Δεκαπενταύγουστο στο Βελιγράδι

Του Νίκου Τσιαμούρα

Η απόδραση μου ξεκίνησε από την Βέροια ξεναγήθηκε στο μαρτυρικό Βελιγράδι, απλωμένο στη συμβολή των ποταμών Σάββου και Δούναβη, στην πόλη του Νόβισαντ, στο πανέμορφο Σρέμσκι Καρλόβιτσι και πήρε τέλος στο Νις , στη γενέτειρα Μέγα Κωνσταντίνου.

Σάββατο ξημερώματα και είμαι στο δρόμο στη διαδρομή Βέροια – Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας - Σαντάσκι – Σόφια – Βελιγράδι.

Περάσαμε την πρώτη μεγάλη πόλη το Σαντάσκι κοντά στα σύνορα μπαίνοντας στην Βουλγαρία στην πατρίδα του Ασπαρούχ και του Σπάρτακου. Η Μοισία των αρχαίων ελλήνων.

Στο Σαντάσκι γεννήθηκε ο Θρακιώτης σκλάβος και μονομάχος της θρακικής φυλής των Μαίδων, o μεγάλος επαναστάτης ενάντια στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η επανάσταση έγινε το 73 π Χ. – 71 π. Χ. Προϊστορικοί και Νεολιθικοί οικισμοί. Θράκες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Οθωμανοί, οι σημερινοί κάτοικοι ήρθαν στην περιοχή τον 7ο μ. Χ. αιώνα από τις παραδουνάβιες περιοχές, με αρχηγό τον Χαν Ασπαρούχ,

Φθάσαμε στην πρωτεύουσα Σόφια που είναι κτισμένη στις πλαγιές του όρους Βίτοσα. Είχε θρακικό όνομα Σερδίκη από την φυλή των Σαρδών για πολλά χρόνια, Ουλπία, Τριαδίτσα, Σρέντετς σλαβικά και Σόφια από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας η οποία υπάρχει στο κέντρο της πόλης.

Αφήσαμε πίσω μας την πρωτεύουσα της ΄΄ νιότης ΄΄ Σόφια και τη Βουλγαρία. Μπήκαμε στην Σερβία – Σρμπίγια στα σέρβικα. Εποχή του σιδήρου, Θράκες, Δάκες, Ιλλυριοί, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Οθωμανοί το 1455 μ. Χ. κατακτητές και δυνάστες στο πέρασμα της των αιώνων και της ιστορίας.

Μετά από μια τρομερή νεροποντή έξω από την περιοχή του Νίς φθάσαμε αργά το βράδυ στο Βελιγράδι με έναν καιρό Φθινοπωρινό και βροχερό. Η νύχτα πήρε την ολοήμερη ταλαιπωρία από το μακρινό ταξίδι σαν χάδι.

Την άλλη μέρα το πρωινό βρήκε την πόλη στην συμβολή των ποταμών Σάβου και Δούναβη να στέκει πανέμορφη στο πέρασμα της ιστορίας.

Τον 6ο μ. Χ. αιώνα Σλάβοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Βελιγραδίου. Η πόλη χτισμένη από πέτρα που αναδύθηκε από το ποτάμι, ονομάσθηκε λευκή πόλη ( Βeligrad ).

Μέσα από την ιστορία του Βελιγραδίου, απέμειναν τα ίχνη κτιρίων και χαλασμάτων από τους Κέλτες, τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή αυτοκρατορία, τη μεσαιωνική Ουγγαρία, την Οθωμανική αυτοκρατορία, τη μοναρχία των Αψούργων, τους Σέρβους και τους Γιουγκοσλάβους.

Είναι η πόλη για την οποία δόθηκαν οι περισσότερες μάχες, καθώς και η πόλη με τα πιο συμβολικά ονόματα. Είναι το κέντρο του Σέρβικου πολιτισμού και της τέχνης.

H επίσημη γιορτή της πόλης είναι η γιορτή της Ανάληψης του Χριστού ( spasordan ).Πολιούχος της πόλης η Υπεραγία Θεοτόκος.

Μια πόλη με τη δική της μεγάλη ιστορία. Σε αυτή τη μεγάλη ιστορία ξεναγηθήκαμε. Είδαμε τα κατεστραμμένα ακόμη κτίρια από τον βομβαρδισμό των νατοϊκών δυνάμεων, απέναντι στην αδύναμη στρατιωτικά αλλά περήφανη Σερβία στον πόλεμο του 1999.Το φρούριο Καλέμεγκνταν στη συμβολή των ποταμών Δούναβη και Σάββου, θυμίζει άλλες εποχές. Ο πύργος Νεμπόϊζα που ήταν φυλακή και τόπος θανάτου του Ρήγα Φεραίου. Τα ερείπια από το παλιό τζαμί και τον ορθόδοξο καθεδρικό ναό με τους τάφους των Σέρβων πριγκίπων του οίκου Ομπρένοβιτς. Θαυμάσαμε την εκκλησία του Αγίου Σάββα που αποτελεί τον μεγαλύτερο ορθόδοξο καθεδρικό ναό των Βαλκανίων και το μνημειακό κέντρο του Τίτο, αφιερωμένο στο μεγάλο ηγέτη.

Ξεναγηθήκαμε στο ιστορικό κέντρο με τα πολλά εντυπωσιακά κτίρια του 19ου αιώνα, το εθνικό μουσείο, το εθνολογικό μουσείο, τη βουλή, το Δημαρχείο της πόλης, το Σερβικό Πατριαρχείο και κατά μήκος της λεωφόρου των επαναστάσεων θαυμάσαμε το κοινοβούλιο, ένα κλασσικό δείγμα βαλκανικής αρχιτεκτονικής.

Το απομεσήμερο μας βρίσκει στον μεγάλο πεζόδρομο της οδού Κνέζ Μιχαηλόβα.

Βράδυ και το φωτισμένο Βελιγράδι μας δροσίζει με μπύρα και τοπικές σπεσιαλιτέ.

Δευτέρα 14 Αυγούστου και η περιπλάνηση μας μόλις ξεκίνησε για την οροσειρά Φρούσκα Γκόρα ( βουνά των Φράγκων ) το Σρέμσκι Καρλόβτσι και το Νόβισαντ.

Η κωμόπολη κτισμένη στην δεξιά πλευρά του Δούναβη που απέχει 10 χιλιόμετρα από το Νόβισαντ, μια πόλη μουσείο της Σέρβικης κουλτούρας και τέχνης. Εδώ υπογράφηκε η συνθήκη Κάρλοβιτς, ανάμεσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία και τον ιερό συνασπισμό του 1684 ή του Linz ( χριστιανικές δυνάμεις ).

΄΄Το παρεκκλήσι της ειρήνης ΄΄ κτίσθηκε εκεί όπου υπεγράφει η συνθήκη Κάρλοβιτς. Αρχιτεκτονικά θυμίζει σκηνή και βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την πλατεία.

Η ξενάγηση μας άρχισε από το ιστορικό γυμνάσιο το πρώτο της επικράτειας, Αύγουστος 1791, τη σχολή του Αγίου Αρσενίου, στις 2 εκκλησίες κτισμένες πλαϊ – πλάϊ η μεγαλύτερη του Αγίου Νικολάου ( 1762) και ο ρωμαιοκαθολικός της Αγίας Τριάδος ( 1768 ) σε ρυθμό μπαρόκ. Στο ΄΄σπίτι του Πατριάρχη΄΄ ( 1895 ) θερινή κατοικία του πατριάρχη Σερβίας και μόνιμη κατοικία του επισκόπου του Σρέμ, το μουσείο της Σέρβικης Ορθόδοξης εκκλησίας και το Δημαρχείο.

Μεσημέρι και ο καφές στο κάστρο του Πετροβαραντίν με θέα την πόλη του Νόβισαντ και τον ποταμό Δούναβη πίνετε ευχάριστα. Απομεσήμερο και η κεντρική πλατεία στο κυβερνείο όπου αναγράφεται σε 4 γλώσσες η ανεξαρτησία της Βοιβοντίνα, γεμάτη κόσμο.

Βρέθηκαν ερείπια της λίθινης εποχής, Κέλτες, Ρωμαίοι, Ουννοι, Οστρογότθοι, Γέπιδες, Άβαροι, Φράγκοι, Βούλγαροι, Βυζαντινοί,

Η Τρίτη 15 Αυγούστου μέρα της Παναγίας μας βρίσκει στο Νίς στην γενέτειρα του Μέγα Κωνσταντίνου, 3η μεγάλη πόλη της Σερβίας μετά το Βελιγράδι και το Νόβισαντ.

Ήταν ο πιο άδιαφιλονίκητος ηγέτης ολόκληρης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Γεννήθηκε στη Ναϊσσό στις 22 Φεβρουαρίου το 272 μ. Χ. Πατέρας του ο Φλάβιος Βαλέριος Κωνστάντιος και μητέρα του η Ελένη. Ο πατέρας του έγινε Καίσαρας, αναπληρωτής αυτοκράτορας στη Δύση το 293 μ. Χ.

Ο Κωνσταντίνος είχε θρακική – Ιλλυρική καταγωγή. Ήταν αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από το 312 έως το 324 και μονοκράτορας από το 324 μ. Χ. έως και το 337 μ. Χ.

Έμεινε γνωστός για τρεις κοσμοϊστορικές αποφάσεις του .

Υπέγραψε το διάταγμα των Μεδολιάνων το 313 μ. Χ. για την ανεξιθρησκεία.

Μετέφερε την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του από τη Ρώμη στο Βυζάντιο και την ονόμασε Κωνσταντινούπολη.

Συγκάλεσε την 1η Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, την πλέον καθοριστική για την μετέπειτα εξέλιξη της παγκόσμιας Χριστιανικής Εκκλησίας.

Το 325 μ. Χ. άρχισε την κατασκευή της νέας πρωτεύουσας ( Κωνσταντινούπολη ) και το 330 εγκαινιάζεται η Κωνσταντινούπολη.

Ο Κωνσταντίνος πέθανε το 337 μ. Χ. στη Νικομήδεια και αργότερα τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και θάφτηκαν στο ναό των Αγίων Αποστόλων.

Τόσο το έργο του όσο και ο ίδιος έτυχαν μιας σπάνιας εκτιμήσεως από πολλές πλευρές. Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος, όπως αναφέρει ο ιστορικός Επιτρόπιος, θεοποίησε τον Κωνσταντίνο. Η ιστορία τον ονόμασε Μέγα και η εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και ισαπόστολο.

Ξενάγηση σύντομη στο κάστρο που έχει επτά άνισες πλευρές κατασκευασμένο στα τέλη του 17ου αιώνα με αρχές 18ου αιώνα μ. Χ. για οχυρωματικούς και αμυντικούς σκοπούς.

Από το 1979 ιστορικό - πολιτιστικό μνημείο μεγάλης σημασίας μέσα σε αστικό κέντρο και δίπλα στον ποταμό Νισσάβα .

Η ανάμνηση της Σερβίας το μαρτυρικό Βελιγράδι η οροσειρά Φρούσκα γκόρα το φρούριο Πετροβαραντίν, το αναγεννησιακό Νόβισαντ, το μπαρόκ Στρέμκι Κάρλοβτσι και ο καταπράσινος Δούναβις θα παραμείνουν μια γλυκιά ανάμνηση στην άκρη του μυαλού για πολύ –πολύ διάστημα.