Τα φαινόμενα «παραβατικής συνταγογράφησης» και ο αποπροσανατολισμός από τα ζητήματα υγείας

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Η  Κοινή Γνώμη   απασχολήθηκε  πρόσφατα με την ιδιαίτερα έντονη έμφαση που δόθηκε εκ μέρους της Πολιτικής Ηγεσίας, σε διαπιστώσεις «παραβατικών συνταγογραφικών συμπεριφορών», όπως  χαρακτηρίζει  το Υπουργείο Υγείας τις αποκλίσεις της συνταγογράφησης από τις συνήθεις αναγραφές, με προβαλλόμενα παραδείγματα την  συνταγογράφηση των ίδιων φαρμάκων σε πολλούς ασθενείς, τις αναγραφόμενες μεγάλες  ποσότητες φαρμάκων, τις μικρότερες ποσότητες αλλά με συχνή ανανέωση συνταγής, την αναγραφή φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων πέραν των  εγκεκριμένων ενδείξεων, τον καθορισμό φαρμάκων που συνήθως ορίζονται από ιατρούς άλλης ειδικότητας, την αναντιστοιχία φαρμάκων και διαγνώσεων, την περιγραφή  μη εγκεκριμένου δοσολογικού σχήματος, τον ασυνήθη  συνδυασμό φαρμάκων και την συνήθη εκτέλεση των συνταγών σε συγκεκριμένα φαρμακεία.

Με την επίκληση των τεχνολογικών δυνατοτήτων της σύγχρονης εποχής η Πολιτική Ηγεσία παρουσίασε ως μία μεγάλη και ανεπανάληπτη αστυνομική επιτυχία, τον εντοπισμό  Ιατρών τουλάχιστον 17 ειδικοτήτων σε 29 περιοχές της χώρας που «επέμεναν» να γράφουν συνταγές με συγκεκριμένα φάρμακα, στην πλειονότητά τους για τον σακχαρώδη διαβήτη, αντιπηκτικά, αντικαταθλιπτικά, διουρητικά, αντιλιπιδαιμικά αλλά και σίδηρο και μαγνήσιο.

Με τις επικλήσεις των ως άνω αναφερόμενων «παραβάσεων» επιχειρείται μία απροκάλυπτη δημόσια διοικητική και πειθαρχική παρέμβαση ως προς τον τρόπο ιατρικής συνταγογράφησης, όχι για διαδικαστικά, διοικητικά η δεοντολογικά ζητήματα των ιατρών αλλά για περιπτώσεις που άπτονται αποκλειστικά της ιατρικής κρίσης και επιστημονικής εγκυρότητάς τους.

Η θέσπιση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης  υπήρξε μια διαρκής διεκδίκηση της Ελληνικής Ιατρικής Κοινότητας δια των Φορέων της, με προμετωπίδα την εγκατάσταση λογισμικών για την πρόληψη και αποτροπή των παραβατικών συνταγογραφικών συμπεριφορών και όχι απλώς την εκ των υστέρων διαπίστωση τους.

Άλλωστε και πριν από την θέσπιση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης  ελέγχονταν από τους αρμόδιους ελεγκτές  οι συνταγές φαρμάκων, οι ιατρικές  πράξεις και τα παραπεμπτικά εργαστηριακών εξετάσεων που αναγράφονταν στα βιβλιάρια υγείας και τα συνταγολόγια των Δημοσίων Ασφαλιστικών Οργανισμών, πριν την εκτέλεση τους.

Η δυνατότητα  ελέγχου εκ των υστέρων, των περιπτώσεων «παραβατικής συνταγογράφησης» υπήρχε πάντα από τους Δημόσιους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς.  Η ηλεκτρονική εφαρμογή απλώς διευκολύνει τεχνικά και χρονικά αυτό το έργο, χωρίς να αλλάζει την ουσία του.

Το γεγονός ωστόσο ότι ανακοινώνεται εκ των υστέρων σημαντικός αριθμός παραβατικών συνταγογραφήσεων με επακόλουθες οικονομικές επιπτώσεις για το  Δημόσιο Ασφαλιστικό Σύστημα Υγείας, επισημαίνει ότι στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης δεν υφίσταται  ή  δεν λειτουργεί λογισμικό  για την πρόληψη και αποτροπή των παραβατικών συνταγογραφικών συμπεριφορών.

Η ευθύνη αυτής της παράλειψης βαραίνει αποκλειστικά τις κατά καιρούς  Πολιτικές Ηγεσίες  και  το αρμόδιο πολιτικό προσωπικό.

Άλλωστε δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι ο καθορισμός της κάθε θεραπείας δια την συνταγογράφησης αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της «Μοναδικής Σχέσης Ιατρού – Ασθενούς» που με απόφαση της UNESCO ανακηρύχθηκε  ως Άϋλη  Πολιτιστική  Κληρονομιά της Ανθρωπότητας.

Η  δε ποινή του αποκλεισμού από το Ηλεκτρονικό  Σύστημα για περιπτώσεις παραβατικής συνταγογράφησης που ανακοινώθηκε, δεν στρέφεται τόσο εναντίων των Ιατρών, όσο εναντίων των ασθενών που με αυτό τον τρόπο εκβιάζονται να αποχωριστούν τους ιατρούς τους,  με τους οποίους τους συνδέει  ανεκτίμητη  σχέση εμπιστοσύνης, φιλίας, ικανοποίησης και ευγνωμοσύνης, που καθιερώθηκε με την πάροδο ετών και κάτω από δυσχερείς συνθήκες αγωνίας, πόνου, ανασφάλειας και λύτρωσης.

Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση της UNESCO, «η ποιοτική σχέση ιατρού-ασθενούς αποτελεί θεμελιώδη ανθρώπινη συνιστώσα για την υγειονομική περίθαλψη του πολίτη, καθώς παρέχει πολλαπλή στήριξη στην κατάσταση της αβεβαιότητας και ταλαιπωρίας που προκαλεί η ασθένεια και η θεραπευτική αγωγή, ενώ συμβάλλει στη βελτίωση των διαδικασιών διαγνωστικού προσανατολισμού και θεραπείας, που με τον τρόπο αυτόν, μπορεί να φτάσει σε υψηλό επίπεδο εξατομίκευσης και σεβασμού».

Η οργανωμένη Ιατρική Κοινότητα προάσπιζε πάντα το αυτονόητο δικαίωμα του ιατρού στην ελεύθερη συνταγογράφηση σύμφωνα με την επιστημονική του εγκυρότητα και τους κανόνες της Ιατρικής Ηθικής και Δεοντολογίας, με αποκλειστικό κριτήριο την βοήθεια του ασθενούς ως συνολικώς νοσούσας οντότητας και την επιτυχή αντιμετώπιση των παθολογικών καταστάσεων που απειλούν και υπονομεύουν την υγεία του.

Ταυτόχρονα καταδικάζει κάθε αποδεδειγμένη αντιδεοντολογική συμπεριφορά και πρακτική, που αμαυρώνει το ιατρικό κύρος.

Η Πολιτική Ηγεσία και οι  Διοικήσεις του Δημόσιου Ασφαλιστικού Συστήματος Υγείας οφείλουν πρώτιστα να εξασφαλίσουν την ηλεκτρονική πρόληψη  και την αποτροπή των χαρακτηρισμένων ως  παραβατικών συνταγογραφήσεων.

Σε περιπτώσεις δε  εντοπισμού περιπτώσεων που κατά την κρίση τους εμπίπτουν στις κείμενες πειθαρχικές διατάξεις,  να ενεργοποιούν αρμοδίως τις προβλεπόμενες εκ του νόμου διαδικασίες, αποφεύγοντας τις δημόσιες, γενικευμένες και αστυνομικού τύπου ανακοινώσεις που προσβάλλουν συνολικά την  Ιατρική  Κοινότητα, εκβιάζουν την επιστημονική κρίση των Ιατρών και προκαλούν σύγχυση και αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες.

Σε κάθε περίπτωση παρόμοιες ανακοινώσεις περί παραβατικότητας γενικώς και αορίστως, λειτουργούν ως  προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα μεγάλα προβλήματα στον χώρο της Υγείας που αναδύονται  συνεχώς, σε συνδυασμό με την επικαιροποίηση της  σκανδαλολογίας που συνδέει την πολυεθνική Φαρμακευτική Επιχειρηματικότητα με το Πολιτικό Σύστημα, οι οποίες  εκθέτουν απροκάλυπτα τα ίδια πρόσωπα που τις δημοσιοποιούν  αβασάνιστα.