Με τους Ορειβάτες Βέροιας στην κορυφή Ασούρμπασι

Του Νίκου Τσιαμούρα

Σαν από παραμύθι ξεπροβάλλει μέσα στο χιονισμένο τοπίο το Ξηρολίβαδο. Σε γνωστά έγγραφα του Τούρκικου ιεροδικείου της Βέροιας, το Ξηρολίβαδο μνημονεύεται πολλές φορές από το 1640. Το χωριό καταστράφηκε το 1795 από ληστές, Ξαναζωντάνεψε γύρω στα 1840 όταν εγκαταστάθηκαν εδώ 100 περίπου οικογένειες από τα βλαχοχώρια των Γρεβενών.

Αφήσαμε πίσω μας την πόλη της Βέροιας. Η ίδρυση της χάνεται στα μυθικά χρόνια. Πήρε το όνομα της από τη νύμφη Βέροια κόρη του Ωκεανού και της Θέτιδος. Πρώτη ιστορική αναφορά γίνεται από τον Θουκιδίδη το 432 π. Χ. κατά την εκστρατεία των Αθηναίων στην Ποτίδεια της Χαλκιδικής.

Ο ανηφορικός φιδωτός δρόμος τελείωσε και μπροστά μας εμφανίζονται τα πρώτα σπίτια του χωριού. Βρισκόμαστε στο όρος Βέρμιο, τόσο κοντά και τόσο μακριά! Η φύση μας χαρίζει απλόχερα την ομορφιά της. Πυκνή βλάστηση από βελανιδιές, πεύκα, σπάνια αγριολούλουδα καλύπτουν αυτή την ευλογημένη γη. Εδώ που οι εικόνες εναλλάσσονται, εδώ που η μονοτονία είναι άγνωστη.

Κοιτάζω γύρω, μια ζωγραφιά , μια γοητεία. Πρωινό Κυριακής και το Ξηρολίβαδο μας υποδέχεται πανέμορφο ήρεμο και χιονισμένο. Είναι από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδος, κτισμένο σε υψόμετρο 1205 μέτρων σε οροπέδιο του όρους Βέρμιου σε ένα γραφικό επίπεδο λιβάδι με συστάδα αιωνόβιων πεύκων ( μαύρη πεύκη) στο δυτικό άκρο. Πυκνά δάση από πανύψηλες οξιές και άλλα φυλλοβόλα οι γύρω βουνοπλαγιές, χιονισμένες πανέμορφες. 

Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν ντόπιοι Βεροιώτες από την γύρω περιοχή και είχαν ως αποστολή την φρούρηση και την ασφάλεια της βασιλικής οδού. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς πρωτοκτίσθηκε το χωριό γατί δεν σώθηκαν αρκετά γραπτά μνημεία, αφού το χωριό καταστράφηκε πολλές φορές από ληστές και πυρπολήσεις. Το 1795 καταστράφηκε από ληστές και οι κάτοικοι του σκορπίστηκαν σε άλλα μέρη.

Ξανακτίσθηκε μετά το 1805 και ήταν τσιφλίκι του περίφημου Αλή - Πασά των Ιωαννίνων. Οι κάτοικοι του συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Σπουδαίος αγωνιστής του ΄21 ο Γεώργιος ( Λιόλιος) Ξηρολιβαδιώτης, γαμπρός του Μάρκου Μπότσαρη, καθώς παντρεύτηκε την αδελφή του Δέσπω.
Πυρπολήθηκε πάλι το 1822 μετά την αποτυχία της επανάστασης της Νάουσας.

Το όνομα Ξηρολίβαδο διατήρησαν και οι Bλαχόφωνοι κτηνοτρόφοι μετά την εγκατάσταση τους στο Βέρμιο, προερχόμενοι από τα βλαχοχώρια της Πίνδου. Μέχρι το 1912 παρέμεινε τσιφλίκι και οι κάτοικοι πλήρωναν ενοίκιο για την παραμονή των οικογενειών τους και των κοπαδιών τους. Στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα το χωριό απετέλεσε καταφύγιο και ορμητήριο Ελληνικού αντάρτικου. Σήμερα ο οικισμός έχει πολλές ωραίες κατοικίες και σφύζει από ζωή τους καλοκαιρινούς μήνες.

Με τον σάκο στον ώμο και τα απαραίτητα η πορεία αρχίζει. Προχωράμε η ίδια αίσθηση η ίδια ελευθερία. Μπήκαμε στο πευκοδάσος. ένα βουβό αεράκι σαν ψίθυρος, μας καλωσορίζει. Η μέρα ζεστή και λαμπερή σήμερα. Αφήσαμε τον δασικό δρόμο, τώρα οδοιπορούμε σε μονοπάτι ανηφορικό, σε πολλά σημεία της διαδρομής το γυμνό τοπίο διακόπτεται από επίπεδα μικρά λιβάδια. Παντού το λευκό που ξεχωρίζει!

Τώρα το μονοπάτι χαμένο σε πυκνό φρέσκο χιόνι. Η χιονόπτωση της Παρασκευής σκέπασε με το λευκό μανδύα της τη φύση τριγύρω, δένδρα και θάμνους. Πήραμε πορεία δεξιά, ψηλά δένδρα ντυμένα στο χρώμα το λευκό ορίζουν το μοναδικό δάσος που στεγάζει πλήθος από ζώα και πουλιά. Χιονισμένα βουνά και λιβάδια, πανόραμα θεϊκό. Στο βάθος το Ξηρολίβαδο.

Βγήκαμε από το δάσος, τώρα τοπίο γυμνό από δένδρα πήραμε πορεία για την κορυφή. Ανάβαση δύσκολη το πολύ χιόνι δυσκολεύει τις κινήσεις μας. Μας οδηγεί ο Γιάννης και η υπόλοιπη συντροφιά των oρειβατών ακολουθεί. Ανεβαίνοντας ψηλότερα ο καιρός αγριεύει, τα μακρινά σύννεφα πλησιάζουν απειλητικά. Ένας παγωμένος αέρας μας κτυπά το πρόσωπο, φοράμε γάντια και σκούφους και συνεχίζουμε. Απέναντι τα Πιέρια όρη, δίπλα μας τα χιονοδρομικά του Σελίου, της Νάουσας και οι άλλες βουνοκορφές.

Μετά από μια πορεία σχετικά εύκολης διαδρομής φθάσαμε στο χιονοδρομικό του Σελίου και στην ψηλότερη κορφή του, το Ασούρμπαση.

Στιγμές απόλυτης ηρεμίας. Τούτη την ώρα είμαστε μακριά από κάθε τι... Το κρύο, ο παγωμένος αέρας, δεν μας αφήνουν περιθώρια.

Επιστροφή... Η κατάβαση γίνεται μέσα από το πευκοδάσος, από άλλη διαδρομή. Το μονοπάτι φιδοσέρνεται σε πυκνή φυλλωσιά, κωνοφόρα, πεύκα και οξιές. Η πυκνή βλάστηση το πολύ χιόνι και το κατηφορικό σημείο του βουνού καταπονεί λίγο περισσότερο τα πόδια μας, ο αγέρας ανάλαφρος η αύρα του χιονισμένου τοπίου μας ταξιδεύει... Πετροπέρδικες πετούν τρομαγμένες από το δικό μας θόρυβο. Χαμηλότερα ο καιρός ηρεμεί και η κατάβαση μας γίνεται χωρίς δυσκολία.

Συνεχίζουμε με μόνη συντροφιά τους ήχους του δάσους. Φθάσαμε στο χωριό. Ένα ζεστό ρόφημα είναι για τη στιγμή βάλσαμο. Ο καφές στο Ξηρολίβαδο στο ξενοδοχείο Ντουκάτα μας δίνει δυνάμεις για την επιστροφή.

Επιστροφή....Μεσημέρι και η πόλη της Βέροιας ζει στον δικό της νωχελικό ρυθμό. Τα καφέ γεμάτα από πλήθος κόσμου. Όπως σε κάθε επιστροφή στην συντροφιά επικρατεί μια γλυκιά μελαγχολία.