Το ανεκτίμητο κεφάλαιο της κοινωνικής αλληλεγγύης

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Η  υποβάθμιση της υπαίθρου και γενικά της περιφέρειας, που γίνεται εμφανώς αντιληπτή  στην σύγχρονη εποχή των γενικότερων κρίσεων,  πλην άλλων διαπιστώνεται  και  με την επίταση του φαινομένου της αστυφιλίας, την μεταναστευτική αύξηση προς άλλες χώρες και την ποιοτική διαφοροποίηση της εν γένει κοινωνικής ζωής.

Ένα από τα σημαντικά στοιχεία που υπογραμμίζουν αυτήν την διαφοροποίηση είναι η κοινωνική αλληλεγγύη που χαρακτηρίζει ευτυχώς ακόμα τους κατοίκους της επαρχίας, οι οποίοι ζουν και δραστηριοποιούνται μεταξύ των γνωστών και προσφιλών προσώπων στον ίδιο οικείο χώρο της απασχόλησης ή της γειτονιάς.

Είναι δε εξαιρετικά αισιόδοξη η διαπίστωση  ότι οι άνθρωποι αυτοί συνδέονται με ιδιαίτερες σχέσεις μεταξύ τους, ώστε να μην παρατηρείται το φαινόμενο της αποξένωσης και της αδιαφορίας που χαρακτηρίζει τους κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων που ασφυκτιούν κάτω από την πίεση του χρόνου και των σκληρών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης.

Αυτός ο κοινωνικός δεσμός εκδηλώνεται καθημερινά με την  κοινωνική αλληλεγγύη και συμπαράσταση, στα μικρά ή μεγαλύτερα προβλήματα της καθημερινότητας.

Για αυτήν την αλληλεγγύη  οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων μακαρίζουν αυτούς της επαρχίας.

Πολύ περισσότερο όταν η κοινωνική αδιαφορία στις μεγάλες πόλεις εκδηλώνεται με απαξιωτικές συμπεριφορές, όπως η αδιάφορη προσπέραση συνανθρώπων που καταρρέουν στον δρόμο λόγω  προβλημάτων υγείας, οι απροκάλυπτες επιθέσεις κακοποιών σε ανυπεράσπιστα θύματα χωρίς εκδήλωση βοήθειας από τους συνανθρώπους που βαδίζουν αδιάφοροι, η δημόσια χρήση σκληρών ναρκωτικών από νέους στις γειτονιές, με τους κατοίκους και τους περαστικούς να αποστρέφουν το βλέμμα και άλλα συναφή.

Εξαιρετικά ανησυχητικό είναι και το γεγονός, ότι στην σύγχρονη εποχή βλέπουν αρκετά συχνά το φως της δημοσιότητας, ανάλογα τέτοια περιστατικά και σε μικρότερες πόλεις της περιφέρειας.

Γίνεται αντιληπτό επομένως ότι σταδιακά και οι μικρές κοινωνίες αρχίζουν να εκδηλώνουν το φαινόμενο της αδιαφορίας για τον συνάνθρωπο, πράγμα το οποίο συντελεί στην διαμόρφωση μιας κακώς νοούμενης αστικοποίησης, κατά το αρνητικό πρότυπο των μεγάλων πόλεων.

Τα γεγονότα αυτά τα οποία γίνονται αντιληπτά σε καθημερινή βάση, εγείρουν εύλογα ερωτήματα ως προς την κατεύθυνση που στρέφονται οι τοπικές κοινωνίες της περιφέρειας, με χαρακτηριστική την διαπίστωση ότι σύρονται παθητικά σε ένα τρόπο συμπεριφοράς που έχει επικρατήσει στα μεγάλα αστικά κέντρα και έτσι οδηγούνται σταθερά προς την ψυχρότητα και την αδιαφορία.

Επί πλέον οι νοοτροπίες που υπαγορεύονται μέσω της ψηφιακής κοινωνικής δικτύωσης και την επιβολή προτύπων ξένων προς τις παραδόσεις του τόπου, τείνουν να καταργήσουν τις  σχέσεις αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων.

Τα σποραδικά αρνητικά φαινόμενα, αν και μέχρι στιγμής δεν ανατρέπουν τον κανόνα, εκδηλώνονται με μια ανησυχητική τάση αύξησης

Με αφορμή την περίοδο των  πασχαλινών εορτών  και την αναβίωση των εορταστικών παραδόσεων του τόπου, δόθηκε η  ευκαιρία επαναπροσέγγισης των πολιτών και αναθέρμανσης των σχέσεων που η καθημερινότητα τείνει να ξεθωριάσει, ενώ επαναβεβαιώθηκε ότι η κοινωνικότητα στις μικρές κοινωνίες υφίσταται και η παραδοσιακή γειτονιά εξακολουθεί να παράγει πολιτισμό και να προάγει τις ανθρώπινες σχέσεις.

Η κοινωνική αλληλεγγύη στις σύγχρονες κοινωνίες επομένως, επιβάλλεται να διαφυλαχθεί  και να διατηρηθεί  ως ανεκτίμητο κεφάλαιο.

Αυτό το κεφάλαιο επιβάλλεται να αποτελέσει αντικείμενο απασχόλησης και προβληματισμού για όλους τους κοινωνικούς φορείς και για κάθε αρμόδιο, ώστε οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν πως η μεταξύ τους κοινωνική απομόνωση τους κάνει ευάλωτους σε κάθε μορφή κοινωνικού κινδύνου, ενώ οδηγεί στην σταδιακή κατάργηση την προστατευτική ασπίδα που εξασφαλίζουν οι ανεκτίμητες ηθικές και κοινωνικές παραδόσεις.