Οι Ορειβάτες Βέροιας στην κορυφή Αρσούμπασι

Του Νίκου Τσιαμούρα

Ορειβατούμε τώρα σε μονοπάτι που πριν εκατομμύρια χρόνια σε τούτο εδώ το βουνό υπήρξε η θάλασσα της Τηθύος, απόλυτα υπαρκτής από τα γεωλογικά δεδομένα , με κοραλλιογενείς ατόλες, υφάλους και απίστευτους σχηματισμούς. Γεωλογικές ανακατατάξεις, εκρήξεις ηφαιστείων, στερεοποιημένη λάβα, έδωσαν μορφή στο όρος του Βερμίου. Σημερινά υπολείμματα της Θάλασσας της Τηθύος είναι η Μεσόγειος και η Ερυθρά Θάλασσα.

Φύγαμε από τη Βέροια πρωινό Κυριακής , περάσαμε την Κουμαριά ανεβαίνοντας πουρνάρια και πυκνά δάση από οξιές , πεύκα και έλατα μας καλωσορίζουν . Πολυάριθμες μεγαλοπρεπείς κορυφές αλλά και ορμητικά ρέματα παραπόταμοι του μεγαλύτερου - σε μήκος - ποταμού της Ελλάδος Αλιάκμονα συνθέτουν το εντυπωσιακό ανάγλυφο του ορεινού όγκου .

Από εδώ ξεκινά η ζωή με θόρυβο , κατρακυλώντας χαμηλότερα και όταν φθάσει στον κάμπο η βουή θα γίνει ψίθυρος , τραγούδι στις όχθες των ποταμών .

Τις δασωμένες παρυφές του επισκέφθηκε πολλές φορές ο θεός της χαράς και του κεφιού Διόνυσος για να μάθει στους ανθρώπους πώς να καλλιεργούν τα κλήματα και πώς να φτιάχνουν από τους καρπούς τους το κρασί .

Ταξίδευε ένα πολύβουο πλήθος συντροφιά , μαζί του και οι Μαινάδες ( γυναίκες που χόρευαν με έξαλλο τρόπο ) και παράξενα όντα που ήταν άνθρωποι και ζώα , οι Σάτυροι και οι Σιληνοί . Οι Σάτυροι είχαν πόδια και ουρά τράγου και οι Σιληνοί είχαν πόδια και ουρά αλόγου .

Δεξιά μας προσπερνάμε το φαράγγι του Σελίου που έχει μήκος 5 χιλιόμετρα . Μπαίνοντας στο χωριό Κάτω Βέρμιο συναντάμε τα πρώτα χιόνια.

Τα σπίτια απλώνονται στις παρυφές του αγέραστου βουνού σε τούτη την αιώνια τραχιά γη.

Ημερεύουν την αγριάδα του τοπίου και γίνονται σημεία αναφοράς για τη διατήρηση της φυσιογνωμίας της περιοχής.
Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1826-1835.

Η ιστορία του χωριού άρχισε το 1820 όταν η έξοδος των Βλάχων ξεκίνησε από τα βλαχοχώρια Αβδέλλα, Περιβόλι, Σμίξη και Σαμαρίνα της Πίνδου.
Νομάδες, αυτάρκεις, σκληροί, γεροδεμένοι με ατσαλένια πίστη και κυρίως αδούλωτη ψυχή.

Μετά του θάνατο του Κούρτ πασά των Ιωαννίνων το 1778 αναδεικνύεται στο πασαλίκι των Ιωαννίνων ο γαμπρός του ο 28οκτάχρονος τότε γόνος του Τεπελενίου , ο Αλή πασάς, δηλαδή διοικητής του σαντζακίου των Ιωαννίνων.

Αρβανίτης, μουσουλμάνος, γιδοβοσκός αρχικά και ύστερα σκληρός ληστής με δικό του ασκέρι ίδρυσε στην ουσία ένα ανεξάρτητο ελληνοαλβανικό κράτος μέσα στην επικράτεια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Για περισσότερο από 40 χρόνια διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ηπείρου και όχι μόνο.

Κατήργησε όλα τα προνόμια των Βλάχων, σκόρπισε τον τρόμο και την εξόντωση των επαναστατών, λεηλάτησε περιουσίες και επέβαλε μια νέα εξοντωτική φορολογική αρπαγή σε όλη την περιοχή της Πίνδου.

Καπετάνιος της μεγάλης φυγής ο Γιώργος Μπαντραλέξης ( 1784 -1867). Ακολουθώντας μια δωδεκάχρονη Οδύσσεια διασχίσανε δυσπρόσιτα βουνά Σμόλικα και Βασιλίτσα και βρίσκουν την καταληκτική τους Ιθάκη στο Βέρμιο.

Ο φιδωτός δρόμος μας οδηγεί ψηλότερα , μπροστά μας ξεδιπλώνεται το Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο το παλαιότερο της χώρας από το 1934, χρονιά που οργανώθηκαν οι πρώτοι Πανελλήνιοι Αγώνες χιονοδρομίας, σε υψόμετρο 1500-1900 μέτρων .

Υπόσχεται ατέλειωτες ώρες περιπέτειας για τουριστική και αθλητική χιονοδρομία πίστες δρόμων αντοχής μονοπάτια πορείας και ορειβασίας .

Πλούσιες συνθήκες χιονιού ελεύθερο ορίζοντα , εκπληκτική ηλιοφάνεια υπηρεσίες και υποδομές για άνετη και ευχάριστη διαμονή .

Στην αγκαλιά του - την Άνοιξη - φιλοξενεί πλήθος αγριολούλουδων , λίλιουμ , άσπρες –κίτρινες και ροζ πρίμουλες είδη ορχιδέων σε όλα τα χρώματα.

Κίτρινοι και μοβ κρόκοι και ανεμώνες , αγριόκρινοι , ζουμπούλια και νάρκισσοι . Μελισόχορτο , χαμομήλι , μέντα , αρωματικά βότανα του βουνού . Τσάι κίτρινο και μαύρο , ρίγανι , θυμάρι δυόσμο και σαλέπι .

Στις πιο χαμηλές πλαγιές παπαρούνες , μολόχες , βιολέτες , μαργαρίτες και μια σειρά από άλλα λουλούδια του βουνού που δεν θυμάμαι και άλλα πολλά που δεν γνωρίζω για να τα αναφέρω . Και ο κύκλος της άνθησης τελειώνει το Φθινόπωρο με πλήθος από κυκλάμινα .

Άγρια ζώα , λαγοί , ασβοί , σκίουροι , πετροκούναβα , δενδροκούναβα , αλεπούδες , λύκοι , αγριογούρουνα άγρια άλογα και ζαρκάδια . Πέρδικες , αγριοπερίστερα , φάσες , τσίχλες , περιστέρια . γεράκια, κουκουβάγιες . Γύρω μας παντού Χειμώνας.........!

Ο Χειμώνας είναι μια ταξική εποχή . Είναι κάτι σαν τα όνειρα μας που βρίσκονται πάντα εκεί αλλά παγωμένα , σαν τις επιθυμίες μας που δεν θα πραγματοποιηθούν .

Μια εποχή που διαχωρίζει τους ανθρώπους σε αυτούς που μπορούν να τον χαρούν και σε αυτούς που θα τον αντιμετωπίσουν σαν μια οδυνηρή ταλαιπωρία . Το όρος Βέρμιο, ένας ζωντανός οργανισμός μας καλωσορίζει και μας προσφέρει απλόχερα την ομορφιά του, το οξυγόνο του, μας χαρίζει ψυχική υγεία και ηρεμία. Παλιά λεγόταν και Δόξα.

Στο έρημο ακόμη από επισκέπτες χιονοδρομικό ετοιμάζουμε τον εξοπλισμό μας . Ζεστά ρούχα ,γάντια , σκούφους , γυαλιά ηλίου.

Πριν πάρουμε το μονοπάτι πρέπει να σας πω δυο λέξεις γύρω από την προέλευση αυτού του βουνού που είναι συναρπαστική. Μια περιπέτεια εκατομμυρίων χρόνων, όταν όλη αυτή η περιοχή όσο και αν απίθανο ακούγεται σήμερα, ήταν τμήμα της ΄΄ θάλασσας της Τηθύος ΄΄ απόλυτα υπαρκτής από τα γεωλογικά δεδομένα , με κοραλλιογενείς ατόλες, υφάλους και απίστευτους σχηματισμούς.

Γεωλογικές ανακατατάξεις, εκρήξεις ηφαιστείων, στερεοποιημένη λάβα, ιζήματα – και ότι άλλο βάζει ο νους του ανθρώπου – έδωσαν μορφή στο μεγαλειώδη αυτό βουνό.

Η θάλασσα της Τηθύος ονομάσθηκε έτσι από την αρχαία ελληνική θεότητα των ωκεανών Τηθύς. Ήταν κόρη του Ουρανού και της Γαίας, μια από τις Τιτανίδες.

Έλαβε σύζυγο τον αδελφό της Ωκεανό από τον οποίο γέννησε τρεις χιλιάδες ποτάμιους θεούς, μεταξύ αυτών ήταν, ο Αχελώος, ο Αλφειός, ο Αχέρων, Ασωπός και άλλοι πολλοί. και ισάριθμες θεότητες τις Ωκεανίδες.

Σημερινά υπολείμματα της Τηθύος είναι η Μεσόγειος και η Ερυθρά θάλασσα...............

Μπήκαμε στο μονοπάτι, ορειβατούμε τώρα όλοι εμείς μια παρέα μια συντροφιά μέσα σε δάσος με θεόρατες οξιές ντυμένες στην μελαγχολία του χειμώνα.

Στο βάθος , θεριό πελώριο ξεπροβάλλει η κορφή φορτωμένη από χιόνι . Τώρα βουή και αντάρα .

Ο άνεμος παλεύει με το χιόνι και το σηκώνει σε σύννεφα που το σκορπά στις γειτονικές κορυφές . Τώρα κάθε βήμα και μια δοκιμασία .

Θέληση και αντοχή δοκιμάζονται συνέχεια . Καρφώνουμε τα μπατόν στο χιόνι και σταματάμε για σύντομες ανάσες . 

Πάνω από τα κεφάλια μας μόνο ο ουρανός , κάτω χαμηλά το διάσελο που όλο ξεμακραίνει , γαντζωμένοι στην πλαγιά μεταξύ ουρανού και γης συνεχίζουμε μικροί και ασήμαντοι μέσα σε τούτο τον χαμό .

Βρισκόμαστε στην κορυφή, στο βάθος κάτω χαμηλά αχνοφαίνεται ο ποταμός Αλιάκμονας να ανοίγει ένα υδάτινο μονοπάτι και τριγύρω οι άλλες βουνοκορφές χιονισμένες , αιώνιες.

Επιστροφή.......

Μόλις που προλάβαμε τον αγιασμό για την νέα χειμερινή περίοδο του Χιονοδρομικού κέντρου, ο μπουφές με πλούσια εδέσματα, ευγενική προσφορά από τα καταστήματα της Βέροιας και της περιοχής.

Απομεσήμερο πήραμε τον δρόμο του γυρισμού. H ορειβασία δεν είναι απλά ένα σπορ, είναι ένας τρόπος να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας, μια διέξοδος, ένα ταξίδι, μια απόδραση από την καθημερινότητα, μια εμπειρία...!

Με συνεργάτη τον σκηνοθέτη Χειμώνα σε μια μυστική συμφωνία του βουνού η φύση μας έκλεισε ραντεβού και σήμερα.

Η ψυχή μας καθηλωμένη στο ονειρεμένο σκηνικό μας μετέδωσε μια γλύκα που ξεχύθηκε στους φίλους ορειβάτες και στους περαστικούς θεατές, λάτρεις του βουνού.

Άλλη μια μέρα ορειβασίας άλλη μια εξόρμηση εδώ στο δικό μας βουνό τελείωσε με επιτυχία.

ΚΑΛΑ - ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ !

Τσιαμούρας Νκόλαος