συγγραφέα, οι πολίτες της Μακεδονίας κι ολόκληρης της Ελλάδας θα γνωρίσουν, μέσα από τεκμηριωμένη έρευνα, το λεγόμενο “Πύργο του Κακού”, το Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης ή όπως έχει χαρακτηριστεί το “Κάτεργο του Γεντί Κουλέ”: τις ιστορικές φυλακές του Επταπυργίου. Στο βιβλίο περιέχονται αναφορές και για εκτελεσθέντες από την Ημαθία… Το Γεντί Κουλέ προσφέρει πλήθος συμπερασμάτων για προβληματισμό, από όποια οπτική και να το δει κάποιος – πολιτική, ιστορική, δημοσιογραφική... Το “Κάστρο των Κακών Δαιμόνων” έκλεισε το 1989, έπειτα από τον επίμονο αγώνα δύο ηρωικών εισαγγελέων, της Χρυσούλας Γιαταγάνα και του Κωνσταντίνου Λογοθέτη. Το γεγονός ότι έκλεισε χάρη στον αγώνα και όχι λόγω των συνθηκών, λέει πολλά για τις σκοτεινές εποχές του παρελθόντος, αλλά και για τη σύγχρονη Ελλάδα…», είπε μεταξύ άλλων.

Για το βιβλίο μίλησε ο ιστορικός και μεταπτυχιακός φοιτητής στην Ιστορική Έρευνα, καθώς και μέλος της ΕΜΙΠΗ, Στέργιος Παζαρτζικλής. Ανέφερε ότι η φυλακή του Γεντί Κουλέ και η περίοδος της σύγχρονης ιστορίας που συνδέεται με το όνομά της, αποτελούσαν πάντοτε πεδίο προσωπικής έρευνας και μελέτης του.

«Το Γεντί Κουλέ συνδέεται με τις πιο μαύρες σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας (Δικτατορία της 4ης Αυγούστου – Μεταξά, Κατοχή, Εμφύλιος, Μετεμφυλιακό κράτος, Χούντα). Κατά τις περιόδους αυτές φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν χιλιάδες αγωνιστές της εθνικής αντίστασης και πολιτικοί κρατούμενοι... Στις φυλακές κρατήθηκαν κατάδικοι όλων των κατηγοριών: έγκλειστοι για χρέη προς το Δημόσιο, απατεώνες, φοροφυγάδες, ληστές και λήσταρχοι, βαρυποινίτες κ.ά. Το Γεντί Κουλέ αντανακλά όλη την κοινωνική και πολιτική ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα... Το βιβλίο παρουσιάζει με απόλυτη τεκμηρίωση και σαφήνεια την ιστορική διαδρομή του Επταπυργίου, εισάγοντας τον αναγνώστη στο εκάστοτε ιστορικό πλαίσιο, από τη στιγμή που άρχισε να στεγάζει φυλακές, από την εποχή της οθωμανικής κτίσης και διοίκησης της Θεσσαλονίκης».

Ο ομιλητής αναφέρθηκε επίσης στην ιστορία του κάστρου, στην ακρόπολη της Θεσσαλονίκης. Τόνισε πως ένιωσε έντονη συναισθηματική φόρτιση διαβάζοντας τις μαρτυρίες των φυλακισμένων, τα «γράμματα των αθανάτων» και τις περιγραφές των στιγμών των εκτελέσεων.

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Σπύρος Κουζινόπουλος, ο οποίος μίλησε για το κίνητρο συγγραφής του βιβλίου. Παρουσίασε στο κοινό το χειρόγραφο φύλλο της εφημερίδας «Επταπυργίτης», που εξέδιδαν οι πολιτικοί κρατούμενοι των φυλακών του Γεντί Κουλέ – το μοναδικό φύλλο που διασώζεται.

Όπως ανέφερε «επρόκειτο για μια μακρόχρονη και δύσκολη έρευνα. Μέσα από την ιστορία του Επταπυργίου, που λειτούργησε ως φυλακή σχεδόν 100 χρόνια – από το περίπου 1896 έως το 1989 – παρακολουθούμε την εξέλιξη της σύγχρονης ιστορίας της περιοχής μας».

Αναφέρθηκε στις ιστορικές περιόδους που καλύπτει το βιβλίο, σε γνωστά πολιτικά πρόσωπα, ληστές, αλλά και ανθρώπους που φυλακίστηκαν άδικα και βρέθηκαν έγκλειστοι στον «υγρό τάφο», όπως τον αποκαλούσαν, καθώς και σε θρυλικές αποδράσεις. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στους πολλούς Ημαθιώτες που φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν στο Γεντί Κουλέ.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε πλούσιο οπτικό υλικό, με φωτογραφίες, έγγραφα, εφημερίδες της εποχής και άλλα τεκμήρια.

Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό, το οποίο έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις αναφορές σε ανθρώπους με καταγωγή από την Ημαθία.

Στο τέλος του επιλόγου του βιβλίου υπάρχει QR code, μέσω του οποίου ο αναγνώστης μπορεί να δει φωτογραφικό υλικό και σπάνια έγγραφα.

Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα του Μορφωτικού Ιδρύματος της Ένωσης Συντακτών Μακεδονίας – Θράκης.

Λίγα λόγια για το βιβλίο (από το οπισθόφυλλο)

Μέσα από ένα πλήθος μαρτυριών, ντοκουμέντων και αρχειακού υλικού, ο Σπύρος Κουζινόπουλος προσπαθεί μετά από πολυετείς έρευνες να παρουσιάσει όλη την εξέλιξη του Επταπυργίου, από τη λειτουργία του ως κάστρου της Θεσσαλονίκης και αργότερα ως φυλακής, από την περίοδο

ακόμη της Οθωμανικής κυριαρχίας της πόλης μέχρι το κλείσιμό της το 1989, καθώς και την άσχημη εικόνα του σωφρονιστικού συστήματος στην πριν το Γεντί Κουλέ περίοδο, όταν χρησιμοποιούνταν ως φυλακή ο Λευκός Πύργος και το Κονάκι του Πασά, το σημερινό Διοικητήριο.

Παρακολουθούμε λοιπόν την άθλια κατάσταση που επικρατούσε στις φυλακές Επταπυργίου αφότου άνοιξε ως φυλακή, γύρω στο i8g6, και όλα τα κατοπινά χρόνια, με τη διακίνηση ναρκωτικών, τους βιασμούς κρατουμένων και την άγρια εκμετάλλευση των φυλακισμένων από ένα σύστημα εξουσίας προκειμένου να πλουτίζουν ελάχιστοι μεγαλοπαράγοντες, ακόμη και κρατικοί λειτουργοί.

Επίσης, τις μυθιστορηματικές αποδράσεις από το κάτεργο αλλά και τον εφιάλτη των εκτελέσεων, κυρίως πολιτικών κρατουμένων, κατά τις περιόδους της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου.

Στο τέλος του βιβλίου, παρατίθεται ένας πλήρης σχεδόν κατάλογος με τα ονόματα των εκατοντάδων εκτελεσμένων “εις τον συνήθη τόπον” πίσω από το Γεντί Κουλέ, σαν ένα κεράκι στη μνήμη των αδικοχαμένων που πλήρωσαν με τη ζωή τους και έγιναν σφάγια για να εξυπηρετηθούν σκοπιμότητες μιας ταραγμένης ανώμαλης περιόδου.

Βιογραφικό

Ο Σπύρος Κουζινόπουλος γεννήθηκε στις Σέρρες και στα πενήντα και πλέον χρόνια που άσκησε το δηµοσιογραφικό λειτούργηµα, εργάστηκε σε πολλές εφηµερίδες και ραδιοτηλεοπτικούς σταθµούς ως συντάκτης, αρχισυντάκτης και διευθυντής σύνταξης. Επί δεκαπενταετία υπήρξε ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων στη Βόρεια Ελλάδα, µε αρµοδιότητα και στα Βαλκάνια. Πήρε µέρος στους αγώνες για το «1-1-4», για το Κυπριακό και για το «15% στην Παιδεία». Για τις ιδέες, την αρθρογραφία και τη συµµετοχή του στον αντιδικτατορικό αγώνα, υπέστη διώξεις από τη χούντα. Το 1974 ήταν υποψήφιος βουλευτής της Ενωµένης Αριστεράς στο νοµό Σερρών. ∆ιετέλεσε µέλος του προεδρείου της ΕΣΗΕΜ-Θ, παίρνοντας µέρος σε διεθνή δηµοσιογραφικά συνέδρια, ενώ τιµήθηκε µε µετάλλια και διακρίσεις για τη συµβολή του στη διαβαλκανική συνεργασία αλλά και την προσφορά του στην Οµογένεια. Σε δική του ιδέα στηρίχθηκε η δηµιουργία, το 1991, του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, του οποίου υπήρξε γενικός διευθυντής µέχρι τη συνταξιοδότησή του, το ∆εκέµβριο του 2008. Το 1994 ίδρυσε την Ένωση των Βαλκανικών Πρακτορείων Ειδήσεων, της οποίας διετέλεσε επί δεκαπενταετία γενικός γραµµατέας.

View this gallery on Flickr

View the embedded image gallery online at:
https://www.pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/book-menu/111415-to-vivlio-genti-koule-parousiastike-sti-veroia#sigProId271cb4ccdc