Σύλλογοι οικογενειών και φίλων για την ψυχική υγεία: Ένα διαφορετικό – δυναμικό κίνημα

Πριν από 15 περίπου χρόνια ξεκίνησε δειλά – δειλά ένα κίνημα οικογενειών με βασικούς στόχους την αλληλεγγύη μεταξύ των οικογενειών με μέλη ψυχικά πάσχοντα, την αλλαγή αντίληψης των τοπικών κοινωνιών απέναντι στην ψυχική ασθένεια , την προσπάθεια για τον αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου, τη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ληπτών και των οικογενειών τους, την κοινωνική και επαγγελματική τους αποκατάσταση, τη διεκδίκηση δομών και υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Το κίνημα αυτό ξεκίνησε από την Αθήνα και στη συνέχεια ιδρύθηκαν μερικοί ακόμη Σύλλογοι στην περιφέρεια, με προεξέχοντα αυτό των Σερρών, χάρη στη δυναμική Ελένη Νομίδου, που αφιέρωσε τη ζωή της ολόκληρη στον αγώνα αυτό – την οποία ευχαριστώ θερμά για την πολύτιμη βοήθειά της - και ακολουθούν αυτοί της Θεσσαλονίκης , της Πάτρας και άλλοι.

Η ίδρυση και λειτουργία τους τάραξε στο χώρο της ψυχικής υγείας τα νερά της αδιαφορίας, της σιωπής και της ανυπαρξίας υπηρεσιών που μέχρι τότε επικρατούσαν.

Το 2003 ιδρύεται η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογενειών Ψυχικής Υγείας (Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.), η οποία αρχίζει να διεκδικεί οργανωμένα πλέον τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών, βρίσκοντας όμως απέναντί της ένα τεράστιο τείχος.

Δυστυχώς όμως και μέχρι σήμερα οι υποστηριχτές μιας γενναίας μεταρρύθμισης και τομής στο χώρο της ψυχικής υγείας είναι ελάχιστοι, τόσο στο χώρο της πολιτικής όσο και των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας.

Από την άλλη πλευρά οι τοπικές κοινωνίες είναι επίσης σκληρές, για το λόγο ότι διακατέχονται από την άγνοια και το φόβο. Ενώ έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην αποδοχή των συνανθρώπων μας με κινητικές ή άλλες αναπηρίες, οι ψυχικά ασθενείς αντιμετωπίζουν ακόμη τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Ο αποκλεισμός αυτός που υφίστανται οι ψυχικά ασθενείς και οι οικογένειές τους δεν σχετίζεται με την ίδια την ασθένεια, αλλά με τα στερεότυπα και το στίγμα που την ακολουθεί, που δυστυχώς αναπαράγονται καθημερινά σχεδόν από πολλά μέσα μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας.

Οι Σύλλογοι αυτοί, που αποτελούνται από μια χούφτα ανθρώπων με όραμα και στόχο ένα καλύτερο αύριο, ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους τους, πρέπει να βρουν τη δύναμη για να γκρεμίσουν αυτό το τείχος, που η αδιαφορία της πολιτείας, το στίγμα και προκαταλήψεις έχτισαν τόσα χρόνια γύρω τους.

Πρέπει να ξεπεράσουν οι ίδιοι τον εαυτό τους και τις αντιστάσεις τους, να αποδεχτούν καταστάσεις και βέβαια έχουν τη μεγάλη ανάγκη από υποστήριξη και συμμάχους στην προσπάθειά τους αυτή.

Ετσι το κίνημα αυτό των οικογενειών σήμερα που συνεχώς αναπτύσσεται και δυναμώνει τον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο τολμά, αμφισβητεί, ενοχλεί, ανατρέπει!

Βασίζεται στις αρχές ότι οι οικογένειες φροντιστές πρέπει να θεωρούνται ισότιμοι εταίροι στη θεραπευτική ομάδα με τους επαγγελματίες και το άτομο με προβλήματα ψυχικής υγείας, ότι οι οικογένειες φροντιστές χρειάζονται επίσης υποστήριξη και έχουν διαφορετικές ανάγκες που πρέπει να αναγνωρίζονται και να γίνονται σεβαστές, ότι όλα τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας θα πρέπει να αντιμετωπίζονται στο κατάλληλο περιβάλλον και να λαμβάνουν τις κατάλληλες υπηρεσίες και ότι όλα τα άτομα αυτά θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα σε ευκαιρίες, απολαύσεις και ευθύνες της καθημερινής ζωής.

Αποδεικνύει καθημερινά ότι οι οικογένειες και ο εθελοντισμός μπορούν να διαδραματίσουν ένα σημαντικό και σπουδαίο ρόλο στην αλλαγή των πολιτικών και πρακτικών που υπάρχουν σήμερα, για τη βελτίωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, την εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής για τους ψυχικά ασθενείς και των οικογενειών τους, για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Απαιτείται όμως και μια κοινωνική συνεργασία και συμμαχία, με την Αυτοδιοίκηση, τους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, τις υπηρεσίες υγείας, τους τοπικούς φορείς. Αυτό το δίκτυο συνεργασίας μπορεί να επηρεάσει και να ευαισθητοποίησει τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, στοχεύοντας:

- Στην αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφορών, στην καταπολέμηση της άγνοιας και της παραπληροφόρησης που συνοδεύουν το στίγμα γύρω από την ψυχική ασθένεια

- Στην πίεση για ισότητα σε νομοθετικό επίπεδο, που θα βελτιώσει τις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας και την ευημερία των οικογενειών φροντιστών τους

- Στην ουσιαστική και ανιδιοτελή συνεργασία των επαγγελματιών και των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας

- Στην εξάλειψη κάθε μορφής βίας μέσα και έξω από τις δομές του συστήματος ψυχικής υγείας

- Στην ενδυνάμωση των Συλλόγων στις προσπάθειές τους για βελτίωση του επιπέδου θεραπείας , φροντίδας και της ποιότητας ζωής των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας και των οικογενειών φροντιστών τους

- Στο σεβασμό των δικαιωμάτων των ασθενών, που παράφορα παραβιάζονται σήμερα.

Στη μεγάλη πορεία αυτή δημιουργήθηκε πριν από ένα χρόνο περίπου και ο ΣΟΦΨΥ Ημαθίας, συντάσσοντας τις μικρές του δυνάμεις με όλους τους άλλους Συλλόγους της χώρας μας και αναδεικνύοντας την ΠΟΣΟΨΥ σαν τον κυρίαρχο και άμεσο συνομιλητή στα θέματα ψυχικής υγείας της χώρας μας.

Ο δρόμος είναι μακρύς και ανηφορικός. Είναι όμως σημαντικός και ιερός, γιατί αφορά το μέλλον των παιδιών μας, για να ζήσουν σε ένα καλύτερο αύριο, μακρυά από αποκλεισμούς και διακρίσεις, με ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ!

Θα τολμήσουμε, θα ενοχλήσουμε, θα αμφισβητήσουμε, θα ανατρέψουμε, θα δημιουργήσουμε, έχοντας πάντα την ελπίδα της στήριξης των φίλων, των εθελοντών, των φορέων, της τοπικής κοινωνίας μας! Για το δικαίωμα στην αυτονομία, την ελπίδα, το όνειρο!

Γιώργος Σαλιάγκας

Πρόεδρος Συλλόγου Οικογενειών & Φίλων για την Ψυχική Υγεία (ΣΟΦΨΥ) Ημαθίας
Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών Ψυχικής Υγείας (Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.)
Μέλος της Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας Πιερίας-Ημαθίας-Πέλλας-Κιλκίς

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ

Το Δ.Σ. του ΣΟΦΨΥ Ημαθίας ευχαριστεί θερμά τον Ιατρικό Σύλλογο Ημαθίας για τη χορηγία του, προκειμένου ο Σύλλογος να πραγματοποιήσει τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις του στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας (Σάββατο 10/10/2015).
Είναι βέβαιο ότι η συνεργασία και αλληλοστήριξη των φορέων αυτών, μόνο θετικά αποτελέσματα θα φέρει στον τομέα της Ψυχικής Υγείας στο Νομό μας.