Τα αδέσποτα ζώα και η ευθύνη των κοινωνιών

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων Ζώων, επανέρχεται στο προσκήνιο ένα χρόνιο ζήτημα με σαφείς υγειονομικές, αισθητικές και πολιτισμικές παραμέτρους.

Η καθιέρωση της 4ης Απριλίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Αδέσποτων Ζώων καθιερώθηκε με πρωτοβουλία των ολλανδικών φιλοζωικών οργανώσεων το 2010, για την ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας σχετικά με την τύχη των εκατοντάδων εκατομμυρίων αδέσποτων ζώων που υπολογίζεται ότι διαβιούν υπό άθλιες συνθήκες στον πλανήτη μας.

Πρόκειται για το φαινόμενο της κατά καιρούς έκθεσης σε δημόσιους χώρους νεκρών ζώων συνεπεία εσκεμμένης δηλητηρίασης, πράγμα το οποίο αποτελεί σαφέστατη πολιτισμική οπισθοδρόμηση, αισθητική βαρβαρότητα και σοβαρότατη υγειονομική απειλή, ιδιαίτερα για τα ανυποψίαστα παιδιά.

Παρά όμως τις εύλογες αντιδράσεις που εκδηλώνονται από το ανεπίτρεπτο γεγονός της εξόντωσης των ασυνόδευτων σκυλιών, δεν παύουν να τίθενται επί τάπητος τα ζητήματα που ανακύπτουν από την ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθυσμού τους.

Είναι πράγματι ιδιαίτερα αισθητά τα προβλήματα που προκαλούνται από την κατά καιρούς παρουσία μεγάλου αριθμού αδέσποτων σκυλιών τα οποία σε αγελαία και ημιάγρια κατάσταση περιέρχονται τις αστικές κυρίως περιοχές.

Η ανεξέλεγκτη παρουσία των αδέσποτων αυτών ζώων, εκτός από το αισθητικό μέρος, ελλοχεύει κινδύνους για την δημόσια υγεία, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιόδους του έτους που αναπτύσσουν ιδιαίτερη επιθετικότητα.

Το πρόβλημα συνολικώς απασχολεί από πολλών ετών τις τοπικές κοινωνίες και αποτελεί αντικείμενο τακτικών αναφορών στα ΜΜΕ και στα αυτοδιοικητικά όργανα.

Παρά όμως τον έντονο προβληματισμό που διαρκώς αναπτύσσεται, δεν έχει δοθεί μέχρι τώρα καμία ουσιαστική λύση με αποτέλεσμα η κατάσταση αυτή να παρατείνεται.

Η ίδρυση και λειτουργία κυνοκομείων, παρά το γεγονός ότι υπήρξε αποτέλεσμα κοινωνικών διεκδικήσεων πολλών ετών, τελικά δεν αποδίδει τα αναμενόμενα προφανώς λόγω υψηλού λειτουργικού κόστους.

Οι σύγχρονες αντιλήψεις ζωοφιλίας που κυριαρχούν ανά τον κόσμο δεν επιτρέπουν την επίλυση του προβλήματος με μεθόδους εξόντωσης των συμπαθέστατων τετραπόδων, τα οποία η Ιστορία τα έχει αναγάγει σε φίλους, φύλακες και συντρόφους του ανθρώπου.

Η θλιβερή δε κατά καιρούς εξόντωση των αδεσπότων δεν αναιρεί αυτήν την ιστορική πραγματικότητα.

Ο μόνος επομένως τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος που εκδηλώνεται με τα αδέσποτα ζώα είναι ο έλεγχος του πληθυσμού τους κατά τρόπον ώστε να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή τους και με αυτόν τον τρόπο να μειωθεί σταδιακά ο αριθμός τους.

Ο συγκεκριμένος πληθυσμιακός έλεγχος πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ειδικού προγράμματος το οποίο θα υλοποιηθεί με ευθύνη των καθ ύλη αρμόδιων υπηρεσιών.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πρέπει να έχει ως αντικείμενο τον κτηνιατρικό έλεγχο, την ηλεκτρονική ταυτοποίηση, τον εμβολιασμό και την σταδιακή στείρωση όλων των αδέσποτων σκυλιών.

Η εκπόνηση πριν από όλα εμπεριστατωμένης οικονομοτεχνικής μελέτης είναι περισσότερο από αναγκαία για να καταστεί εφικτή και η εξασφάλιση πόρων για την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος.

Σε κάθε περίπτωση το όλο έργο αποτελεί αρμοδιότητα των Αυτοδιοικήσεων.

Σε περίπτωση αντικειμενικής δυσχέρειας των Υπηρεσιών να ανταποκριθούν σε αυτό το έργο, η εκπόνηση της μελέτης και η υλοποίηση του προγράμματος πρέπει να ανατεθούν στον ιδιωτικό τομέα μετά από προκήρυξη διαγωνισμού.

Ευθύνη των αυτοδιοικήσεων είναι η αναζήτηση και εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων, τόσο από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους όσο και από οικεία συμμετοχή.

Μόνο έτσι μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά ο πληθυσμός των αδέσποτων ζώων, χωρίς την εκδήλωση ενεργειών εξόντωσης που μας παραπέμπουν στην βαρβαρότητα και την πολιτισμική οπισθοδρόμηση.