Με το Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας στην Άνω Μηλιά στα Πιέρια

Του Νίκου Τσιαμούρα

Βρισκόμαστε στη δυτική πλαγιά των Πιερίων στα όρη των Μουσών. Τα Πιέρια μαζί με τον Τίταρο αποτελούν τη βόρεια συνέχεια του Ολύμπου. Ψηλότερη κορυφή το Φλάμπουρο 2.190 μ. Αφουγκράζεσαι τους ήχους της φύσης, πάνω στο μονοπάτι ακούς μύθους και ιστορίες.

Περάσαμε τον ποταμό Αλιάκμονα, ιερός θεός των Μακεδόνων. Από το (άλας, θάλασσα και το άκμων -αμόνι). Ποτάμιος θεός, γεννήθηκε από τον Ωκεανό και την Τηθύ ( κόρη του ουρανού και της γης). Ο δρόμος μας οδηγεί στη Σφηκιά παλιά ΄΄ Βόσοβα ΄΄, προσπερνάμε το Πολυδένδρι μέχρι το 1926 ΄΄ ΄΄Κόκοβα΄΄, το Δάσκιο παλιότερα Ντράτσικο και τα Ριζώματα παλιότερα Μπόστιανη.

Χωριά ξεχασμένα, αλλά οι κάτοικοι που παραμένουν στα χωριά, τα κρατούν ζωντανά και αντιστέκονται στον μαρασμό του τόπου τους. Ζεστές κουβέντες που βγαίνουν από την καρδιά, από τη ζωή. Τα σπίτια τους πάντα ανοιχτά, γεμάτα από αισθήματα και φιλοξενία. Με τσίπουρο, κρασί και σπιτικούς μεζέδες.

Πλούσια βλάστηση μας υποδέχεται χαμηλά, πουρνάρια, γαύροι, σφένδαμοι, κουμαριές, κρανιές. Λίγο ψηλότερα, φλαμουριές, αγριοκερασιές, φτελιές, γκορτσιές, αγριομηλιές, φουντουκιές. Στη ζώνη των δασών οξιές και έλατα. Με την απαράμιλλη ομορφιά του Ολύμπου να δεσπόζει με την πανύψηλη θωριά του, ξεπροβάλλει σαν από παραμύθι το Ελατοχώρι, (παλιά Σκουτέρνα).

Στο παλιό Ελατοχώρι με την εκκλησία του Αγίου Νικολάου ( κτίσθηκε το 1779 ) με τις υπέροχες τοιχογραφίες και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα. Το μόνο οίκημα που σώθηκε, όταν όλο το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς στις 27 Ιανουαρίου το 1944.

Βρισκόμαστε στα Πιέρια όρη. Στην ελληνική μυθολογία, οι Πιερίδες νύμφες ήταν οι εννέα θυγατέρες του Πιέρου και της Ευίππης και κατοικούσαν στην Πιερία.
Σύμφωνα με τον Νίκανδρο τα ονόματα τους ήταν: Κολυμβάς, Ίυγξ, Κεγχρίς, Κίσσα, Χλωρίς, Ακαλανθίς, Νήσσα, Πιπώ, και Δρακωντίς. Σε ένα διαγωνισμό τραγουδιού με τις Μούσες του Ελικώνα έχασαν οι Πιερίδες νύμφες και οι νικήτριες για να τις τιμωρήσουν τις μετέτρεψαν σε κίσσες.

Κατεβαίνουμε, διαδρομή πανέμορφη, φύση αδάμαστη, ευλογημένη, αγέρωχη. Ελατοχώρι- Ρητίνη – Βρία- Κάτω μηλιά – Μεσαία μηλιά - Άνω μηλιά. Συναντάμε το πρώτο μεγάλο χωριό τη Ρητίνη. Χτισμένη σε αμφιθεατρική θέση σε υψόμετρο 550 μ. στους ανατολικούς πρόποδες των Πιερίων με καταπληκτική θέα προς την πεδιάδα της Κατερίνης. Το όνομα προέρχεται από τον μεγάλο αριθμό ρητινωδών πεύκων που υπήρχαν στην περιοχή πριν αντικατασταθούν με καρποφόρα δένδρα. Μέχρι το 1929 που έγινε η πρώτη επίσημη απαλλοτρίωση το χωριό ήταν τσιφλίκι Τούρκου μπέη που κατοικούσε στη Βέροια. To παλιό δημοτικό σχολείο Ρητίνης φέρει κτητική επιγραφή έτους 1872. Σήμερα λειτουργεί ως Πολιτιστικό κέντρο του χωριού.

Κατεβαίνοντας προς τον κάμπο της Πιερίας, συναντάμε το χωριό Βρία, το όνομα της οφείλεται στα βρύα, τα γνωστά φυτά. Μέχρι το 1926 ονομαζόταν Βρυάζα. Η παλιά Βρία χτίσθηκε το 1910 στις πλαγιές των Πιερίων. Περάσαμε την Κάτω Μηλιά, την μεσαία Μηλιά και συνεχίζουμε για την Άνω Μηλιά, δρόμος ανηφορικός. 

Πήραμε πορεία για το καταφύγιο του Σ.Ε.Ο. Κατερίνης που ΄΄μετράει΄΄ περισσότερο από 80 χρόνια ζωής. Η Άνω Μηλιά μας καλωσορίζει με την εκκλησία της την Αγία Παρασκευή. Η μόνη που σώθηκε από την καταστροφική μανία των Γερμανών ήταν η εκκλησία, προπαραμονές Χριστουγέννων του 1943. Πρωτοκατοικήθηκε τον 17ο αιώνα. Από εδώ πέρασε ο Κοσμάς ο Αιτωλός ( το 1763 μ. Χ. ) και τους μίλησε για την ορθοδοξία, τη σκλαβιά του γένους και την ανάσταση του. Σώζεται ακόμη και σήμερα ο σιδερένιος σταυρός που χάραξε σε μ ανάμνηση της επίσκεψης του και της διδασκαλίας του στην Πιερία. 

Μετά τη μάχη της Μηλιάς 12 Απριλίου 1822 το χωριό καταστράφηκε από τους Τούρκους. Κάπου κοντά και τα ερείπια του πύργου της θρυλικής κλεφταρματολικής οικογένειας των Λαζαίων. Επέλεξαν την Άνω μηλιά για τους αγώνες τους. Οι Λαζαίοι έδρασαν στην ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου αλλά και στην θάλασσα πριν την επανάσταση του 1821. Τουλάχιστον 400 άτομα της οικογένειας, θυσιάστηκαν στον αγώνα της επανάστασης.

Φθάσαμε στο καταφύγιο. Είναι ένας εξώστης στους πρόποδες του βουνού σε υψόμετρο 1150 μέτρων. Με πανοραμική θέα προς τον Θερμαϊκό κόλπο και την πεδιάδα της Κατερίνης .

Η ανάβαση και η πορεία στο βουνό αρχίζει. Η ανάβαση στην αρχή της διαδρομής είναι απότομη για περίπου μισή ώρα, η δροσιά του δάσους έντονη. Μας υποδέχεται, ένας ορεινός όγκος πνιγμένος στο πράσινο. Φυλλοβόλα δάση οξιάς, δρυς, καστανιές και πεύκα σε απαλύνουν την ψυχή. Πλατάνια, σφενδάμια και λυγαριές σχηματίζουν μοναδικά τοπία στις όχθες των ρεμάτων.

Ακολουθούμε το μονοπάτι, μέσα σε πυκνό δάσος οξιάς, ανηφορικό, ανάσες βαριές, βήματα σταθερά. Μονοπάτι ευδιάκριτο, καθαρό, σημαδεμένο. Ανεβαίνοντας ψηλότερα η Άνοιξη μέσα στο δάσος δροσιστιή. Τώρα οι αχτίδες του ήλιου ζωγραφίζουν τις πλαγιές, ανάσες καθαρού οξυγόνου παντού. Το δάσος δείχνει να κοιμάται ακόμη να σιωπά, καθώς σκεπάζεται από τις θεόρατες οξιές και η πρωινή δροσιά μας προκαλεί ένα αίσθημα φρεσκάδας.

Πλούσια η άγρια ζωή. Παλιότερα υπήρχαν, ζαρκάδια, ελάφια, λαγοί, αγριόχοιροι, ακόμη αρκούδες, λύκοι, τσακάλια. Σήμερα η αρκούδα έχει εξαφανιστεί, σπανίζουν οι λύκοι και τα τσακάλια, ο λαγός και το ζαρκάδι, ενώ το ελάφι τείνει να εξαφανιστεί. Παρέμειναν η αλεπού, ο σκίουρος, το κουνάβι, το αγριογούρουνο, μικρά αρπακτικά πουλιά, πέρδικες και ορτύκια.

Ακολουθούμε το μονοπάτι, συνεχώς κερδίζουμε ύψος. Χαμηλά χλόη αγριολούλουδα και αγριοφραουλιές που αρωματίζουν τον ουρανίσκο με την παραμυθένια τους γεύση. Ξαφνικά θόρυβος από καθαρό γάργαρο τρεχούμενο νερό, φθάσαμε στην πηγή της νεότητας, όπου ρέει άφθονο κρυστάλλινο πόσιμο νερό. Μετά από πορεία μιας ώρας σε ένα παραμυθένιο δάσος συνεχίζουμε προς την κορυφή.

Νυχτοπερπατήματα άγριας ζωής διαγράφονται στο μονοπάτι. Εμείς απτόητοι ορειβατούμε..... Συνεχίζουμε πάνω στη ράχη, ακολουθούμε το χείλος της πλαγιάς στην κόψη της βουνοπλαγιάς . Φθάσαμε σε ξέφωτο, μπροστά μας ξεπροβάλλει λαμπερός και στεφανωμένος από χαμηλά σύννεφα ο μυθικός Όλυμπος.

Χίλιες λέξεις δεν αρκούν από αυτή την εικόνα που αντικρίζουν τα μάτια μας. Λίγο χαμηλότερα ο Τίταρος και ο κάμπος της Ελασσόνας. Η κορυφογραμμή που ακολουθούμε στην συνέχεια μέσα από πυκνό σύννεφο, με το φως του ήλιου να φέγγει σταδιακά και να κάνει τους ίσκιους μας τεράστιους.

Μετά από πορεία 2 ωρών και μιας εύκολης σχετικά ανάβασης φθάσαμε στην κορυφή. Από εδώ ψηλά θαυμάζουμε τις ακτές της Πιερίας, τις κορυφογραμμές του Αγιορείτικου Άθωνα και του Κίσαβου. Μαζί μας και δυο φίλοι ορειβάτες από τον Ε.Ο.Σ. Κατερίνης.

Επιστροφή...Άλλη μια μέρα γεμάτη ορειβασία πήρε τέλος με επιτυχία.