Παχυσαρκία: Μια σύγχρονη απειλή για την υγεία από την Διατροφολόγο Μαρία Τσολάκη

Το πρόβλημα της παχυσαρκίας εμφανίζεται ιδιαίτερα αυξημένο στον Ελληνικό πληθυσμό. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η απομάκρυνση από την παραδοσιακή Ελληνική κουζίνα και η στροφή στα διατροφικά πρότυπα των Δυτικών χωρών είναι κάποιοι από τους παράγοντες που έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στην αύξηση του φαινομένου της παχυσαρκίας. Ενώ μόνο το 5-10% της παχυσαρκίας αποδίδεται σε ενδογενή αίτια (μεταβολικές και ενδοκρινικές διαταραχές , εγκεφαλικές παθήσεις) , το 90-95% οφείλεται σε εξωγενή αίτια και κυρίως σε διατροφικές παρεκκλίσεις τόσο ποσοτικές (υπερφαγία) όσο και ποιοτικές (πρόσληψη λιπών , ζάχαρης ,αλκοόλ) καθώς και στη μειωμένη φυσική δραστηριότητα που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες καταναλωτικές κοινωνίες.

Το πρόβλημα της παχυσαρκίας θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα γιατί είναι γνωστό ότι οι επιπτώσεις της στον οργανισμό είναι πολλές και ποικίλες . Έτσι οι παχύσαρκοι έχουν άμεσο κίνδυνο ανάπτυξης πολλών ασθενειών όπως σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, υπερλιπιδαιμίες, καρδιαγγειακά νοσήματα, αρτηριακή υπέρταση, χολολιθίαση, ουρική αρθρίτιδα κ.α. ενώ το προσδόκιμο επιβίωσης παρουσιάζεται μειωμένο.

Από μελέτη στις ΗΠΑ διαπιστώθηκε ότι όσο αυξάνεται το σχετικό βάρος του σώματος τόσο συχνότεροι είναι οι αιφνίδιοι θάνατοι από το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Άτομα με βάρος 45% πάνω από το κανονικό κινδυνεύουν να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη 30 φορές περισσότερο από άτομα που έχουν φυσιολογικό βάρος. Ακόμη και η κατανομή του λίπους στο σώμα των ατόμων φαίνεται να επηρεάζει την εμφάνιση της ασθένειας. Άνδρες που έχουν παχυσαρκία γύρω από τη μέση, έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση για υπέρταση από τους άνδρες με γενική παχυσαρκία. Οι γυναίκες που είναι παχύσαρκες πιο πολύ στην κατώτερη κοιλιακή χώρα και στους μηρούς κινδυνεύουν λιγότερο για εμφάνιση διαβήτη από τις γυναίκες εκείνες που έχουν εντοπισμένη την παχυσαρκία γύρω από τη μέση. Οι υπέρβαρες γυναίκες παρουσιάζουν μειωμένη γονιμότητα και έχουν πιο πολλά προβλήματα στην εγκυμοσύνη, στον τοκετό και ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση.

Τέλος στα παχύσαρκα άτομα συχνά προκαλούνται ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα. Αισθάνονται μειονεκτικά, έχουν άγχος, κατάθλιψη και τάση για κοινωνική απομόνωση. Η θεραπεία της παχυσαρκίας αντιμετωπίζεται κυρίως με το συνδυασμό δίαιτας, σωματικής άσκησης και αλλαγές στις διαιτητικές συνήθειες του ατόμου. Ο σκοπός της δίαιτας στην παχυσαρκία είναι η προσφορά λιγότερων θερμίδων από εκείνες που απαιτούνται για τις θερμιδικές ανάγκες του ατόμου. Η μείωση στην πρόσληψη των θερμίδων επιβάλλει ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των τροφών έτσι ώστε να μη δημιουργηθεί έλλειψη στα άλλα θρεπτικά συστατικά.

Οι παχύσαρκοι που πρόκειται να ακολουθήσουν ένα διαιτολογικό πρόγραμμα θα πρέπει να έχουν υπόψη τους τα εξής:

• Η απώλεια βάρους θα πρέπει να είναι το ανώτερο 3-4 κιλά το μήνα και όχι 6-10 κιλά που συχνά περιμένουν ή και απαιτούν πολλοί παχύσαρκοι γιατί οι μεταβολικές διαταραχές και προσαρμογές που προκαλούνται είναι σοβαρές και κυρίως γιατί η γρήγορη απώλεια βάρους συνοδεύεται από την ταχύτερη επανάκτηση του.

• Η επιτυχία της διαιτητικής αγωγής σε χρόνια βάση προϋποθέτει αλλαγές στις διαιτητικές συνήθειες του ατόμου καθώς και στις συνήθειες της σωματικής του άσκησης.

• Το διαιτολόγιο που θα ακολουθήσουν θα πρέπει να σχεδιάζεται από ειδικό διαιτολόγο, έτσι ώστε να είναι εξατομικευμένο και προσαρμοσμένο στις διατροφικές τους ανάγκες

• Κάθε δίαιτα είναι ατομική και δεν μπορεί να εφαρμοστεί από άλλα άτομα με την ίδια επιτυχία.

• Όσο πιο αργή είναι η απώλεια βάρους τόσο πιο βέβαιη και σταθερή. Η σωστή θεραπεία της παχυσαρκίας λοιπόν θα πρέπει να γίνεται άμεσα τόσο για την βελτίωση της υγείας όσο και για τη βελτίωση της ψυχολογίας του παχύσαρκου.