Άνοιξη και αλλεργίες

Σύμφωνα με μια ευρεία αντίληψη, η έλευση της Άνοιξης, ταυτίζεται με την έναρξη της περιόδου των αλλεργιών. Πιο συγκεκριμένα, την αλλεργική ρινίτιδα, το αλλεργικό άσθμα και την αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Στην πραγματικότητα, η εαρινή περίοδος, με τη γυρεοφορία της, φέρνει μαζί της τις εποχικές αλλεργίες. Στο υπόλοιπο του χρόνου, μας ταλανίζουν αλλεργίες από ολοετή αλλεργιογόνα (ακάρεα, μύκητες, τρίχωμα ζώων), τα οποία δεν έχουν αμελητέα δράση. Το αντίθετο, δυνητικά μπορεί να δώσουν εντονότερα αλλά και πιο ύπουλα συμπτώματα.

Παρ’ όλα αυτά, είναι γεγονός, ότι ένα Αλλεργιολογικό ιατρείο θα δεχθεί περισσότερο κόσμο την Άνοιξη. Στην αλλεργική ρινίτιδα θα παρατηρήσουμε καταρροή, συμφόρηση (το κοινό «μπούκωμα), πταρμούς και φαγούρα (κνησμό).Το τελευταίο σύμπτωμα είναι χαρακτηριστικό, και συχνά οδηγεί σε μια στερεοτυπική επαφή του χεριού με τη μύτη, η οποία ονομάζεται «αλλεργικός χαιρετισμός». Ο εκνευρισμός, η έλλειψη συγκέντρωσης, ο κακός ύπνος, μπορεί να αποτελέσουν άμεσες απόρροιες (φανταστείτε τις συνέπειες π.χ. στην ευαίσθητη περίοδο των εξετάσεων κάποιων παιδιών). Ο γιατρός σας οφείλει, ήδη από το ιστορικό, να υποπτευθεί την παρουσία αλλεργίας. Και αυτό γιατί όλες οι ρινίτιδες δεν είναι αλλεργικές (υπάρχει η λοιμώδης, το κοινό συνάχι δηλαδή, η ιδιοπαθής ή αγγειοκινητική ρινίτιδα, η ορμονική, η φαρμακευτική, των ηλικιωμένων, η ατροφική, η εργασιακή και η γευστική ρινίτιδα). Αφού τεθεί η υπόνοια, έρχεται η επιβεβαίωση με τη διενέργεια των δερματικών δοκιμασιών (των αλλεργικών τεστ όπως είναι ευρύτερα γνωστές) καθώς και ο εντοπισμός των «ενόχων».

Συχνά, μαζί με τη ρινίτιδα, συνυπάρχει και επιπεφυκίτιδα. Χαρακτηριστική είναι η συμμετοχή και των δύο οφθαλμών, με ερυθρότητα, δακρύρροια και κνησμό. Τέλος, το εποχικό άσθμα έχει το συνηθισμένο βήχα και ενίοτε την αναπνοή «που σφυρίζει», τη δύσπνοια, το σφίξιμο στο στήθος. Προσοχή όμως! Και η αλλεργική ρινίτιδα από μόνη της μπορεί να δώσει βήχα, λόγω των οπισθορινικών εκκρίσεων. Σ΄ αυτήν την περίπτωση, συνήθως συνυπάρχει ένας στερεοτυπικός «καθαρισμός του λαιμού» από τον πάσχοντα.

Μετά τη διάγνωση έρχεται η αγωγή. Αντισταμινικά, ρινικά σπρέι εισπνεόμενων στεροειδών (προσοχή, όχι τα κοινά αποσυμφορητικά), κολλύρια, εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά. Νεότερης γενιάς τα περισσότερα, με άριστο προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας. Φάρμακα καθαρά συμπτωματικά, προσφέρουν καλή ποιότητα ζωής όταν τα λαμβάνουμε σωστά αλλά και συνέχεια στην περίοδο των αλλεργιών μας. Το σωστό και το συνεχές της χρήσης τους δεν είναι δεδομένο. Έτσι βλέπουμε συχνά στα ιατρεία ασθενείς που δε λαμβάνουν με τον ενδεδειγμένο τρόπο ένα φάρμακο, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα του, καθώς και να το λαμβάνουν μόνο για λίγες ημέρες, περιμένοντας να βοηθήσει για όλη την Άνοιξη. Ο γιατρός οφείλει να μη συνταγογραφήσει απλά, αλλά, να υποδείξει το σωστό τρόπο λήψης και να τονίσει τη χρονιότητα των παραπάνω νοσημάτων (δεν έχουμε μια λοίμωξη, όπου ένα ολιγοήμερο θεραπευτικό σχήμα θα δώσει οριστική λύση).

Υπάρχει όμως περιθώριο για ριζικότερες λύσεις; Θεραπεία αιτίας δηλαδή, και όχι απλών συμπτωμάτων; Ναι, ευτυχώς υπάρχει. Είναι η λεγόμενη ανοσοθεραπεία. Είναι η μόνη θεραπεία αιτίας και ακολουθεί τη λογική των κοινών εμβολίων (εδώ όμως, εκτός από την ενέσιμη μορφή, υπάρχει και η από του στόματος-υπογλώσσια μορφή).Προσφέρει , μέσα σε λίγους μήνες, χαρακτηριστική μείωση της ανάγκης καταφυγής στα συμπτωματικά φάρμακα που αναφέρθηκαν προηγουμένως αλλά και κάτι εξίσου σημαντικό: τη διακοπή μιας φυσικής πορείας που θέλει (σε ένα ποσοστό του 40%), την αλλεργική ρινίτιδα να διαδέχεται μια συνύπαρξη αλλεργικής ρινίτιδας και αλλεργικού άσθματος. Ειδικά τα τελευταία χρόνια η ανοσοθεραπεία, χάρη στη χρήση νέων διαγνωστικών μεθόδων και σκευασμάτων, έχει πολύ καλά ποσοστά επιτυχίας. Βέβαια, όλοι οι αλλεργικοί δεν είναι, σωρηδόν, υποψήφιοι για ανοσοθεραπεία. Υπάρχουν προϋποθέσεις, τις οποίες θα συζητήσετε με τον αλλεργιολόγο σας.

Συμπερασματικά, οι ανοιξιάτικες αλλεργίες έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής. Το παρήγορο είναι, ότι υπάρχουν πολλά όπλα στη φαρέτρα μας για την αντιμετώπιση τους. Τόσο για άμεσα αποτελέσματα, όσο και μεσο-/μακροπρόθεσμα. Τα τελευταία μάλιστα αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα στη ρίζα του.

Ευχαριστούμε τον Αλλεργιολόγο Παίδων-Ενηλίκων, κ. Καραντουμάνη Δημήτρη για τις χρήσιμες πληροφορίες.