Κίνηση Ενεργών Πολιτών Βέροιας: Ανοιχτή επιστολή στον Δήμαρχο για την παλαιά Μητρόπολη

Ανοιχτή επιστολή στον Δήμαρχο Βέροιας, με θέμα τις συνεχιζόμενες οικοδομικές εργασίες στον χώρο της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας, έστειλε η Κίνηση Ενεργών Πολιτών Βέροιας (η επιστολή κοινοποιήθηκε και στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Βέροιας). Στην επιστολή αναφέρει:

"Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε

Δια του παρόντος εκφράζονται οι  ευχαριστίες προς το πρόσωπό σας για την διατυπωθείσα ευθαρσώς και  δημοσίως σύμφωνη θέση σας, ως προς το αίτημα της Κίνησης Ενεργών Πολιτών Βέροιας για την «άμεση διακοπή των εργασιών αυθαίρετης οικοδόμησης  ΝΕΩΝ εξ αρχής κατασκευών στο χώρο των κατεδαφισθέντων προσκτισμάτων, που εφάπτονταν στην βορειοδυτική επιφάνεια της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας».

Εκτιμάται ότι η  θέση σας αυτή διατυπώθηκε και κατά την πρόσφατη συνάντηση σας με την  Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, παρά το γεγονός ότι στα σχετικά δημοσιεύματα του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου ΔΕΝ  συμπεριλήφθηκε κάποια σχετική αναφορά, ενώ στην σχετική ανακοίνωση αναφέρονται   ως  θέματα που απασχόλησαν τη συνάντηση,  το έργο Ανάπλασης της Βεργίνας, το έργο του Βιοκλιματικού Δικτύου Διαδρομών στην Παλιά πόλη της Βέροιας και το  ζήτημα της πρόσβασης των επισκεπτών στο Αναστηλωμένο Ανάκτορο των Αιγών.

Διαπιστώνεται ωστόσο ότι παρά το εξαιρετικό κλίμα της ως άνω συνάντησης όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση, εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη μια απροκάλυπτη προσπάθεια αναληθούς χαρακτηρισμού των ΝΕΩΝ και  ΕΞ ΑΡΧΗΣ κατασκευών που βρίσκονται σε εξέλιξη στο χώρο της Παλιάς Μητρόπολης, ως ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ  των ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΘΕΝΤΩΝ ΠΡΟΣΚΤΙΣΜΑΤΩΝ της βορειοδυτικής πλευράς του Βυζαντινού Ναού.

 Επισημαίνεται ότι τα εν λόγω προσκτίσματα ΟΡΘΩΣ είχαν ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΕΙ, σύμφωνα με την αρχική απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, που όριζε την  απαλλοτρίωση και κατεδάφιση ΟΛΩΝ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ των προσκτισμάτων, που απέκρυπταν τον Βυζαντινό Ναό.

Τα γεγονότα της πλήρους κατεδάφισης των παλιών προσκτισμάτων της βορειοδυτικής πλευράς του Βυζαντινού Ναού και ακολούθως των εργασιών οικοδόμησης νέων εξαρχής κατασκευών στον ίδιο χώρο πρασίνου, καταμαρτυρούνται από την τοπική κοινωνία και όλους τους περιοίκους και διερχόμενους συμπολίτες, που καταθέτουν την καθημερινή διαπίστωση της ανεπίτρεπτης εξέλιξης που προσβάλλει βάναυσα το Μνημείο, την πόλη, τους κατοίκους και τους επισκέπτες της.

Επί πλέον η πλήρης κατεδάφιση των παλιών προσκτισμάτων και η εξ αρχής οικοδόμηση νέων κατασκευών, με την χρήση σύγχρονων οικοδομικών υλικών και άλλων στοιχείων που είχαν  ήδη χρησιμοποιηθεί αλλού, έχει καταγραφεί με πλειάδα επίκαιρων φωτογραφικών ντοκουμέντων, δια των οποίων καταρρίπτεται ο προβαλλόμενος ισχυρισμός περί αποκατάστασης των προσκτισμάτων της βορειοδυτικής πλευράς ως κηρυχθέντων διατηρητέων.

Άλλωστε είναι γνωστό  ότι η Εφορία Αρχαιοτήτων Ημαθίας εισηγήθηκε την ανακήρυξη τους ως «Μνημείων υφιστάμενων  προ του 1830  με βαθμό προστασίας (Α)», δια της οποίας ορίζεται η διατήρηση στην αρχική τους κατάσταση και όχι  η  κατεδάφιση και η εξ αρχής νέα κατασκευή.

Κύριε Δήμαρχε

Σε γνώση της Κίνησης Ενεργών Πολιτών περιήλθαν συγκεκριμένα  έγγραφα, που σχετίζονται άμεσα με το επίμαχο ζήτημα των συνεχιζόμενων οικοδομικών εργασιών στον χώρο της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας, τα οποία σας αφορούν ΑΜΕΣΑ ως Προϊστάμενη Αρχή των Υπηρεσιών του Δήμου Βέροιας.

Επί των εγγράφων αυτών διατυπώνονται παρατηρήσεις και εγείρονται ερωτηματικά ως ακολούθως:

1) Με το Α.Π. 70103/22.12.2033 έγγραφο της Υπηρεσίας Δόμησης Δήμου Βέροιας προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, με θέμα «Ζητούνται πληροφορίες», ζητείται η προσκόμιση των εγκρίσεων, μελετών, αποφάσεων κλπ, βάσει των οποίων εκτελούνται οι οικοδομικές εργασίες στα κτίσματα βορειοδυτικώς της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας.

Τονίζεται ότι με το συγκεκριμένο έγγραφο η Υπηρεσία Δόμησης Μ.Ε.Δ.,  προειδοποιεί ότι σε περίπτωση που δεν προσκομιστούν τα ζητούμενα στοιχεία θα προχωρήσει σε διακοπή των εργασιών.

Επί του εγγράφου αυτού τίθενται τα ακόλουθα ερωτήματα-αιτήματα:

α. Προσκομίστηκαν τα ζητούμενα έγγραφα στοιχεία στην Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Βέροιας, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας;

β. Εάν αυτά τα έγγραφα στοιχεία, τα οποία δεν μπορεί να είναι διαβαθμισμένα ως «Απόρρητα», έχουν προσκομιστεί στην Υπηρεσία Δόμησης, παρακαλούμε να τα δημοσιοποιήσετε και να τα κοινοποιήσετε στην Κίνηση Ενεργών Πολιτών.

γ. Εάν τα ζητούμενα έγγραφα στοιχεία δεν έχουν προσκομιστεί, παρακαλούμε να εξηγηθούν ΕΠΑΚΡΙΒΩΣ στην Κίνηση Ενεργών Πολιτών και στην τοπική κοινωνία, οι λόγοι για  τους οποίους η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Βέροιας ΔΕΝ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕ στην προαναγγελθείσα ΔΙΑΚΟΠΗ των συνεχιζόμενων εργασιών ανέγερσης των νέων εξ αρχής κατασκευών στον χώρο πρασίνου που περιβάλλει το Μνημείο της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας.

2) Με το Α.Π. 10105/23.02.2024 έγγραφο της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Βέροιας προς την Ανεξάρτητη Αρχή-Συνήγορος του Πολίτη με θέμα «Αποστολή εγγράφου, παροχή πληροφοριών», αποδίδεται η αποπροσανατολιστική παραπληροφόρηση ότι, «για τα προσκτίσματα βορειοδυτικά της Παλαιάς Μητρόπολης Βέροιας, δεν έχει συνταχθεί έκθεση αυθαιρέτου καθώς πρόκειται για κατασκευές προ του έτους 1955 και χαρακτηρισμένες ως αρχαία μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού και συνεπώς είναι νομίμως υφιστάμενα».

Εν προκειμένω η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Βέροιας παραπληροφορεί την Ανεξάρτητη Αρχή-Συνήγορος του Πολίτη και την κοινωνία της Βέροιας, υποστηρίζοντας σε  ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ, ότι «οι νέες εξ αρχής κατασκευές που βρίσκονται σε εξέλιξη βορειοδυτικά της Παλαιάς Μητρόπολης Βέροιας, οι οποίες δεν έχουν ολοκληρωθεί, υφίστανται προ του έτους 1955 και έχουν χαρακτηρισθεί ως αρχαία μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού».

Παραλείπει δε εμφανώς να αναφέρει ότι τα παλαιότερα προσκτίσματα που έχουν χαρακτηριστεί ως «αρχαία μνημεία» υφιστάμενα προ του 1955, έχουν κατεδαφιστεί πλήρως από πολλών μηνών και στον ίδιο χώρο οικοδομούνται εξ αρχής νέες κατασκευές  που δεν έχουν καμία σχέση με τις παλαιότερες.

3) Με το Α.Π. 45912/01.03.2024 έγγραφο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας,  το οποίο απευθύνεται προς την Ανεξάρτητη Αρχή-Συνήγορος του Πολίτη και κοινοποιείται στην Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Βέροιας και την Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, επιχειρείται μια εκτεταμένη παράθεση των ιστορικών και διοικητικών στοιχείων που σχετίζονται με την απόφαση διατήρησης και αποκατάστασης του βορειοδυτικού προσκτίσματος της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας.

Στην τελική ανακεφαλαίωση του συγκεκριμένου εγγράφου  της Εφορείας Αρχαιοτήτων  Ημαθίας επισημαίνεται ότι «στην εγκεκριμένη μελέτη αποκατάστασης του Μνημείου της Παλιάς Μητρόπολης δεν τέθηκε ποτέ ζήτημα για την κατεδάφιση του βορειοδυτικού προσκτίσματος και οι εργασίες αποκατάστασης αυτού  πραγματοποιούνται βάσει εγκεκριμένων μελετών οι οποίες έχουν την δυνατότητα να τροποποιούνται, μέσω των αρμόδιων γνωμοδοτικών οργάνων του Υπουργείου Πολιτισμού.»

Πουθενά όμως σε όλο το εκτεταμένο έγγραφο  της Εφορείας Αρχαιοτήτων  Ημαθίας δεν αναφέρεται ότι,  κατά παράβαση της επικαλούμενης μελέτης αποκατάστασης, τα βορειοδυτικά προσκτίσματα της Παλιάς Μητρόπολης που χαρακτηρίστηκαν αρχαία και διατηρητέα, κατεδαφίστηκαν πλήρως από πολλών μηνών, ενώ στον ίδιο χώρο οικοδομούνται εξ αρχής νέες κατασκευές  που προφανώς δεν συμπεριλαμβάνονται στις μελέτες αποκατάστασης των κατεδαφισθέντων που έπαψαν να υφίστανται.

Επισημαίνουμε ότι η ίδια η Εφορεία Αρχαιοτήτων  Ημαθίας εισηγήθηκε προς το Υπουργείο Πολιτισμού την ανακήρυξη  των  κατεδαφισθέντων προσκτισμάτων  ως αρχαίων μνημείων με βαθμό προστασίας (Α) και όχι απλά ως διατηρητέων, δηλαδή με βαθμό προστασίας (Β).

Είναι επομένως ακατανόητη η πρακτική να θεωρούνται τα  υπολείμματα  από μία αρχικώς κατεδαφισθείσα «αρχαία κατασκευή με βαθμό προστασίας (Α)», ως στοιχείο για την εξαρχής κατασκευή στον ίδιο χώρο νέων  κτισμάτων, όπως  συμβαίνει στην περίπτωση των κατεδαφισθέντων προσκτισμάτων του Μνημείου της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας.

Κύριε Δήμαρχε

Το γεγονός ότι οι εργασίες ανέγερσης των   νέων εξ αρχής κατασκευών στο χώρο  που υπήρχαν τα κατεδαφισθέντα προσκτίσματα, συνεχίζονται εσπευσμένα και ανεξέλεγκτα, με προφανή σκοπό να προκληθούν τετελεσμένα γεγονότα, προσβάλλει βάναυσα το κορυφαίο βυζαντινό μνημείο της πόλης μας, υποβαθμίζει  καίρια και ζημιώνει πολλαπλώς ολόκληρη την  πόλη που εκπροσωπείται από την Δημοτική Αρχή, ενώ  υποτιμά την νοημοσύνη και την αισθητική των κατοίκων και των επισκεπτών της.

Εν προκειμένω αποτελεί δικαίωμα και υποχρέωση της Δημοτικής Αρχής Βέροιας να απαιτήσει από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας την κοινοποίηση των αναφερόμενων εγκεκριμένων μελετών, των ενδεχομένων τροποποιήσεων και των σχετικών αποφάσεων,  οι οποίες βεβαίως δεν μπορεί να έχουν διαβαθμιστεί ως «απόρρητες» καθόσον αποτελούν δημόσια έγγραφα.

Αυτών των στοιχείων ζητείται να λάβει γνώση η Κίνηση Ενεργών Πολιτών και βεβαίως η κοινωνία της Βέροιας.

Κύριε Δήμαρχε

Η Κίνηση Ενεργών Πολιτών Βέροιας αποτιμά θετικά την δημόσια θέση σας με την οποία στέκεστε αρωγός στο πάνδημο αίτημα για την «άμεση διακοπή των εργασιών αυθαίρετης οικοδόμησης  ΝΕΩΝ εξ αρχής κατασκευών στο χώρο των κατεδαφισθέντων προσκτισμάτων, στην βορειοδυτική πλευρά της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας», που διακηρύχτηκε με το ομόφωνο ψήφισμα των συμπολιτών μας που συμμετείχαν στην εκδήλωση Ανοικτής Διαμαρτυρίας, που πραγματοποιήθηκε στις 13 Μαρτίου 2024 στον χώρο του Μνημείου.

Επισημαίνεται ωστόσο ότι η απλή διατύπωση εκ μέρους σας της σύμφωνης γνώμης ως προς το αίτημα της Κίνησης Ενεργών Πολιτών, για ΑΜΕΣΗ ΔΙΑΚΟΠΗ των συνεχιζόμενων εργασιών στο βορειοδυτικό τμήμα της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας,  έχει ουσιαστική αξία και επιφέρει  αποτέλεσμα ΜΟΝΟ  όταν συνοδεύεται από τις απαιτούμενες αποφάσεις και διοικητικές κινήσεις της Δημοτικής Αρχής.

Επειδή το όλο ζήτημα προφανώς θα απασχολήσει και την Δικαιοσύνη,  σας καλούμε ως Προϊστάμενη Αρχή  του Δήμου Βέροιας, να προχωρήσετε ΑΜΕΣΑ στις αναγκαίες αποφάσεις και διοικητικές  κινήσεις, ικανοποιώντας και το δίκαιο και πάνδημο αίτημα των συμπολιτών μας για την προστασία και ανάδειξη του κορυφαίου βυζαντινού μνημείου της Παλαιά Μητρόπολης".