Δημόσια διαπόμπευση στο όνομα της “ενημέρωσης” - Εργαλείο άλλων εποχών

Η δημόσια αναφορά, μέσα στο κορυφαίο θεσμικό όργανο μιας πόλης, σε εκκρεμή ποινική υπόθεση υπηρεσιακού παράγοντα – και μάλιστα με χαρακτηρισμό περί κακουργήματος – δεν αποτελεί πολιτική κριτική. Αποτελεί πράξη στοχοποίησης. Και όταν αυτή γίνεται όχι για την ουσία μιας κουβέντας αλλά για υποβάθμισης μιας τοποθέτηση που δεν άρεσε, τότε αγγίζει τα όρια της θεσμικής εκτροπής.

Η Δημοκρατία δεν επιτρέπει τη μετατροπή ενός θεσμικού οργάνου σε χώρο ηθικής διαπόμπευσης. Το τεκμήριο αθωότητας δεν είναι τυπική λεπτομέρεια. Είναι θεμέλιο του κράτους δικαίου. Όποιος το καταπατά, συνειδητά ή ασυνείδητα, υιοθετεί πρακτικές που η ίδια η ιστορία έχει καταδικάσει.

Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται το νόμο περί τεντιμποϊσμού της δεκαετίας του ’50. Τότε, η Πολιτεία θεσμοθέτησε τη δημόσια διαπόμπευση ως «παιδαγωγικό μέσο», με κουρεμένα μαλλιά, πινακίδες και περιφορές, στο όνομα της τάξης και της συμμόρφωσης. Σήμερα, δεν υπάρχουν κουρέματα και ταμπέλες· υπάρχει όμως η ίδια λογική. Η δημόσια έκθεση, ο στιγματισμός, η προσπάθεια ηθικής εξόντωσης μπροστά στο ακροατήριο.

Όταν αιρετοί εργαλειοποιούν ποινικές αναφορές για πολιτική σκοπιμότητα, δεν πλήττουν μόνο το πρόσωπο που στοχοποιούν. Υπονομεύουν το κύρος των θεσμών που υπηρετούν. Η πολιτική αντιπαράθεση δεν διεξάγεται με υπαινιγμούς ενοχής, αλλά με επιχειρήματα, διαδικασίες και σεβασμό στους ρόλους.

Αν κάτι μας δίδαξε η ιστορία της διαπόμπευσης, είναι ότι πάντα ξεκινά ως «εξαίρεση» και καταλήγει ως κανονικότητα. Και αυτό είναι ολισθηρός δρόμος για κάθε δημοκρατική κοινωνία.