Θαύματα και θαυματοποιοί

Γράφει ο Λάζαρος Κουμπουλίδης, Δικηγόρος

Δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε τοπικές ιστοσελίδες αλλά και στο blog που διατηρεί η Μητρόπολη Βέροιας (http://www.imverias.blogspot.gr/2016/02/blog-post_3.html) μία ευχαριστήρια επιστολή που έστειλε προς τον Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας και ηγούμενο της Μονής Παναγίας Δοβρά, ευγνώμονας πατέρας ο οποίος ισχυρίζεται ότι το παιδί του θεραπεύτηκε από το οστό του Άγιου Λουκά Συμφερουπόλεως, που φυλάσσεται στην Μονή Παναγίας Δοβρά στη Βέροια. Η περιγραφή του συγκεκριμένου θαύματος, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας της επιστολής απευθύνεται στον Επίσκοπο Βέροιας αποκαλώντας τον «Άγιε Βεροίας», προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα και προβληματισμό.

Είναι αρκετές οι περιπτώσεις στις οποίες η Εκκλησία θέλησε να αναδείξει θαύματα που κατά καιρούς συμβαίνουν σε πιστούς και στην προκειμένη περίπτωση η Μητρόπολη Βέροιας, προβάλει στο blog της, τη μαρτυρία ενός ανθρώπου ο οποίος ισχυρίζεται ότι βίωσε «ένα ακόμη θαύμα». Την μαρτυρία του θαύματος αναπαρήγαγαν και άλλα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, ώστε αναζωπυρώθηκε η δημόσια συζήτηση για τα θαύματα του Αγίου, ενόψει και του εορτασμού της συμπλήρωσης 10ετών από τη μεταφορά της αριστερής κλείδας του Αγία του στην Μονή της Παναγίας Δοβρά. Ο προβληματισμός που αυθορμήτως προκαλείται από τα παραπάνω έχει να κάνει με τη διάσταση που μπορεί να πάρει μία μαρτυρία ενός ανθρώπου, ως στοιχείο που αποδεικνύει ένα πραγματικό γεγονός ή ακόμα περισσότερο ένα εξωπραγματικό γεγονός και τα μηνύματα που προσλαμβάνει η Κοινωνία ως δέκτης τέτοιων μαρτυριών, όταν μάλιστα αυτά έχουν τη “σφραγίδα γνησιότητας” της Εκκλησίας.
Θυμόμαστε στο παρελθόν την γνωστή Αμερικάνικη εκπομπή “Απίστευτα και όμως αληθινά” που παρουσίαζε σε κάθε επεισόδιο πλήθος “θαυμάτων” από όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, με πρωταγωνιστές ανθρώπους κάθε εθνικότητας και θρησκείας. Επίσης κατά καιρούς υπήρξαν μαρτυρίες ανθρώπων οι οποίοι είχαν δει ιπτάμενα αντικείμενα, παραθέτοντας φωτογραφίες, ακόμα και έγγραφα κρατικών υπηρεσιών. Δεν έλειψαν επίσης μαρτυρίες άλλων, οι οποίοι ερμήνευσαν το γεγονός ότι σώθηκαν από κάποιο ατύχημα ως θαύμα κάποιου αγίου που εμφανίστηκε μπροστά τους την ώρα του ατυχήματος, έστω και αν το δυστύχημα είχε την τραγική κατάληξη του θανάτου άλλων 200 επιβατών (παρουσία του ίδιου Αγίου...). Τα τελευταία χρόνια, μέρος του δημόσιου διαλόγου έχουν καταλάβει αυτοί οι οποίοι με μαρτυρίες, έγγραφα και φωτογραφίες επιχειρηματολογούν υπέρ του ότι κάποιοι “μας ψεκάζουν”, προκειμένου να ελέγξουν τη βούλησή μας. Η πιο σκοτεινή πλευρά αυτών των τελευταίων θεωριών συνωμοσίας είναι ο αντισημιτισμός. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δημοκρατική μεταρρύθμιση για τη μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες ερμηνεύτηκε τότε από πολλούς ως επιρροή του «εβραϊκού λόμπι». Αλλά και σήμερα, η προσφυγική κρίση ερμηνεύεται από πολλούς ως μία συνωμοσία του Ισλάμ σε βάρος των Χριστιανών.

Η οικονομική κρίση και η σταδιακή αποδόμηση του κράτους πρόνοιας σε πολλές δυτικές δημοκρατίες -της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης- και η αδυναμία των πολιτών να εξηγήσουν για ποιο λόγο συμβαίνουν όλα αυτά, έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια μία τάση απομάκρυνσης από τον ορθό λόγο και την πολιτική αντιμετώπιση των προβλημάτων και στροφής είτε σε υπερφυσικές εξηγήσεις, είτε σε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. Αυτοί που δε βρίσκουν ίαση στα δημόσια νοσοκομεία τα οποία έχουν ξεχαρβαλωθεί από τις περιοριστικές πολιτικές, πολλές φορές εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην Εκκλησία, σε ένα θαύμα. Φυσικά η ανθρώπινη αδυναμία είναι απολύτως κατανοητή και εύλογη η αναζήτηση κάθε λογικής η μη λύσης. Είναι φανερό ότι η Εκκλησία με ανακοινώσεις της πλέον σε ιστοσελίδες, αναδεικνύει αυτά τα θαύματα προκειμένου να προσελκύσει περισσότερους πιστούς στους κόλπους της.

Το ερώτημα λοιπόν τίθεται από μόνο του: Η ελληνική κοινωνία και οι θεσμοί, ποια στάση θα πρέπει να κρατήσουμε; Να ελπίσουμε μαζικά σε ένα θαύμα που μπορεί να λύσει τα προβλήματα του καθενός και τη χώρα ολόκληρη, να επικρατήσει δηλαδή μια θεοκρατική προσέγγιση των πραγμάτων ή να αναζητήσουμε μέσω των αρμοδίων θεσμών και οργάνων (Κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Φορείς) λύσεις, μαθαίνοντας από τα λάθη μας, στη βάση του Επιστημονικού λόγου και της πολιτικής -ατομικής και συλλογικής- ευθύνης;

Σαφώς και θα μας χαροποιούσε όλους, “πιστούς και άπιστους” να μπορούσαν πολλοί άνθρωποι να βρουν την ίασή τους από θαύματα Αγίων, από την άλλη όμως πιστεύουμε ότι αυτό δεν θα έπρεπε να ατονήσει το ενδιαφέρον μας να έχουμε καθολικές και ποιοτικές υπηρεσίας Υγείας και να αναδιοργανώσουμε για παράδειγμα το Νοσοκομείο της Βέροιας, το οποίο υπολειτουργεί, ώστε η κάθε Ημαθιώτισα να μπορεί να γεννήσει το παιδί της στο Νοσοκομείο της Βέροιας και όχι να “ξενιτεύεται” σε Νοσοκομεία άλλων Νομών ή να αναγκάζεται να κατευθυνθεί σε ιδιωτική κλινική, πληρώνοντας σημαντικά ποσά. Με το ίδιο ενδιαφέρον θα πρέπει να δούμε το ζήτημα της βελτίωσης της Παιδείας και του εκσυγχρονισμού του δημόσιου σχολείου, ξεφεύγοντας για παράδειγμα από τον κατηχητικό χαρακτήρα του μαθήματος των θρησκευτικών και εξελίσσοντας το σε μάθημα θρησκειολογίας για την καταπολέμηση του θρησκευτικού φανατισμού, ορίζοντας ταυτόχρονα την πρωινή προσευχή ως προαιρετική επιλογή για τα παιδιά. Επίσης, θα πρέπει να δούμε πώς με την ορθή εφαρμογή των υφιστάμενων Νόμων και τη μεταρρύθμισή τους ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της κοινωνίας, να διευθετήσουμε τις σχέσεις μας και τη λειτουργία της κοινωνίας με ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα Δικαιοσύνης, παρά να προσκολλόμαστε στους κανόνες της εκκλησίας, οι οποίοι πολλές φορές αποτέλεσαν παράγοντα συντήρησης και αναχρονισμού.

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να γίνει Κοινωνικά αποδεκτό ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε απροκατάληπτα και χωρίς θρησκευτικούς φανατισμούς, με τον ίδιο τρόπο τους πολιτισμούς και τις θρησκείες και τον κάθε ένα άνθρωπο χωριστά με τον ίδιο σεβασμό στα πιστεύω του, στις αξίες του και την προσωπικότητα του.

Αντί επιλόγου, παραθέτω τη ρήση του μεγάλου Ινδού φιλόσοφου και ανθρωπιστή, Μαχάτμα Γκάντι:
Μου αρέσει ο Χριστός σας, αλλά δεν μου αρέσουν οι Χριστιανοί σας. Είναι τόσο διαφορετικοί από το Χριστό...