Με τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας στην κορυφή Σκούρτα, στον Όλυμπο

Του Νίκου Τσιαμούρα

Η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο. Πέρα από ιερό προσκύνημα, αποτέλεσε πεδίο μαχών για τον έλεγχο της πρόσβασης από τη Θεσσαλία στην Μακεδονία από τα αρχαία χρόνια. Υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διάσημων κλεφτών και αρματολών στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι Τούρκοι αποκαλoύσαν το βoυνό ΄΄ semavatevi ΄΄ που σημαίνει ουράνια ( δηλαδή θειϊκή κατοικία). Ανακυρήχθηκε εθνικός δρυμός από το 1938.

Στους πρόποδες του Ολύμπου το Δίον, υπήρξε η ιερή πόλη των Αρχαίων Μακεδόνων, αφιερωμένη στο Δία και στους δώδεκα θεούς. Από τον 5ο π.Χ. έως και τον 5ο μ.Χ. αιώνα, γνώρισε ημέρες ακμής και δόξας. Η Πίμπλεια και τα Λείβηθρα, σχετίζονται με τον μύθο του Ορφέα και τα ορφικά μυστήρια. Ορφέας γιος του Απόλλωνα και της Μούσας Καλλιόπης

Αφήσαμε πίσω μας το Λιτόχωρο και συνεχίζουμε για Πριόνια, ανεβαίνουμε τις στροφές του δρόμου που οδηγεί στον Όλυμπο. Στο 14ο χιλιόμετρο της διαδρομής Λιτόχωρου – Πριόνια, στα δεξιά μας ανηφορίζει ο στενός δασικός δρόμος. Η τοποθεσία ονομάζεται ΄΄Γκορτσιά΄΄. Μας υποδέχονται γαυγίσματα σκυλιών και μυρωδιές από μουλάρια, υπάρχει σταθμός ανεφοδιασμού των καταφυγίων του Ολύμπου. Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι αλλά με τις συνεχείς βροχές του Ιουνίου ο καιρός είναι κρύος ακόμη. Έτσι και σήμερα η μέρα είναι δροσιστική και συννεφιασμένη.

Στην ορειβατική μας παρέα. ο Γιώργος και ο Χρήστος, οι πιο νέοι ορειβάτες της συντροφιάς, που τα πήγαν πάρα πολύ καλά. Ορειβάτησαν μέχρι και το καταφύγιο της Πετρόστρουγκας. Με το τραγούδι του κούκου πήραμε το μονοπάτι τυλιγμένο σε πυκνό δάσος οξιάς. Βρισκόμαστε στον Όλυμπο, η ορεινή κορμοστασιά του απλώνεται επιβλητικά σχεδόν σε όλο το μήκος της ανατολικής ακτής των Πιερίων και μοιραία καθορίζει την γεωγραφική προσωπικότητα της περιοχής. Πρώτοι κάτοικοι θεωρούνται οι Πελασγοί. οι Αίμονες και οι Λέλεγες. Γύρω στο 2200 π.Χ. εμφανίστηκαν τα πρώτα ελληνικά φύλλα.

Από τα πιο δασωμένα ελληνικά βουνά ο Όλυμπος και αυτό εύκολα το αντιλαμβάνεσαι όταν αρχίσεις να περιπλανιέσαι στις σκιερές κατάφυτες πλαγιές του. Στους πρόποδες κυριαρχούν κουμαριές, πουρνάρια , ρείκια, κέδροι. Ψηλότερα κωνοφόρα και τα μεγάλα φυλλοβόλα, επικρατέστερο η οξιά που σχηματίζει μικρά δάση σε χαράδρες και κλειστές κοιλάδες. Μεγάλη ποικιλία πεταλούδων για τις οποίες φημίζεται ο Όλυμπος.

Σημάδια πορείας κόκκινα υπάρχουν τόσο στα δένδρα, στις πέτρες και σε πεσμένους κορμούς. Οδοιπορούμε τώρα σε δροσερό ανηφορικό μονοπάτι μια παρέα μια συντροφιά φίλοι και μέλη του Συλλόγου.

Ανεβαίνοντας καταπράσινος και γεμάτος πινελιές από λογής - λογής αγριολούλουδα παρότι μπήκαμε στο Καλοκαίρι. Στο δάσος φωλιάζουν αγριογούρουνα, τσακάλια, αγριόγατες, αγριοκάτσικα, ζαρκάδια, νυφίτσες, σκίουροι, φιδαετοί και ορεινές πέρδικες. Οι λαγοί και οι αλεπούδες καλύπτουν όλες τις υψομετρικές ζώνες. Λιγοστοί λύκοι εμφανίζονται κατά καιρούς. Στην αρχαιότητα υπήρχαν λιοντάρια, ενώ μέχρι τον 16ο αιώνα εύρισκαν καταφύγιο αρκούδες. Καταγράφηκαν 32 είδη θηλαστικών, 104 είδη πτηνών καθώς και 18 ερπετά και αμφίβια.

Ανηφορίζουμε το μονοπάτι με Β.Δ. κατεύθυνση, φθάσαμε σε ένα χαρακτηριστικό σημείο της διαδρομής που ονομάζεται ΄΄ Μπάρμπα΄΄ 1475 μέτρα υψόμετρο. Επίπονη ανηφόρα και συνεχίζουμε για την πρώτη στάση στη θέση ΄΄ Κόκα΄΄ (1710 μ.) με απεριόριστη θέα στις απέναντι κορυφές του Ολύμπου.

Συνεχίζουμε δυτικά ανάμεσα από δάσος οξιάς και έλατου προς τη θέση ΄΄Στραγγό΄΄, 1900 υψόμετρο. Για αρκετή ώρα διασχίζουμε ένα πυκνό δάσος οξιάς και αφού ανηφορίζουμε αρκετά φθάνουμε σε μια ράχη, καταλήγουμε σε μια τσιμεντένια δεξαμενή νερού, περάσαμε τη θέση ΄΄Στραγγό΄΄ και συνεχίζουμε στο μονοπάτι που κατευθύνεται προς την Πετρόστουγκα. Αριστερά το μονοπάτι και μετά από 10 λεπτά πορείας, οδηγεί στην σπηλιά όπου έζησε για χρόνια ο μεγάλος ζωγράφος του Ολύμπου, Βασίλειος Ιθακήσιος. ( 1879 – 1977 ).

Γεννήθηκε στο χωριό Ακρωτήρι της Μυτιλήνης στις 11 Μαρτίου του 1879. Το επώνυμο του ήταν Γεωργανάς. Είχε ιδιαίτερη προτίμηση στην φύση και την Μυθολογία. Ήθελε να ζήσει κοντά στη φύση, να τη χαρεί, να τη ζωγραφίσει. Το 1928 θα ανεβεί με τον Κάκαλο στον Όλυμπο φθάνοντας στη σπηλιά που θα ονομάσει ΄΄ Άσυλο των Μουσών΄΄ και θα περάσει πολλά Καλοκαίρια από το 1928 έως το 1940, ζωγραφίζοντας πάνω από 500 πίνακες με διαφορετικές όψεις του Ολύμπου.

Δεξιά το μονοπάτι οδηγεί στην Πετρόστρουγκα. Πήραμε πορεία δεξιά. Επίπονη ανηφόρα – για γερά πόδια και δυνατές αναπνοές - , δάσος από πεύκα μας καλωσορίζει. Ανάμεσα σε δάσος μαύρης πεύκης συνεχίζουμε την δύσκολη ανάβαση. Ο αέρας αλλάζει θερμοκρασία γίνεται ψυχρότερος, κρυστάλλινος, βουνίσιος, γεμίζει μυρωδιές.

Τώρα τα σημάδια δεν είναι πυκνά μας δυσκολεύουν αλλά εμείς απτόητοι συνεχίζουμε. Αφήσαμε το καταφύγιο της Πετρόστουγκας και συνεχίζουμε την ανάβαση. Ανάσες ξεκούρασης στο καταφύγιο της Πετρόστουγκας. Από εδώ και πέρα αρχίζει η αλπική ζώνη. Η επίδραση της βροχής και του ανέμου σε συνδυασμό με τις συχνές βίαιες δυνάμεις της φύσης σμίλευσαν τη σημερινή μορφή του βουνού που υψώνεται σαν γιγάντιος πύργος στην βόρεια Θεσσαλία.

Πριν 1.000.000 χρόνια οι παγετώνες κάλυψαν τον Όλυμπο και δημιούργησαν τα πλατώματα και τα κοιλώματα του βουνού. Οι 12 θεοί κατοικούν στα φαράγγια, οι πτυχές του Ολύμπου που αποκαλεί ο Όμηρος. Στις 2 Αυγούστου 1913 κατακτήθηκε η απάτητη – μέχρι εκείνη τη στιγμή - κορυφή του Ολύμπου ο Μύτικας 2918μ., ο Χρήστος Κάκαλος έγραψε τη δική του ιστορία μαζί με δυο Ελβετούς ορειβάτες. Στη συνέχεια και μέχρι το θάνατο του το 1976, θα γίνει ο επίσημος οδηγός του Ολύμπου.

Η βλάστηση σιγά –σιγά αραιώνει και μπαίνουμε στην αλπική ζώνη του Ολύμπου..Τώρα τοπίο γυμνό από δένδρα μόνο χαμηλή βλάστηση και έδαφος σκληρό και πετρώδες. Το πιο δύσκολο σημείο της ανάβασης το οροπέδιο αυτό πριν την κορυφή Σκούρτα. Με ένα ήλιο χλωμό να μας συνοδεύει ορειβατούμε και ανεβαίνουμε την πλαγιά πριν μας οδηγήσει στην κορυφή της Σκούρτας σε υψόμετρο 2485 μέτρα.

Φθάσαμε στην κορυφή με ένα παγωμένο αεράκι να μας υποδέχεται ,φορέσαμε κάτι ζεστό πάνω μας και αφηνόμαστε στην ομορφιά των ψηλών κορφών τριγύρω. Αφεθήκαμε στην μυστηριακή ησυχία της κορυφής και τον ορεινό όγκο των πανύψηλων κορυφών τριγύρω που φαντάζουν απόκοσμα από την ομίχλη που ολοένα τυλίγει τα πάντα. Η ομίχλη δεν μας αφήνει και πολλά περιθώρια να χαρούμε την ομορφιά και την απεραντοσύνη των κορφών του Ολύμπου και την παραλία της Πιερίας. Μόλις πέρασε δίπλα μας μια ομάδα ορειβατών από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής από την ίδια διαδρομή, τώρα τοπίο γυμνό πέτρα και χλόη και ένα δροσερό αεράκι να μας αφήνει απαλά στο μονοπάτι της κατάβασης. Μετά από μια 8ωρη επίπονη πορεία γεμάτη αντιθέσεις , με αναβάσεις και καταβάσεις κάτω από ένα συννεφιασμένο ουρανό φθάσαμε στα αυτοκίνητα.