11 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια ημέρα των βουνών

Του Νίκου Τσιαμούρα

Η  11^η  Δεκεμβρίου το 2003 από  τα Ηνωμένα Έθνη καθιερώθηκε

ως διεθνή ημέρα βουνού για να αναδείξει τον ζωτικό ρόλο που παίζει το βουνό στη ζωή των ανθρώπων. Και να υπενθυμίσει στη διεθνή κοινότητα – σε όλους εμάς – την ευθύνη που έχουμε για τη διατήρηση του.

Υπάρχει κάτι στα βουνά που εμπνέουν τον άνθρωπο να γράφει, για αυτή την απήχηση που έχουν τα βουνά στην ανθρώπινη σκέψη είναι έκδηλη ακόμη και στα πρώιμα στάδια του πολιτισμού. Η σύνδεση με το θείο είναι παρούσα και επίμονη σε πολλούς αρχαίους λαούς. Εδώ στις ψηλότερες κορφές του έζησαν θεότητες, τέρατα, ήρωες, αθάνατοι και υπεράνθρωποι.

Τα βουνά με την ομορφιά τους και τον θρύλο τους, με την ποιητική γραφικότητα και την αγέραστη παρουσία τους μέσα στο χρόνο δεσπόζουν στη φαντασία του λαού. Τόσο η ποίηση  όσο και η μουσική είναι επηρεασμένες από τη ζωή των βουνών.

Τα βουνά για την ψυχή του λαού στάθηκαν αληθινά σύμβολα παλικαριάς, αρετής και αντρειοσύνης. Υπήρξαν κατοικίες θεών, φωλιές και λημέρια κλεφτών, ταμπούρια ελευθερίας οχυρά προστασίας και διαφύλαξης του λαού.

 Η ποιητική ανάταση και η ψυχική λεβεντοσύνη του λαού έχουν κάτι από την επιβλητική και μεγαλοδύναμη παρουσία των βουνών. Η αρρενωπή ποίηση του καθώς και η γλώσσα του, η σκέπη του, ο συναισθηματισμός του, ο χαρακτήρας του, όλα αυτά δεν είναι άσχετα με τη δυναμική παρουσία των βουνών στη ζωή του. Τόσο στις πικρές ιστορικές συμφορές, όσο και στους χαρούμενους θριάμβους, στις ένδοξες νίκες και στις πικρές του ήττες, τα βουνά δέθηκαν απόλυτα με τη ζωή του.

Eπιπλέον, αποτελούν καταφύγιο για πολλά είδη ζώων και φυτών και παρέχουν σχεδόν το 70% καθαρού νερού στον πλανήτη. Ωστόσο, οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών είναι σε παγκόσμια κλίμακα , από αυτούς που πλήττονται περισσότερο από την φτώχεια και την πείνα.

Τα βουνά καλύπτουν το 22% της επιφάνειας της γης του κόσμου και είναι το σπίτι σε 915 εκατομμύρια ανθρώπους, αντιπροσωπεύοντας το 13 % του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας / FAO, ένας στους τρεις κατοίκους των ορεινών πληθυσμών στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ευάλωτος από την επισιτιστική ανασφάλεια και είναι αντιμέτωπος με τη φτώχεια. Τα βουνά είναι μέρη όμορφα, πολλές φορές δύσκολα στην ανάβαση και μοναχικά. Συνήθω,τα μυστικά τους  ανακαλύπτονται μόνο σε εκείνους που αναζητούν την περιπέτεια, αψηφώντας τους κινδύνους και τις κακουχίες.

Ο ελληνικός λαός, αθάνατος δάσκαλος της ποίησης και της μουσικής ζύμωσε την ψυχή του με τα βουνά. Σφυρηλάτησε το φρόνημα και την εθνική πίστη του πάνω στην πέτρινη αφή των βουνοκορφών. Το ψήλωμα και η ομορφιά των βουνών στάθηκαν τα αιώνια σκιρτήματα της έμπνευσης του.

Το γλυκοχάραμα στα βουνά είναι το τέλειο λάτρεμα.  Η λέξη γλυκοχαράζω σημαίνει  πως έρχεται το φως, το φως ξεχύνεται στους ορίζοντες, φεύγει και σβήνει το σκοτάδι της νύχτας.

Γλυκοχαράζουν οι κορφές, τραβάει τον αιώνιο δρόμο του κατά τη δύση ο αυγερινός, αρχίζουν να τραγουδούν τα αηδόνια στις ρεματιές, η φύση ζωντανεύει.

Σε όλα σχεδόν τα τραγούδια του λαού, το βουνό  προβάλλει σαν ένα αιώνιο και απέθαντο σύμβολο δημιουργίας που δένεται με τη χαρά, με τον πόνο, με την νίκη, με τον θρίαμβο, με την ξενιτιά, με τον έρωτα.

Τα ελληνικά βουνά  στέκουν αιώνια και αγέραστα, περήφανα και ακατάλυτα σαν τη λαϊκή ψυχή, στέκουν περήφανα και αγέρωχα εκατομμύρια χρόνια. Δεν γνωρίζουν τη γέννηση και το θάνατο, Τα γηρατειά και ο θάνατος δεν ισχύουν για τα βουνά.

Τα βουνά καλύπτουν το 1/5 της ξηράς και παρέχουν ζωή στο 1/10 του παγκόσμιου πληθυσμού. Η δασική αποψίλωση συμβάλλει στην οικολογική υποβάθμιση και την απώλεια της βιοποικιλότητας. Η Ελλάδα είναι η 5^η ορεινότερη χώρα της Ευρώπης. Τα βουνά είναι αναπόσπαστο κομμάτι του τοπίου, της φύσης και του ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της χώρας μας.

Υπήρξε χώρος ανάπτυξης σημαντικών οικονομικών δραστηριοτήτων όπως η κτηνοτροφία και η υλοτομία, στα παλιότερα χρόνια. Σήμερα η χιονοδρομία η ορειβασία, η αναρρίχηση και άλλες ήπιες δραστηριότητες επηρέασαν την εξέλιξη και την μορφή των οικοσυστημάτων με αποτέλεσμα εμείς σήμερα  να  τα  αξιολογούμε ως θετικά.

Ο Hegel αυτός ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος έλεγε ότι τα συστατικά στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού τα προσφέρει το γαλήνιο και ανεπανάληπτο θέαμα της δροσερής νεότητας του πνεύματος. Η δροσερότητα αυτή η αιώνια του ελληνικού πνεύματος λέγει ο φιλόσοφος ξεκινάει από την ελληνική φύση.

Ο Πάνας ήταν θεός των δασών και των βουνών και προστάτης των βοσκών. Διέτρεχε τα βουνά και τα λαγκάδια, παίζοντας τον αυλό που εφεύρε ο ίδιος.

Τον πατέρα των θεών και των ανθρώπων στην αρχαιότητα   -  τον Δία -  η ελληνική φαντασία τον τοποθέτησε πάνω στον Όλυμπο στο ψηλότερο βουνό της Ελλάδος.

Εμείς μοναχικοί ορειβάτες πολλές φορές ορειβατούμε κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, αλλά ………….

   Όταν φτάσουμε στην κορυφή, αφήνουμε πίσω μας όλη την αίσθηση της αδυναμίας και της κατάπτωσης, αισθανόμαστε μια καινούρια ελευθερία, μια υπέροχη αγαλλίαση, μια εξύψωση του σώματος το ίδιο μεγάλη με εκείνη του πνεύματος .

 Υ.Γ. Σε όλους του φίλους ορειβάτες που μαζί ορειβατούμε και ταξιδεύουμε .