Με τους Ορειβάτες Βέροιας στο Kαταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός

Γράφει ο Νίκος Τσιαμούρας

Οι Ελβετοί Frederic Boissonnas και  Daniel Baud-Bovy , με τη βοήθεια ενός κυνηγού αγριοκάτσικων από το Λιτόχωρο ,του Χρήστου Κάκαλου , έγραψαν το όνομα τους στην ιστορία της ψηλότερης κορυφής της Ελλάδος . Στις 2 Αυγούστου 1913 κατακτήθηκε η απάτητη μέχρι εκείνη τη στιγμή  - κορφή του Ολύμπου .

28^η Οκτωβρίου 1940….Ημέρα μνήμης και εθνικής υπερηφάνειας.

Η επέτειος του ΄΄ Όχι ΄΄ θυμίζει την άρνηση των Ελλήνων στις ιταλικές αξιώσεις.

 Φθάσαμε στο Λιτόχωρο  ΄΄πέτρινο  χωριό΄΄  ( λίθος και πέτρα ). Τα σπίτια απλώνονται στις παρυφές του αγέραστου βουνού σε τούτη την αιώνια τραχιά γη.

Ημερεύουν την αγριάδα του τόπου και γίνονται σημείο αναφοράς για την διατήρηση της φυσιογνωμίας της εποχής.

Μας υποδέχθηκε με όλη του την αρχοντιά  και την μεγαλοπρέπεια του.

Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά γίνεται από τον Άγιο Διονύσιο που επισκέφθηκε το χωριό όπου και μόνασε στην περιοχή στις αρχές του 16ου  αιώνα. Έζησε ταπεινά με άσκηση, προσευχή και νηστεία. Χαρισματικός και πολυτάλαντος.

Στο Λιτόχωρο κατέφυγε και ο Ρήγας Φεραίος, μετά το φόνο του Τούρκου πρόκριτου στο Βελεστίνο.

Το 1878 συντελέστηκε η αποτυχημένη αλλά ηρωική επανάσταση του Λιτόχωρου.

Αφήσαμε πίσω το Λιτόχωρο και μαζί με τους υπόλοιπους  ορειβάτες φθάσαμε στα Πριόνια.

Κυριακή πρωί και στο ξύλινο κτίσμα που λειτουργεί  ως (αναψυκτήριο  καφέ και εστιατόριο   με  πολύ κόσμο ) ,  αφήσαμε τα αυτοκίνητα .  

H ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο , πέρα από ιερό προσκύνημα , από τα αρχαία χρόνια αποτέλεσε πεδίο μαχών για τον έλεγχο πρόσβασης από τη Θεσσαλία στη Μακεδονία  .

Στην Τουρκοκρατία υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διάσημων κλεφτών και αρματολών .

Κατά την εισβολή των Γερμανών  το 1941 ο ελληνικός στρατός μαζί με μονάδες Νεοζηλανδών και Αυστραλών έδωσαν σημαντικές μάχες .  Τελικά όμως οι Γερμανοί  πέρασαν και τον Όλυμπο  υψώνοντας  την γερμανική σημαία στην ψηλότερη κορυφή .

Τοπίο γύρω μας μαγευτικό .  

  Προσπερνάμε το ξύλινο γεφύρι  και το ποτάμι τον Ενιπέα , το  νερό ελάχιστο .

 Τυλιγμένος για χιλιάδες χρόνια στη γοητεία του μύθου  ο Όλυμπος , νοιώθεις όλο και πιο έντονα το βάρος της ιστορίας της μεγαλοπρέπειας  και της φυσικής ομορφιάς  αυτού του βουνού .  Μια αίσθηση ειρήνης πλανάται γύρω μας.

Η ανάβαση αρχίζει .

 Το μονοπάτι ανηφορικό αλλά και συνάμα δροσιστικό γιατί φιδοσέρνεται  ανάμεσα σε πυκνό δάσος οξιάς.

Τα δένδρα ξεπροβάλλουν σαν ξωτικά παραμυθιού. Η πορεία στο δάσος αρχίζει, τώρα ακούγονται τα δικά μας βήματα.

Γεμίζω τη ματιά μου με άπειρες  εικόνες.

Το Φθινόπωρο  ήρθε , 27 Οκτωβρίου σήμερα  και έξω η φύση θυμίζει μέρες Ιουνίου.

Από τα πιο δασωμένα βουνά ο Όλυμπος και αυτό εύκολα το αντιλαμβάνεσαι όταν βρεθείς στις καταπράσινες  πλαγιές του . Στους πρόποδες κυριαρχούν κουμαριές ,ρείκια ,πουρνάρια ,κέδροι .Στην δασική ζώνη ,κυριαρχούν τα κωνοφόρα ( πεύκα και έλατα ) και τα μεγάλα φυλλοβόλα , επικρατέστερη η οξιά που σχηματίζει μικρά δάση ,κυρίως σε χαράδρες και κλειστές κοιλάδες .

Ο Όλυμπος στην Ιλιάδα  ονομάζεται μέγας , μακρύς ,αιγλήεις  ( δηλ. λαμπρός ) , πολύδενδρος . Το Πάνθεον  ( ο σημερινός Μύτικας ) ,ο θρόνος του Δία  ( το σημερινό Στεφάνι ) φιλοξενεί αποκλειστικά τον αρχηγό των θεών τον Δία . Το δωδεκάθεο συμπληρώνουν η Ήρα , η Εστία , η Δήμητρα , ο Ποσειδώνας , η Αθηνά , ο Απόλλων , η Άρτεμις , ο Ερμής , ο Άρης , η Αφροδίτη και ο Ήφαιστος . 

To 1928 θα ανεβεί στον Όλυμπο με τον Κάκαλο  και ο ζωγράφος Βασίλης Ιθακήσιος  , φθάνοντας στη σπηλιά που θα ονομάσει  ΄΄ Άσυλο των Μουσών ΄΄  θα περάσει πολλά καλοκαίρια , ζωγραφίζοντας θέματα από το βουνό .                 

 Aπο το 1938 ανακηρύχθηκε ως πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδος . Τα μεγάλα θηλαστικά που ζούσαν παλιότερα στην περιοχή ,όπως το ελάφι έχουν  πλέον εξαφανιστεί . 

Έχουν  εντοπιστεί 32 είδη θηλαστικών  ζαρκάδια , αγριοκάτσικα ,  αγριογούρουνα ,αγριόγατες , κουνάβια , αλεπούδες . σκίουροι ,ενώ λιγοστοί λύκοι εμφανίζονται κατά καιρούς .                                                                 Στην αρχαιότητα υπήρχαν λιοντάρια     ( Παυσανίας )  ενώ μέχρι τον 16^ο αιώνα υπήρχαν αρκούδες  ( Βίος του Αγίου Διονυσίου του νεώτερου ) . Επίσης συνηθισμένα ερπετά ( 22 είδη ) φίδια ,χελώνες , σαύρες κ.λ.π. και ορισμένα αμφίβια  ( 8 είδη )  στα ρέματα και τις εποχικές λίμνες . Μεγάλη ποικιλία εντόμων ,κυρίως πεταλούδες  για τις οποίες φημίζεται ο Όλυμπος  και για τα πανέμορφα αγριολούλουδα .                                           Έχουν εντοπιστεί επίσης 108 είδη πτηνών  μαυρόγυπας , πετροπέρδικα ,λευκοπελαργός .αγριοπερίστερο ,κοκκινολαίμης ,χρυσογέρακας ,πετρίτης , χρυσαετός , φιδαετός ,τσαλαπετεινός .Ιδιαίτερα τα αρπακτικά είναι σπάνια και προστατεύονται  αυστηρά από διεθνείς συμβάσεις .

 Οδοιπορούμε περισσότερο από μισή  ώρα τώρα μέσα σε πυκνό δάσος οξιάς ,  μονοπάτι  δροσιστικό.

 Με το τραγούδι του σπίνου συνεχίζουμε ……..    Στην πορεία μας συναντούμε αρκετούς  ορειβάτες ξένων χωρών.

Από την Ευρώπη , Ισπανία , Βέλγιο , Γαλλία., Γερμανία ,Τσεχία ,Αγγλία, Σλοβακία. Από Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και το Ισραήλ Και από την Ελλάδα βέβαια.

 Με τη μελωδία κάποιων πουλιών  συνεχίζουμε μέσα από δάσος πεύκων  , η μυρωδιά του πεύκου μεθυστική , μας ταξιδεύει .

Φιγούρες πολύχρωμες ορειβατούμε  με πορεία προς το καταφύγιο ‘’ Σπήλιος  Αγαπητός ‘’.

Η αργή κίνηση μας φέρνει πιο κοντά στην άλλη διάσταση. Τέτοιες εμπειρίες χαράζουν την ψυχή . Μα κάποιες εμπειρίες δεν μοιράζονται, παραμένουν μόνες στην μοναξιά της απόπειρας.

 Οδοιπορήσαμε περίπου μιάμιση ώρα  ώσπου βγήκαμε σε χαρακτηριστικό γυμνό πέρασμα από όπου βλέπουμε την ψηλότερη κορφή του βουνού το καταφύγιο του  ΄΄Ζολώτα ΄΄ μα και τη γαλάζια επιφάνεια της θάλασσας να λαμπυρίζει στο φως του Ήλιου .

Ένα ανάλαφρο αεράκι μας ακολουθεί.

 Μετά από πορεία  3 ωρών συνεχούς ανάβασης φθάσαμε στο καταφύγιο  , ΄΄ Σπήλιος Αγαπητός ΄΄ .  Πήρε το όνομα  από τον πρώτο πρόεδρο του  Ε. Ο. Σ . Aθηνών .

Κτίσθηκε το 1930 , σε υψόμετρο 2.100 μέτρων . Από το 1954 την διαχείριση την έχει  ο Κ . Ζολώτας  και το 2001 την διαχείριση την ανέλαβε η κόρη του  Μαρία Ζολώτα με τον σύζυγο της . Δυναμικότητας 110 κλινών σήμερα  . Η παρέα μας μεγάλωσε είμαστε 8 άτομα όλη μια παρέα μια συντροφιά  .

 Αργότερα καθισμένοι στο  τεράστιο  ΄΄ μπαλκόνι ΄΄    του καταφύγίου   με μια γλυκιά κούραση να μας διακατέχει απολαμβάνουμε την ομορφιά του τοπίου  ,  τη θέα του θρόνου του Δία , τον Μύτικα και το Στεφάνι . Μπροστά μας  ένας ορίζοντας που χάνεται στο άπειρο  ,γύρω  του πάλλευκα σύννεφα σε μπλε  ουρανό  και απέραντα  λιβάδια με πράσινες βουνοκορφές .

Η μέρα προχωρά  -  το πρωϊνό  -  χάνεται πίσω από τις βουνοκορφές ,  …...

Είμαι μόνος,  με τα κτίσματα του Λιτόχωρου να φαντάζουν στο βάθος  χαμηλά λίγο αλλόκοτα  αφουγκράζομαι τη μυστηριακή γλώσσα  της ημέρας .

Έχω αφεθεί  , έχω ξεχάσει το κάθε τι .

Εμείς οι ορειβάτες ερχόμαστε εδώ όχι μόνο να απολαύσουμε το τοπίο αλλά και να αποκτήσουμε γνώσεις από πρώτο χέρι ,   το βουνό είναι ένας τόπος ηρεμίας και κατανόησης των νόμων της φύσης

 Η θέα κάτω μαγευτική, οι ακτές της Πιερίας  , στο βάθος ο Θερμαϊκός και πιο πέρα οι ακτές της Χαλκιδικής .             

 Επιστροφή …

 Το βουνό σήμερα μας προσκάλεσε φιλικά με κάθε πλαγιά του, με κάθε κορυφή του, οι στιγμές απέκτησαν σημασία καθώς προσπαθήσαμε αχόρταγα να γεμίσουμε παραστάσεις  με όλες μας τις αισθήσεις.

Φθάσαμε στα αυτοκίνητα ! Κόσμος πολύς στο χώρο στάθμευσης στα Πριόνια.

Στην συντροφιά μας επικρατεί  όπως σε κάθε επιστροφή μια γλυκιά μελαγχολία , εμείς συνεχίζουμε να ταξιδεύουμε  και να ορειβατούμε .