Άουσβιτς

Του Νίκου Τσιαμούρα

Πώς να περιγράψεις με λέξεις τα συναισθήματα που ένοιωσα μόλις αντίκρυσα τα στρατόπεδα του Άουσβιτς και του Μπίρκεναου. Ένα "ταξίδι" που μοιάζει αλλιώτικα από τα άλλα. ..........!

Λέγεται πως κάποτε ο θεός των Ινδουϊστών ο Σίβα πέταξε 7 μαγικές πέτρες σε 7 διαφορετικά μέρη του κόσμου. Κάθε μια πέτρα στο μέρος που έπεσε θεωρείται πως διαθέτει μια ξεχωριστή ενέργεια. Η Κρακοβία ήταν ένα από αυτά τα μέρη.......

Με μια πρώτη ματιά η Κρακοβία σε σαγηνεύει. Καταπράσινα πάρκα, δρόμοι πεντακάθαροι και μεγάλοι, μια τάξη που κυριαρχεί παντού. Σε απόσταση 60 χιλιομέτρων από την πόλη της Κρακοβίας στην περιοχή Oswiecim ο ανθρώπινος νους βιώνει μια πρωτόγνωρη εμπειρία και δύσκολα μπορείς να πιστέψεις πως συνέβη αυτό στην πραγματικότητα.

Λόγω της τοποθεσίας κοντά στην βιομηχανική περιοχή της Σιλεσίας, ο Χάϊνριχ Χίμλερ διέταξε τον Ιούνιο του 1940 να κτισθεί το Άουσβιτς το μεγαλύτερο συγκρότημα στρατοπέδων της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας.

Αποτελούνταν από τρία κύρια και 39 δευτερεύοντα στρατόπεδα.

Άουσβιτς Ι. Διοικητικό κέντρο ολόκληρου του συγκροτήματος. Εδώ δολοφονήθηκαν 70 χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως Πολωνοί διανοούμενοι και σοβιετικοί αιχμάλωτοι.

Άουσβιτς ΙΙ Μπιρκενάου . Στρατόπεδο εξόντωσης, όπου δολοφονήθηκαν 1 εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως Εβραίοι, Σίντι και Ρομά.

Άουσβιτς ΙΙΙ ( Μόνοβιτς) Στρατόπεδο εργασίας.

Συνολικά στο Άουσβιτς εκτοπίσθηκαν περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι από τους οποίους τουλάχιστον 1,1 εκατομμύρια εξοντώθηκαν. Περίπου 900 χιλιάδες πέθαναν μετά την επιλογή που έγινε άμεσα κατά την άφιξη τους . Άλλοι 200 χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από ασθένειες, υποσιτισμό, βαρύτατη κακοποίηση, συνέπειες ιατρικών πειραμάτων ή δολοφονήθηκαν.

Με την άφιξη μου στο Άουσβιτς το μυαλό μου πάγωσε. Μπροστά στα έκπληκτα μου μάτια ξεδιπλώνονται τα ναζιστικά στρατόπεδα, ένα μνημείο της ανθρώπινης θηριωδίας. Τα συναισθήματα ανάμικτα. Τα πρόσωπα των συνταξιδιωτών μου ξαφνικά αλλάζουν έκφραση.

Η σιδερένια επιγραφή στην πύλη του στρατοπέδου αναγράφει ΄΄Arbit Macht Frei δηλαδή η ΄΄εργασία απελευθερώνει΄΄. Ξύλινα φυλάκια ,αγκαθωτό ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα, κοιτώνες με ξύλινα κρεβάτια για 50 άτομα που στέγαζαν 400. Αίθουσες που μετατράπηκαν σε μουσείο, όπου στεγάζονται απομεινάρια- τόνοι από κομμένα μαλλιά γυναικών – γυαλιά, παπούτσια, χτένες ,ρούχα, προσωπικά αντικείμενα και αποσκευές.

Η ΄΄ ξενάγηση΄΄ αν μπορεί να την αποκαλέσεις έτσι, χαράσσεται βαθιά στη μνήμη. Εδώ στοιβάζονταν οι κρατούμενοι, εκεί δούλευαν νηστικοί και ξυπόλυτοι πάνω στο χιόνι 18 ώρες την ημέρα, παραπέρα ΄΄ξεδιάλεγαν΄΄ τους ανυποψίαστους ανθρώπους και στο τέλος – το αποκορύφωμα – οι τεράστιες σκοτεινές αίθουσες, όπου στοιβάζονταν γυμνοί νομίζοντας ότι θα κάνουν μπάνιο, ενώ την ίδια στιγμή δηλητηριώδη αέρια έφερναν ακέραιο θάνατο και τέλος οι ΄΄ φούρνοι΄΄ ή αλλιώς τα κρεματόρια, όπου οι ναζιστές εξαφάνιζαν κάθε ίχνος, μετατρέποντας την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια σε στάχτη.

Παρόμοιο σκηνικό και στο γειτονικό στρατόπεδο Μπιρκενάου. Xωριό Μπρζεζίνκα (Μπιρκενάου) στα γερμανικά.1200μέτρα απόσταση από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς. Αρχικά προοριζόταν να γίνει στρατόπεδο εργασίας για αιχμαλώτους πολέμου και φυλακισμένους των SS, άλλαξε λειτουργία αυτό και το Άουσβιτς μετά από λίγους μόνο μήνες. Σκοπός η αφαίρεση ψυχών με τον πιο οδυνηρό και απάνθρωπο τρόπο.

Με την χαρακτηριστική τεράστια πύλη που διέσχιζε το τρένο φορτωμένο με δυστυχισμένους ανθρώπους που πήγαιναν - εν αγνοία τους - σε μια επίγεια κόλαση. Τεράστιες, ξύλινες ΄΄αποθήκες΄΄ ψυχών, στο πέρασμα του χρόνου έχουν πολλά να διηγηθούν στον επισκέπτη.

Η ΄΄φάμπρικα ΄΄ και εδώ λειτουργεί στην εντέλεια. Εδώ οι υγιείς δούλευαν για 18 ώρες την ημέρα, ρακένδυτοι και ξυπόλητοι πάνω στο χιόνι με θερμοκρασία συχνά

– 20 C. Παραπέρα, οι γέροι, οι γυναίκες και τα παιδιά τα ΄΄ άχρηστα ΄΄ γρανάζια μιας καλοκουρδισμένης μηχανής που καταναλώνει ψυχές, σκέψεις και συναισθήματα και παράγει φρίκη, θάνατο και αποτροπιασμό.

Απομακρύνομαι από τους υπόλοιπους και αρχίζω να περπατώ χωρίς να ξέρω που πηγαίνω. Το μυαλό μου έχει παγώσει και το βλέμμα μου αδυνατεί να αποκωδικοποιήσει όσα βλέπει.

Στο ταξίδι της επιστροφής στην Κρακοβία, σχεδόν κανείς μας δεν μιλά. Το μυαλό όλων μας στις καταγεγραμμένες ανθρώπινες ψυχές που χάθηκαν, κανείς δεν ξέρει πόσες άλλες ψυχές έχασαν τη ζωή τους στο στρατόπεδο της φρίκης κατά τη διάρκεια της ναζιστικής θηριωδίας.

Από το 1979 ανήκει στα Μνημεία παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ένα οδυνηρό αλλά και συνάμα πολύτιμο μάθημα ιστορίας, που αποτελεί χρέος του καθένα μας να μην ξεχάσει ποτέ !