Ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Επιτέλους μια "ΤΟΜΜΥ"

Του Βασίλη Κωνσταντινόπουλου

Το να προλαμβάνεις είναι καλύτερο του να θεραπεύεις (Ιπποκράτης ο Κώος , 460 - 370 π.χ.). Παρόλο όμως που αυτό είναι γενικός παραδεκτό από αρχαιοτάτων χρόνων, αλλά και σύμφωνα και με την διακήρυξη της Άλμα –Άτα, η πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας αποτελεί σημαντική κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια , βάσει της οποίας, είναι βασική παροχή φροντίδα υγείας, πρέπει να είναι προσιτή σε όλους – άτομα οικογένειες στην κοινότητα με μέσα αποδεκτά σ’ αυτούς από την πλήρη συμμετοχή τους ή με κόστος που η κοινότητα και η χώρα μπορεί να επωμιστούν.

Δυστυχώς η άσκηση της παραδοσιακής ιατρικής και Νοσηλευτικής φροντίδας στα νοσοκομεία εξακολουθεί να αποτελεί την ραχοκοκαλιά της φροντίδας υγείας. Όμως η βελτίωση του επιπέδου υγείας που παρουσιάζεται στην διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, κυρίως μεταπολεμικά , παράλληλα με την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη που άρχισε οδήγησε σε καλύτερη περίθαλψη και μεταξύ άλλων οδήγησαν και στην αλλαγή της αντίληψης ότι υγεία είναι μόνο η έλλειψη νόσου ή αναπηρίας. Συγχρόνως η αναγνώριση ότι η πρόσληψη είναι προτιμότερη της θεραπείας , αφού συμβάλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής , αλλά και στην οικονομικότερη επιλογή στην παροχή φροντίδα υγείας , αφού δεν απαιτεί πολυδάπανες επεμβάσεις και μακρά χρόνια φροντίδα , ειδικά για την χρόνια νοσήματα , οδήγησε στην παραδοχή ότι η νοσοκομειακή φροντίδα είναι μεν απαραίτητη αλλά όχι πανάκεια. Όταν ο αείμνηστος Γεώργιος Γεννηματάς οραματιζόταν και θεμελίωνε το ΕΣΥ με τον περιβόητο Ν.1397/83 ένα νόμο τομή για την Ελληνική κοινωνία που έβαζε τις βάσεις και για την πρωτοβάθμια περίθαλψη ( πάνω από 200 Κέντρα Υγείας έγιναν στα επόμενα χρόνια), δεν φανταζόταν ποτέ ότι, η παροχή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην χώρα μας μετά από τριάντα και παραπάνω χρόνια θα ήταν σχεδόν στο ίδιο επίπεδο και ελάχιστα καλύτερη. Σ’ αυτά τα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι σήμερα ψηφίσθηκαν άλλοι εφτά νόμοι, χωρίς τελικά σπουδαία αποτελέσματα.

Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην χώρα μας παρέχεται από τα περίπου 200 κέντρα Υγείας , 350 πολυϊατρεία των ασφαλιστικών οργανισμών και 100 περίπου ιατρεία της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων. Πρωτοβάθμια περίθαλψη παρέχεται και από τα Ε.Ι. των Νοσοκομείων.

Συγκεκριμένα στο Γενικό Νοσοκομείο Ημαθίας στη Μονάδα Βέροιας κατά το έτος 2016 είχαμε 102.399 επισκέψεις τακτικών-εκτάκτων περιστατικών και από αυτά είχαμε 12.673 εισαγωγές ποσοστό 12,37%, στη Μονάδα Νάουσας κατά το ίδιο έτος είχαμε 38.129 επισκέψεις τακτικών-εκτάκτων περιστατικών και από αυτά είχαμε 7.414 εισαγωγές ποσοστό 28,26% κάτι που σημαίνει ότι ποσοστό 87,63 επέστρεψε στην οικία του στη Μονάδα Βέροιας και 71,74 αντίστοιχα στη Μονάδα Νάουσας .

Κατά συνέπεια είναι μεγάλη ανάγκη να οργανωθεί καλύτερα η πρωτοβάθμια περίθαλψη έτσι ώστε να μην δέχονται τα Νοσοκομεία τόσο μεγάλο όγκο περιστατικών που χρήζουν πρωτοβάθμιας περίθαλψης και να μπορέσουν να ασχοληθούν κυρίως με την δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη.

Επειδή η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην Ελλάδα καλύπτει κατ’ εκτίμηση ένα όγκο 60.000.000 -70.000.000 εκατομμυρίων επισκέψεων, 100.000.000 εκατομμυρίων διαγνωστικών και εργαστηριακών εξετάσεων και περίπου 70.000.000 συνταγών φαρμακευτικής περίθαλψης οπότε συνεπώς επηρεάζει σημαντικά το κόστος της φαρμακευτικής περίθαλψης και της Νοσοκομειακής περίθαλψης αφού σύμφωνα με μελέτες μια καλά οργανωμένη ΠΦΥ μπορεί να απαλλάξει τη νοσοκομειακή περίθαλψη από το βάρος 25% έως 30% των περιπτώσεων με ευεργετικές συνέπειες στην μείωση του κόστους στα ταμεία και κατ’ επέκταση στο ίδιο το κράτος.
Γενικά δυστυχώς ο προσανατολισμός του ΕΣΥ ήταν και παραμένει στην κατεύθυνση αντιμετώπισης της αρρώστιας , με συνέπεια να ενδιαφέρεται ελάχιστα ή καθόλου για την προαγωγή υγείας καθώς και για την δημόσια υγεία. Έτσι το Ελληνικό Σύστημα Υγείας Θεωρείτε σύστημα αντιμετώπισης της ασθένειας και όχι ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Υγείας.

Σ’ αυτά τα τελευταία χρόνια που την χώρα μας την μαστίζει η πρωτοφανή κρίση η έχουμε μεγάλη αύξηση της χρήσης νοσοκομειακών υπηρεσιών 30-40%. η οποία δεν τεκμηριώνεται από την αύξηση της νοσηρότητας ή άλλων συναφών παραγόντων.

Το κόστος μιας μέσης περίπτωσης (στη νοσοκομειακή περίθαλψη) υπερβαίνει τα 2500 ευρώ, ενώ στην ανοικτή πρωτοβάθμια φροντίδα προσεγγίζει τα 150 ευρώ.

Σήμερα μετά από εφτά χρόνια συνεχούς οικονομικής κρίσης και με δεδομένο ότι δυστυχώς η προηγούμενη «ΠΑΣΟΚΟΔΕΞΙΑ» κυβέρνηση με υπουργό τον Κ. Γεωργιάδη διέλυσε σχεδόν οτιδήποτε υπήρξε στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, αφού απέλυσε περίπου 2.200.000 χιλιάδες γιατρούς από τον ΕΟΠΥ αλλά δεν έκανε και καμία πρόσληψη στα Κ.Υ.Α με συνέπεια η παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης να πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο.

Τα τελευταία δυο (2) χρόνια τηρουμένων των αναλογιών (κρίση, λίγοι οικονομικοί πόροι, κλπ) έγιναν πολύ σημαντικά πράγματα στήριξης της Δημόσιας Υγείας επιγραμματικά αναφέρουμε¨: 2.500.000 ανασφάλιστοι έχουν ισότιμη πρόσβαση στο ΕΣΥ , καταργήθηκε το 5ευρω, επιτέλους «ξεμπλόκαραν» οι προσλήψεις μονίμων γιατρών, παρατάθηκαν οι συμβάσεις των επικουρικών γιατρών και λοιπού προσωπικού, έγιναν πολλές προσλήψεις μονίμων υπαλλήλων αλλά και συμβασιούχων σε όλες τις ειδικότητες , στην ουσία τραβήχτηκε το χειρόφρενο στην πτώση και το σύστημα άρχισε να «παίρνει» τα πάνω του.

Δυστυχώς όμως και η σημερινή κυβέρνηση καθυστέρησε αρκετά στην μεταρρύθμιση και ανασυγκρότηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που τόσο μεγάλη ανάγκη έχει ό τόπος και εάν εξαιρέσουμε ότι, έγιναν κάποιες προσλήψεις και ενισχύθηκαν μερικώς τα ΠΕΔΥ , χωρίς όμως να γίνει μια ολοκληρωμένη παρέμβαση. Σήμερα όμως είναι κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικό ότι το Νομοσχέδιο για την Π.Φ.Υ. στηρίζεται στον οικογενειακό ιατρό αλλά και στην ομάδα υγείας ( γιατρό, επισκέπτη/τρια Υγείας , Κοινωνικό/ή Λειτουργό , Νοσηλευτή ή Επισκέπτη Υγείας, Διοικητικό Υπάλληλο) και κυρίως ότι ιδρύονται 237 Το.Μ.Υ τοπικές Μονάδες Υγείας σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας, που θα καλύπτουν έναν πληθυσμό 10.000 ατόμων η κάθε μία περίπου.
Όταν πραγματικά υλοποιηθεί στο σύνολο του το σχέδιο για την Π.Φ.Υ. (τέλος του 2020), λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν τα κονδύλια που απαιτούνται αφού ή χρηματοδότηση γίνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ,τότε δεν θα μιλάμε για μια «Το.Μ.Υ.» στην Υγεία, αλλά για «επανάσταση» στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΗΜΑΘΙΑΣ - ΜΟΝΑΔΑ ΒΕΡΟΙΑΣ
ΑΠΟΦΟΙΤΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑ