Ενότητα, ανασύνταξη και επανεξέταση των στρατηγικών επιλογών μας

Του Παναγιώτη Χατζησάββα

Ας παραθέσουμε αρχικά μερικές βασικές παραδοχές:

• Ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε την ψήφο του λαού για να κυβερνήσει και ο λαός του εμπιστεύτηκε τη διακυβέρνηση της χώρας και όχι την αντιπολίτευση.
• Υποσχέθηκε ότι θα διαπραγματευτεί για την επίτευξη μιας βιώσιμης λύσης μέσα στο ευρώ και την Ε.Ε. Η κυβέρνηση δεν είχε καμιά νομιμοποίηση για να βγάλει τη χώρα από το ευρώ.
• Υποσχέθηκε ότι θα παραμείνει η χώρα στο ευρώ (όλη η τακτική του κόμματος ακόμα και για το δημοψήφισμα στηρίχτηκε στη φράση «το όχι δεν σημαίνει έξοδος από το ευρώ, αλλά στήριξη για να διαπραγματευτούμε καλύτερα).
• Κυρίαρχο μέλημα του λαού δεν είναι η ιδεολογική καθαρότητα και η πολιτική επιβίωση του ΣΥΡΙΖΑ (ή των τάσεών του), αλλά να ζήσει με αξιοπρέπεια και να βγει από τη στενωπό των μνημονίων όσο το δυνατόν γρηγορότερα και με τις λιγότερο δυνατές απώλειες.

Με βάση τα παραπάνω, προκύπτουν κάποια συμπεράσματα:

α) Όντως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ διαπραγματεύτηκε σκληρά και ο λαός έκανε και κάνει πραγματικές θυσίες, που οι συνέπειές τους θα φανούν στο άμεσο μέλλον κι αυτή τη σκληρή και για πρώτη φορά διαπραγμάτευση ο λαός, παρά την ήττα που υπεστήκαμε, την αναγνωρίζει.

β) Η διαπραγματευτική στρατηγική μας δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Έγιναν πολλά λάθη, εν πολλοίς αναμενόμενα λόγω της απειρίας, τα οποία προς τιμήν του τα αναγνώρισε ο Πρωθυπουργός αλλά δεν είναι τα λάθη η αιτία της ήττας στην διαπραγμάτευση, όσο κυρίως η αδιάλλακτη στάση των δανειστών-τροϊκανών, η σαφής πρόθεσή τους να εξοντώσουν πολιτικά την κυβέρνηση της αριστεράς αλλά και από την άλλη η μη έγκαιρη εκπόνηση εναλλακτικών σχεδίων από την κυβέρνηση και το κόμμα, γεγονός που μας κατέστησε στο τέλος παντελώς ευάλωτους στους εκβιασμούς του κ. Σόιμπλε για Grexit κι άτακτη χρεοκοπία. Εδώ κυρίως επικεντρώνονται κατά την εκτίμησή μου οι ευθύνες της κυβέρνησης και του κόμματος, στην απουσία εναλλακτικού σχεδίου. Αλλά ευθύνη έχει επίσης και το κομμάτι εκείνο που έχει κάνει σημαία του εδώ και χρόνια την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, αφού κι εκείνοι ούτε είχαν ούτε και έχουν εκπονήσει ολοκληρωμένο σχέδιο μιας συντεταγμένης μετάβασης από το ευρώ στο εθνικό νόμισμα.

γ) Οι αντίπαλοί μας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό προσπάθησαν ανοικτά να ρίξουν την κυβέρνηση και όταν απέτυχαν – ουσιαστική η συνεισφορά του δημοψηφίσματος σε αυτό - επέβαλαν σκληρότατους όρους συνθηκολόγησης, με προφανή τη στόχευση να δημιουργήσουν εσωκομματικό πρόβλημα στο ΣΥΡΙΖΑ.

δ) Δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι «εταίροι» θα αλλάξουν δραματικά τη στάση τους είτε είμαστε εντός είτε εκτός ευρώ.

ε) Η πρωτοφανής σε σκληρότητα στάση των «εταίρων» κι η δυσβάσταχτη και ανεφάρμοστη συμφωνία που επέβαλαν αυξάνει καθημερινά τον ευρωσκεπτικισμό στη χώρα μας και στην Ευρώπη γενικότερα, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι πολίτες να βλέπουν ως πιθανή λύση την έξοδο από το ευρώ.

στ) Όπως ήδη ανέφερα δεν υπήρχε σχέδιο συντεταγμένης εξόδου της χώρας από το ευρώ. Ο Αλέξης Τσίπρας υπέστη έναν ωμό εκβιασμό με ένα αμείλικτο δίλημμα: Grexit, άτακτη χρεοκοπία κι εξαέρωση των καταθέσεων ή νέο μνημόνιο; Κι εδώ η ευθύνη του πρωθυπουργού έπεφτε όλη στις πλάτες του, αφού μια άτακτη χρεοκοπία όλοι συνομολογούν πως θα ήταν καταστροφική για τη χώρα, θα την χρεωνόταν η κυβέρνηση της αριστεράς και θα μας ακολουθούσε στο διηνεκές.

ζ) Δεν έχω ακούσει ως και σήμερα καμία απολύτως σοβαρή εναλλακτική πρόταση, πλην τσιτάτων, συνθημάτων και κραυγών. Ακόμα κι ο κατεξοχήν θιασώτης της δραχμής κ. Κώστας Λαπαβίτσας σε ομιλία του στη συνεδρίαση της ΚΟ και της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ στις 10/7, λίγες μόνο ώρες πριν τη Σύνοδο Κορυφής, σημείωνε χαρακτηριστικά: «...Προφανώς όμως δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα Grexit. Πρέπει όμως να προετοιμαστούμε γι' αυτό το επόμενο διάστημα, γιατί θα το βρούμε μπροστά μας». Παραμένει εντούτοις αναπάντητο πως είναι δυνατόν, ενώ αναγνωρίζει ο βουλευτής Ημαθίας κ. Λαπαβίτσας πως δεν μπορούσαμε στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία να διαχειριστούμε ένα Grexit να καταψηφίζει λίγες ώρες αργότερα στη βουλή;

η) Σέβομαι απόλυτα τις απόψεις της μερίδας εκείνης του κόμματος που διαφωνεί. Πράγματι σήμερα καλούμαστε να ψηφίσουμε και να στηρίξουμε πολιτικές και μέτρα που είναι ασύμβατα με τις ιδεολογικές και προγραμματικές διακηρύξεις μας και που μας επιβλήθηκαν με την εκβιαστική απειλή του Grexit και της άτακτης χρεοκοπίας. Εκβιασμό που, ενώ δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν, εντούτοις κάποιοι επέλεξαν την άρνηση στήριξης στον εκβιαζόμενο πρωθυπουργό κρυπτόμενοι πίσω από ιδεολογικές «καθαρότητες» ή ακόμα χειρότερα αναλογιζόμενοι το προσωπικό πολιτικό τους image και τις ηγετικές τους φιλοδοξίες... Όμως, εκτός της ιδεολογικής «καθαρότητας» υπάρχει και η αμείλικτη πραγματικότητα που δεν μπορούμε να την προσπερνάμε και να την αγνοούμε. Μια πραγματικότητα που απαιτεί μετά την ήττα ενότητα, ανασύνταξη και επανεξέταση των στρατηγικών επιλογών μας. Μια πραγματικότητα που επιτάσσει να μην παραδώσουμε τα όπλα και την κυβέρνηση σε όσους μας έφεραν ως εδώ, να μην συνδράμουμε στην παλινόρθωση του παλιού και διεφθαρμένου πολιτικού μοντέλου.

Από εδώ και πέρα:

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί και δεν πρέπει να πει ψέματα στον λαό. Πρόκειται για ένα βαρύ τρίτο μνημόνιο. Ωστόσο, πρέπει να αναδειχθούν τα όποια θετικά (π.χ. πιθανότητα απομείωσης χρέους, πιθανές θετικές εξελίξεις στην Ευρώπη), που σε συνδυασμό με τις δράσεις που πρέπει να αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να δημιουργήσουν προϋποθέσεις απεγκλωβισμού από τη σημερινή πραγματικότητα.

2. Η καταστρατήγηση της λαϊκής κυριαρχίας από πλευράς ΕΕ που αντιμετωπίσαμε μετά το δημοψήφισμα κάνει επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας εναλλακτικού σεναρίου, που να περιλαμβάνει και την προοπτική συντεταγμένης εξόδου από το ευρώ. Άλλωστε όπως αποδείχθηκε, επιτυχημένη διαπραγμάτευση μπορεί να γίνει μόνο όταν ο αντίπαλος πιστέψει ότι δεν μας πειράζει να πάμε στη δραχμή.

3. Δεν νοείται πια, καμία υποτίμηση της δύναμης των εσωτερικών και εξωτερικών αντιπάλων.

4. Σαν πολιτικός οργανισμός που είναι υπεύθυνος για τη διακυβέρνηση της χώρας πρέπει να απαντήσουμε στα παραπάνω, όχι μόνο με το θυμικό, αλλά και επί της ουσίας. Άντεχε η ελληνική κοινωνία και οικονομία τη συνέχιση της κατά μέτωπο σύγκρουσης με έναν αντίπαλο εξόφθαλμα ισχυρότερο και αδίστακτο; Ήμασταν προετοιμασμένοι να διαχειριστούμε μια άτακτη χρεοκοπία;

5. Εκτός από το εναλλακτικό σχέδιο απαιτείται άμεσα και παράλληλα σχέδιο που θα αντιμετωπίσει την τρέχουσα κατάσταση. Ενδεικτικοί άξονές του πρέπει να είναι:

α) Σχεδιασμός κοινωνικά δίκαιων μέτρων προς εξισορρόπηση των δυσκολιών που δημιουργεί το 3ο μνημόνιο.

β) Σχεδιασμός και εφαρμογή πολιτικών προστασίας του κράτους δικαίου, ρήξη με καθεστωτικά συμφέροντα (ευθύνη που μόνο η κυβέρνηση της αριστεράς μπορεί να αναλάβει και ο λαός απαιτεί από αυτή).

γ) Η κυβέρνηση και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ανταποκριθούν άμεσα στις πιεστικές απαιτήσεις του κυβερνητικού έργου, που έχει μείνει πίσω το τελευταίο διάστημα.

δ) Σχέδιο αντιμετώπισης δυσκολιών στο εξωτερικό μέτωπο (π.χ. πιθανή επιμονή Σόιμπλε για Grexit, περίπτωση απαίτησης λήψης πρόσθετων μέτρων από Σεπτέμβρη, υπαναχώρηση δανειστών στο θέμα του χρέους).

Παρά τις ρωγμές που δημιουργήθηκαν στο νεοφιλελεύθερο μπλοκ της Ε.Ε. η διαπραγμάτευση κατέληξε σε οδυνηρή ήττα. Χάσαμε όλοι μαζί, αν και οι ευθύνες προφανώς δεν βαρύνουν όλους το ίδιο. Η κυβέρνηση, οι βουλευτές και ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναλάβουν το κόστος των συνεπειών της ήττας και την ευθύνη να δουλέψουν με όλες τους τις δυνάμεις για τα συμφέροντα του λαού, ο οποίος τους εμπιστεύτηκε. Είτε μας αρέσει είτε όχι εδώ που φτάσαμε υπήρχε ορατός ο κίνδυνος της κατάρρευσης. Ο κόσμος αναγνωρίζει τις καλές προθέσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ότι προσπάθησε να φέρει μια έντιμη συμφωνία και ότι το μνημόνιο μας επιβλήθηκε.

Σε ό,τι με αφορά θα στηρίξω την προσπάθεια της κυβέρνησης, χωρίς να δίνω λευκή επιταγή, με 2 όμως απαραίτητες προϋποθέσεις, οι οποίες είναι οι προσωπικές μου κόκκινες γραμμές:

1. Η κυβέρνηση πρέπει να είναι αμείλικτη από δω και πέρα στη μάχη ενάντια στη φοροδιαφυγή, τη διαφθορά και τη διαπλοκή.

2. Καμία συμμετοχή σε κυβέρνηση ειδικού σκοπού κ.τ.λ. με τη συμμετοχή ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΠΟΤΑΜΙ.

Εν κατακλείδι, πρέπει να πρυτανεύσει ψυχραιμία, νηφαλιότητα, σύνεση, συντροφικότητα, πολιτικός στοχασμός και πολιτισμός. Δεν θεωρώ δεδομένη τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και δεν πρέπει να κάνουμε το χατίρι του ξένου και ντόπιου κατεστημένου που θέλει να ξεμπερδεύει με την κυβέρνηση της αριστεράς. Πιστεύω πως η σύγκληση του συνεδρίου το Σεπτέμβριο είναι επιβεβλημένη ώστε να χαραχθεί η νέα στρατηγική του κόμματος μας για το επόμενο διάστημα. Μέχρι τότε εκτιμώ πως πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες σε κεντρικό επίπεδο από όλες τις πλευρές για προσωρινή ανακωχή ώστε να πέσουν οι τόνοι.