Πόσο αλήθεια λένε τα προγνωστικά στοιχήματος για τις εκλογές;

Μπορεί οι αθλητικές διοργανώσεις να κρατούν τη μερίδα του λέοντος, όμως οι επιλογές στοιχηματισμού δεν περιορίζονται στα σπορ. Από την ψυχαγωγία μέχρι την πολιτική, οι στοιχηματικές μάς δίνουν πολλές ακόμα ευκαιρίες να ποντάρουμε σε αυτό που θεωρούμε πιο πιθανό αποτέλεσμα.

Η πολιτική, μάλιστα, έχει μπει δυναμικά στο παιχνίδι, με εταιρείες σε όλο τον κόσμο να βγάζουν αποδόσεις για πολιτικά γεγονότα και εκλογικές αναμετρήσεις, κάνοντας το ποντάρισμα στα αποτελέσματα εκλογών ένα από τα πιο δημοφιλή εκτός αθλητισμού.

Όλα καλά έως εδώ. Μπορούμε, όμως, να βασιστούμε σε προγνωστικά στοιχήματος όταν μιλάμε για πολιτική;

Στοίχημα σε μη αθλητικά γεγονότα

Η αγορά του στοιχήματος δεν μένει μόνο στα γήπεδα, αλλά ανοίγει συχνά σε τομείς που τραβούν το ενδιαφέρον το κοινού. Τον περασμένο Μάιο, σε δύο μόνο πλατφόρμες, παίχτηκαν πάνω από 40 εκατ. δολάρια σε στοιχήματα για το ποιος θα είναι ο νέος Πάπας. Ο χώρος της ψυχαγωγίας προσφέρει, με τη σειρά του, πλήθος επιλογών. Αν κάποιος θέλει να ποντάρει στα Όσκαρ, στην Eurovision, ακόμα και σε reality shows, μπορεί.

Τη μεγαλύτερη γοητεία, όμως, φαίνεται πως την ασκούν τα πολιτικά γεγονότα, ιδίως δημοψηφίσματα και εκλογικές αναμετρήσεις. Το είδαμε με το Brexit, τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα και τις αναμετρήσεις για ανάδειξη προέδρου στις ΗΠΑ.

Κι αυτό μας φέρνει στο πρώτο και πιο σημαντικό: τα προγνωστικά στοιχήματος δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως δημοσκοπήσεις. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ποιο κόμμα ή ποιος υποψήφιος θέλουν οι ψηφοφόροι να κερδίσει, ενώ οι αποδόσεις στις αγορές πολιτικών στοιχημάτων δείχνουν ποιος πιστεύει το κοινό ότι θα κερδίσει.

Πόσο μέσα πέφτουν τα προγνωστικά για εκλογές;

Η εμπειρία έως τώρα δίνει μεικτά αποτελέσματα. Υπάρχουν περιπτώσεις που τα προγνωστικά στοιχήματος έπεσαν διάνα και άλλες όπου δεν θα μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερο λάθος.

Το 2023, λίγες ημέρες πριν από την ανάδειξη νέου προέδρου στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ, οι στοιχηματικές έδιναν ως φαβορί τον Στέφανο Κασσελάκη και επιβεβαιώθηκαν. Το ίδιο και στις βουλευτικές εκλογές της ίδιας χρονιάς, όπου προεξοφλούσαν τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας.

Από την άλλη, τρεις μέρες πριν από το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο για την παραμονή ή όχι στην ΕΕ, οι εταιρείες έδιναν στο Brexit μόλις 20-25% πιθανότητες – και όλοι ξέρουμε πώς πήγε αυτό. Απέτυχαν, επίσης, παταγωδώς να προβλέψουν το αποτέλεσμα στις εκλογές των ΗΠΑ το 2016, βλέποντας ξεκάθαρη νίκη της Χίλαρι Κλίντον, ενώ 45oς πρόεδρος της χώρας εξελέγη τελικά ο Ντόναλντ Τραμπ.

Οι παγίδες στα προγνωστικά εκλογών

Οι στοιχηματικές εταιρείες ξεκινούν με στατιστικά μοντέλα, αναλύσεις και στοιχεία από δημοσκοπήσεις για να διαμορφώσουν τις αρχικές αποδόσεις τους. Από τη στιγμή όμως που ανοίγει η αγορά, οι πιθανότητες επηρεάζονται όχι μόνο από τα δεδομένα, αλλά και από τη μαζική ψυχολογία των παικτών.

Αν, για παράδειγμα, ένα κόμμα παρουσιάζει μεγάλη δυναμική στα ΜΜΕ ή κάποιος υποψήφιος κερδίσει τις εντυπώσεις σε ένα debate, πολλοί σπεύδουν να ποντάρουν πάνω του, ανεβάζοντας τεχνητά τις πιθανότητες νίκης. Κάποιες φορές, μάλιστα, παρασυρόμαστε και εμείς από τις πεποιθήσεις μας και ποντάρουμε σε αυτό που θέλουμε να συμβεί και όχι απαραίτητα σ’ αυτό που πιστεύουμε ότι θα συμβεί.

Το στοίχημα σε πολιτικά γεγονότα είναι, στην ουσία, μια ζωντανή και δυναμική αγορά, όπου συνυπάρχουν δεδομένα, προσδοκίες και συναισθήματα. Εξ ου και οι αποδόσεις μπορεί να αλλάξουν απότομα, ειδικά τις τελευταίες μέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες.

Τα δε προγνωστικά στοιχήματος μάς δείχνουν τις τάσεις και τον παλμό της κοινής γνώμης -ίσως καλύτερα απ’ όσο νομίζουμε- αλλά δεν μπορούν να μας εγγυηθούν τη νίκη. Γι’ αυτό αξίζει να τα βλέπουμε ως μια ένδειξη και όχι ως βεβαιότητα για το αποτέλεσμα της κάλπης.