Το κόψιμο του τσιγάρου βελτιώνει θεαματικά την υγεία των καπνιστών όλων των ηλικιών
- Γράφτηκε από τον/την Αντώνης Χατζηκυριακίδης
Ο κίνδυνος εμφάνισης προβλημάτων υγείας που οφείλονται στο κάπνισμα, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου και των καρδιακών και αναπνευστικών προβλημάτων, μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με τη διακοπή του καπνίσματος. Η διακοπή του καπνίσματος σε νεότερη ηλικία βελτιώνει ακόμα περισσότερο την υγεία των ανθρώπων.
Άνθρωποι που κόβουν το τσιγάρο μειώνουν κατά 30-50% τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα μετά από δέκα χρόνια συγκριτικά με αυτούς που εξακολουθούν να καπνίζουν. Μειώνουν στο μισό τον κίνδυνο καρκίνου του στόματος ή του οισοφάγου σε χρονικό διάστημα πέντε χρόνων από τη διακοπή του καπνίσματος. Η βλάβη από το κάπνισμα είναι ακόμα χειρότερη για ανθρώπους που υπήρξαν καρκινοπαθείς κατά το παρελθόν, καθώς αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για μετάσταση, εμφάνιση καινούργιων όγκων και παρενεργειών κατά τη θεραπεία του καρκίνου.
Η διακοπή του καπνίσματος και άλλων ανθυγιεινών συνηθειών βελτιώνει μακροπρόθεσμα τόσο την υγεία, όσο και την ποιότητα ζωής. Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας έχουν καθιερώσει την παροχή κατευθυντήριων γραμμών. Ζητούν από επαγγελματίες να μιλούν στους ασθενείς για τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από το κάπνισμα και τη σπουδαιότητα διακοπής του.
Αντικείμενο μελέτης από επιστήμονες αποτελούν οι τρόποι διακοπής του καπνίσματος. Οι πιο δημοφιλείς μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τους καπνιστές είναι οι ακόλουθοι:
1. Συμβουλευτική: οι άνθρωποι που έχουν έστω μια σύντομη εμπειρία συμβουλευτικής με επαγγελματίες έχουν περισσότερες πιθανότητες να κόψουν το κάπνισμα. Ο γιατρός- σύμβουλος τους βοηθά να απεξαρτηθούν από τη βλαβερή αυτή συνήθεια ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
• Σε κάθε επίσκεψη διερευνά τις συνήθειές τους σχετικά με το κάπνισμα και τους συμβουλεύει να το διακόψουν.
• Τους ρωτά πόση θέληση και αποφασιστικότητα έχουν.
• Τους βοηθά να καταστρώσουν ένα πλάνο για τη διακοπή του καπνίσματος καθορίζοντας την έναρξη διακοπής και παρέχοντάς τους υλικά αυτοβοήθειας.
• Σχεδιάζει επισκέψεις παρακολούθησης και υποστήριξης της προσπάθειας που καταβάλλουν ο καπνιστές.
Όσοι επιβίωσαν από τον καρκίνο που εμφανίστηκε στην παιδική τους ηλικία έχουν περισσότερες πιθανότητες να διακόψουν το κάπνισμα παίρνοντας μέρος σε προγράμματα συμβουλευτικής. Σε αυτά εκπαιδεύονται να παρέχουν συμβουλευτική και υποστήριξη σε άλλους ομοιοπαθείς. Όσοι καπνιστές ανήκουν σε αυτή την κατηγορία είναι σκόπιμο να συμβουλευτούν το θεράποντα ιατρό τους.
2. Θεραπεία με υποκατάσταση της νικοτίνης:
Η θεραπεία αυτή περιλαμβάνει υποκατάσταση της νικοτίνης με προϊόντα και φάρμακα που δεν περιέχουν νικοτίνη. Όσοι ακολουθούν αυτή τη μορφή θεραπείας είναι περισσότερο πιθανό να κόψουν το κάπνισμα σε έξι μήνες σε σχέση με αυτούς που δε χρησιμοποιούν θεραπείες αποτοξίνωσης. Τα σκευάσματα υποκατάστασης περιέχουν τόση ποσότητα νικοτίνης, ώστε σταδιακά να μειώνεται η χρήση της και η εξάρτηση που προκαλεί. Επίσης μειώνονται οι συνέπειες που προκαλεί η χρήση της, όπως αίσθημα απογοήτευσης, νευρικότητα, νοητική σύγχυση και διαταραχές ύπνου.
Τα υποκατάστατα περιλαμβάνουν αυτοκόλλητα και επιθέματα νικοτίνης, ρινικά σπρέι, σπρέι εισπνοής και παστίλιες. Συχνά μπορούν να έχουν παρενέργειες ιδίως στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, σε εφήβους και ανθρώπους με ιατρικά προβλήματα, όπως υψηλή πίεση, καρδιακές αρρυθμίες, έλκη, σε διαβητικούς και σε όσους υποφέρουν από άσθμα.
3. Φάρμακα που δεν περιέχουν νικοτίνη: μειώνουν τη λαχτάρα του καπνίσματος και τα συμπτώματα της διακοπής του. Μπορούν, ωστόσο, να προκαλέσουν ψυχιατρικά προβλήματα, αλλαγές στη συμπεριφορά, νευρικότητα, επιθετικότητα, κατάθλιψη, αυτοκτονικές τάσεις και απόπειρες, αλλά και καρδιακά προβλήματα. Πριν την έναρξη χρήσης των φαρμάκων η ιατρική γνωμάτευση που θα σταθμίσει τα οφέλη και τις επιπτώσεις από τη χρήση τους κρίνεται απαραίτητη.
4. Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου: βοηθά τους καπνιστές να κόψουν το κάπνισμα. Η χρήση του αυξάνεται ραγδαία στις Η.Π.Α αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρόσφατες μελέτες και έρευνες δείχνουν πως η χρήση του είναι τόσο αποτελεσματική, ίσως και περισσότερο από τα αυτοκόλλητα νικοτίνης. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να διεξαχθούν περισσότερες μελέτες, ώστε να γίνουν κατανοητά τα οφέλη του.
Όσο περισσότερο καπνίζει κανείς, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου. Κλινικές μελέτες έχουν γίνει κατά το παρελθόν για τη διερεύνηση τρόπων μείωσης του κινδύνου εμφάνισης σοβαρών μορφών καρκίνου. Σκοπός ήταν να διερευνηθεί ποιες ενέργειες αποτρέπουν την εμφάνιση του καρκίνου. Οι κλινικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν σε υγιείς εθελοντές, εθελοντές που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου ή είχαν καρκίνο στο παρελθόν και προσπαθούν να αποτρέψουν την επανεμφάνιση και τη μετάστασή του. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η καθημερινή άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος, η λήψη βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων και συμπληρωμάτων διατροφής, σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. Ωστόσο, οι κλινικές μελέτες και έρευνες συνεχίζονται αναζητώντας τρόπους διακοπής του καπνίσματος και συμβάλλοντας στην προστασία της υγείας των καταναλωτών.
