Με τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας στην κορυφή Πιπερίτσα

Του Νίκου Τσιαμούρα

Το βουνό σήμερα μας καλωσορίζει ήπιο, όμορφο, αέρινο, ονειρικό και απόμακρο. Η δύναμη και η ομορφιά της φύσης αποκαλύπτεται, αγριολούλουδα του βουνού μαζί με κυκλάμινα στα χρώματα του ροζ κάνουν την εμφάνιση τους. Κλαδιά νοτισμένα και υγρά από την ομίχλη μας χαϊδεύουν απαλά μαλλιά και πρόσωπο.

Φύγαμε από τη Βέροια στις επτά και μισή, κάτω από ένα γιορτινό ουρανό ( 104 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης ), για τον παλιό Άγιο - Αθανάσιο. "Η πόλη της Βέροιας το αξέχαστο μεσημέρι της Τρίτης 16 Οκτωβρίου 1912 παραδίδεται αναίμακτα και κατόπιν συμφωνίας στα χέρια των Ελλήνων. Από βραδύς είχαν φθάσει τα μαντάτα στη Βέροια. Όπου να΄ναι μπαίνει ο ελληνικός στρατός στην πόλη ελευθερωτής και νικηφόρος. Έλληνες και Τούρκοι σε μεγάλη αναστάτωση, διλλήματα, φόβος από την μεριά των Τούρκων και προσμονή από την πλευρά των Ελλήνων. Όταν μπήκε ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός, ο ανήσυχος και ζωντανός ίλαρχος Μάνος κατά της 8 το πρωί στην πλατεία Διοικητηρίου, ακουγόντανε ακόμη τα σφυρίγματα του τραίνου, πούφευγε με το τελευταίο τούρκικο τάγμα....’’

Διαδρομή Βέροια- Έδεσσα- Άρνισσα- παλιός Άγιος Αθανάσιος. Μπροστά μας ξεπροβάλλει η Έδεσσα, η πόλη των νερών.

Το 814 π.Χ. ο Ηρακλείδης Κάρανος την κάνει πρωτεύουσα του πρώτου βασιλείου των Μακεδόνων. Στα ρωμαϊκά χρόνια γνώρισε σχετική ακμή καθώς βρισκόταν πάνω στην περίφημη Εγνατία οδό, σύμφωνα με τον ιστορικό Τίτο Λίβιο ήταν "πόλις ευγενής και αξιόλογος". Από την εποχή του Αυγούστου μέχρι το 250 μ. Χ. διέθετε δικό της νομισματοκοπείο, ένα από τα 9 που είχαν επιτρέψει οι Ρωμαίοι στην Μακεδονία.

Το 1395 μαρτυρείτε ολοκληρωτική καταστροφή από μεγάλο σεισμό από την οποία δημιουργήθηκαν οι καταρράκτες της. Έδωσε βροντερό παρών στους μακεδονικούς αγώνες και στους βαλκανικούς πολέμους . Απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 18 Οκτωβρίου 1912.

Διασχίζουμε το χωριό Άγρα (Φιλόκαστρο ) πήρε το όνομα του από τον μακεδονομάχο καπετάν Άγρα ο οποίος κρεμάσθηκε από τους βούλγαρους κομιτατζήδες μαζί με τον καπετάν Μίγγα στην είσοδο του χωριού Καρυδιά ( Τέχοβο) στις 7 Ιουνίου 1907. ( στους αγώνες για την απελευθέρωση της Μακεδονίας).

Περάσαμε την Άρνισσα, το όνομα της είναι προϊστορικό και ομόρριζο με το όνομα της πόλης Άρνης στη λίμνη της Κωπαϊδας. Οι επιδρομείς του Σαμουήλ την ονόμασαν Όστροβο ( 10ος –11ος αιών μ.Χ.) που σημαίνει νησί. Αριστερά μας η λίμνη Βεγορίτιδα, είναι αλπικού τύπου και τεκτονικής προέλευσης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μ. από την θάλασσα και περιλαμβάνει έκταση περίπου 60 τετρ. χλμ.

Φθάσαμε στον παλιό Άγιο Αθανάσιο, παλιά Τσέγανη. Εντυπωσιακές αναπαλαιωμένες κατοικίες, γραφικά πέτρινα σοκάκια, τα πέτρινα σπίτια κτισμένα από πελεκητή πέτρα (δείγματα τοπικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής ) μας εντυπωσιάζουν. Το 1992 χαρακτηρίσθηκε παραδοσιακός οικισμός. Χτίσθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα από κτηνοτρόφους και χτίστες από την Ήπειρο, που κατέφυγαν εδώ και αποτέλεσε το ανατολικό σημείο της ζώνης που ήταν υπό τον έλεγχο, ως τσιφλίκι του Αλή Πασά των Ιωαννίνων.

Η θέση του χωριού είναι εξαιρετική καθώς ήταν καλά κρυμμένο για προφύλαξη από ληστές. Έχει νοτιοανατολικό προσανατολισμό για αξιοποίηση των ηλιόλουστων ημερών του χειμώνα με περιορισμό του ψύχους. Σημαντικό αξιοθέατο η εκκλησία της Αναλήψεως η οποία κτίσθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα.( τρίκλιτη ξυλόγλυπτη βασιλική με νάρθηκα).

Στην Τουρκοκρατία ο οικισμός ήταν καθαρά βουκολικός, που ζει με αυτάρκεια λόγω των πλούσιων κτηνοτροφικών προϊόντων (τυροκομικά, κρέας, μαλλί, υφαντά) αλλά και των αμπελουργικών ( κρασί, τσίπουρο) από καλλιέργειες στους πρόποδες του βουνού. Ελληνικό σχολείο λειτούργησε το 1870. Στην διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν βίαιες συγκρούσεις. Ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, η γερμανική κατοχή, ο εμφύλιος , η φτώχεια και οι πιέσεις στον ντόπιο πληθυσμό οδήγησε σε συρρίκνωση τον αριθμό των κατοίκων που κατέφυγαν στην μετανάστευση. ( Η.Π.Α., Γερμανία , Αυστραλία ).

Προετοιμασία για ανάβαση, φίλοι και μέλη του Συλλόγου, αφήσαμε πίσω μας και τα τελευταία σπίτια του οικισμού πήραμε το μονοπάτι μέσα από θλιμμένες οξιές με ζωηρό πράσινο φύλλωμα ακόμη. Ανεβαίνοντας ψηλότερα το τοπίο μας σαγηνεύει. Η δύναμη και η ομορφιά της φύσης σιγά – σιγά αποκαλύπτεται. Λουλούδια του βουνού μας καλωσορίζουν. Εδώ η στιγμή γίνεται αιωνιότητα και η αιωνιότητα στιγμή και εμείς οι ορειβάτες έχουμε την ευλογία να τη διαβούμε και να τη ζήσουμε.

Ορειβατούμε για περισσότερο από μία ώρα. Τα πυκνά δάση εναλλάσσονται με χαράδρες, βουνοπλαγιές και κορυφές. Βελανιδιές, οξιές, καστανιές, πεύκα και έλατα.
Εδώ ζουν σε μικρούς αριθμούς ζαρκάδια , ελάφια , αγριογούρουνα, λύκοι και αλεπούδες, η πληροφορία για την εμφάνιση αρκούδας που κυκλοφορούσε τις τελευταίες ημέρες στην περιοχή δεν επιβεβαιώθηκε.

Φθάσαμε σε ξέφωτο κάτω χαμηλά ο παλιός Άγιος Αθανάσιος και η λίμνη Βεγορίτιδα. Από εδώ ψηλά νοιώθεις να είσαι πιο κοντά στο Δημιουργό! Όποιος δεν πάτησε μια , έστω και χαμηλή κορυφή, μόνο εκείνος δεν καταλαβαίνει το μεγαλείο και την προσφορά της φύσης. Έμεινα να απολαμβάνω με όλες μου τις αισθήσεις τούτο το υπέροχο τοπίο, αισθάνομαι βαθιά ευγνωμοσύνη που έχω την τύχη και την ευκαιρία να απολαύσω αυτή την υπέροχη ομορφιά.

Ανεβαίνοντας ψηλότερα τοπίο τυλιγμένο στη σιωπή του Φθινοπώρου. Ορειβατούμε τώρα σε μονοπάτι υγρό και λασπωμένο με εκατοντάδες χιλιάδες φύλλα πεσμένα, τριγύρω οξιές τυλιγμένες στην μελαγχολία του Οκτωβρίου. Γάργαρα μουρμουρητά ακούγονται στα δεξιά μας, το παγωμένο νερό κυλά αβίαστα προς τον κάμπο, κρατά μέσα του τα μεγάλα μυστικά της φύσης.

Φθάσαμε στην ξύλινη γέφυρα που ξεχωρίζει ξεχασμένη και μόνη της μας καρτερεί να ξαποστάσουμε από την συνεχή ανάβαση. Βαθιές ανάσες καθαρού αέρα, τώρα το δάσος αραιώνει, οδοιπορούμε τώρα σε γυμνό τοπίο, το μονοπάτι δεν μας δυσκολεύει καθόλου.

Οδοιπορούμε σε βουνοπλαγιές με πυκνή χαμηλή βλάστηση η πρωινή δροσιά μας νοτίζει γάμπες και γόνατα. Η τελευταία κορυφογραμμή δεσπόζει μπροστά μας πρέπει να την προσπεράσουμε και να την διαβούμε για να βρεθούμε στην κορυφή, το πιο δύσκολο σημείο της ανάβασης. Ομίχλη ολούθε που απλώνεται και μας χαλάει την διάθεση.

Ο αέρας λυσσομανά το κρύο μας περονιάζει τα κόκαλα ορειβατούμε στην κορυφογραμμή τώρα η μουσική του αέρα μας μαστιγώνει το πρόσωπο, φοράμε γάντια και σκούφους, η πυκνή ομίχλη και το τσουχτερό κρύο κάνουν την ορειβασία αδύνατη να προχωρήσουμε , όμως εμείς απτόητοι συνεχίζουμε για την κορυφή. Από εδώ ψηλά όλα μοιάζουν μαγικά. Κάτω χαμηλά το κράτος των Σκοπίων και γύρω μας οι άλλες βουνοκορφές.

Επιστροφή... Μονοπάτι ταραχώδη, συναρπαστική, παρατεταμένη και κοπιαστική διαδρομή λόγω του δυνατού παγωμένου αέρα και της αδιαπέραστης ομίχλης. Η επιστροφή μας στον παλιό Άγιο Αθανάσιο σημαδεύτηκες από ξαφνική νεροποντή, ευτυχώς ήταν ήπιας μορφής.

Πλησιάζουμε στον οικισμό, λίγο παραπέρα επιδοτούμενες αγελάδες βόσκουν ανέμελα, μυρωδιές από ψητά στα κάρβουνα μας γαργαλούν τη μύτη.
Φθάσαμε στα αυτοκίνητα. Ο καφές στον παραδοσιακό οικισμό πίνεται ευχάριστα. Απομεσήμερο πήραμε το δρόμο της επιστροφής, το αίσθημα μιας ακόμη πετυχημένης ορειβασίας μιας ακόμη περιπλάνησης στις κορυφογραμμές του Βόρρα πήρε τέλος με επιτυχία.

Συγχαρητήρια σε όλη την ομάδα..

Για τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας
Τσιαμούρας Νικόλαος