Συμμετοχική Δημοκρατία και Χωρικός Σχεδιασμός

Γράφει ο Φώτης Φωτιάδης

Με αφορμή την επίσκεψη της επιτροπής του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.) για το ζήτημα του καθορισμού Ζώνης Προστασίας Α εντός του ήδη κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Μίεζας, από το 2012, στο Δήμο Ηρωικής Πόλης Νάουσας, αναδύονται διάφορα προβλήματα λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε σχέση με την άμεση εμπλοκή των πολιτών στη διαχείριση πολιτικών υποθέσεων. Ως οργανωμένη κοινότητα πολιτών επιβάλλεται να αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις με αποτελεσματικότητα και αναπτυξιακή προοπτική, ενεργοποιώντας συμμετοχικές δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, με όλους τους πολίτες, τις κινήσεις και τους ενεργούς φορείς της τοπικής μας κοινωνίας.

Ποια είναι αυτά και πως προκύπτουν;

Ο στρατηγικός σχεδιασμός με γνώμονα τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη μιας περιοχής περιλαμβάνει την κατάρτιση ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου που ενσωματώνει τις ανάγκες της οικονομικής ανάπτυξης, της κοινωνικής συνοχής και της περιβαλλοντικής προστασίας, με στόχο την ευημερία των κατοίκων και τη διατήρηση των φυσικών πόρων για τις μελλοντικές γενιές. Η μη εφαρμογή στην πράξη της συμμετοχικής διαδικασίας στον καταρτισμό του στρατηγικού σχεδιασμού της περιοχής και στην λήψη αποφάσεων από τα θεσμοθετημένα όργανα της Τοπικής κοινωνίας προκαλεί δυσλειτουργίες και ομιχλώδες τοπίο, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον που μετεξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς.

Η επίσκεψη της επιτροπής του Κ.Α.Σ. για αυτοψία στην περιοχή και διάλογο με τους τοπικούς και παραγωγικούς φορείς της περιοχής ήρθε να αναδείξει ακριβώς  το προαναφερθέν πρόβλημα, ότι από το 2021, που ανέκυψε η πρόταση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας για τον καθορισμό της Ζώνης Προστασίας Α’, δεν έχουμε ολοκληρώσει μόνοι μας μια διαδικασία συμμετοχικού σχεδιασμού για την περιοχή, που θα βασίζεται στο διάλογο με τους παραγωγικούς φορείς και τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα η οποία θα  υποδηλώνει μια ξεκάθαρη κατεύθυνση, με συγκεκριμένη πρόταση, για την αναπτυξιακή πορεία μας.  Ήρθε η επιτροπή το 2025 τέσσερα χρόνια μετά χωρίς ο Δήμος Νάουσας να έχει συγκεκριμένη πρόταση - απόφαση ως συλλογικό όργανο, προϊόν  της πραγματικής Διαβούλευσης με τους φορείς και τους πολίτες.

Μετά τα παραπάνω η δική μου πρόταση, που καταθέτω προς τον δημόσιο διάλογο που αναγκαστικά άνοιξε και την συμμετοχική διαδικασία που χρειάζεται να ολοκληρωθεί είναι:

1. ΔΕΝ στοιχειοθετείται η ανάγκη - σκοπιμότητα εφαρμογής της αδόμητης και απολύτου προστασίας Ζώνη Προστασίας Α’. Το υπάρχον καθεστώς της Ζώνης Β’ είναι επαρκές ως προς την προστασία του αρχαιολογικού χώρου της Μίεζας χωρίς να επηρεάζει, αρνητικά στο μέγιστο βαθμό, τις ιδιοκτησίες όπως θα συμβεί με τον χαρακτηρισμό ως Ζώνη Προστασίας Α’, με κύρια στοιχεία:

• Την απαγόρευση δόμησης νέων κτισμάτων
• Την απαγόρευση επέκτασης υφιστάμενων κτισμάτων
• Περιορισμοί στις χρήσεις γης.
• Περιορισμοί στον τρόπο, τον τύπο και το είδος καλλιέργειας.

Τα οποία αντικειμενικά θα προκαλέσουν δραστική μείωση στην αξία των ακινήτων στην περιοχή. Επομένως τα κρίσιμα ερωτήματα είναι:

• Από ποια στοιχεία προκύπτει η ανάγκη αναθεώρησης του υπάρχοντος καθεστώτος προστασίας;
• Σε τι θα εξυπηρετήσει ένα νέο καθεστώς προστασίας με τους ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΟΥΣ όρους που μπορούν να επιβληθούν σε μια περιοχή;
• Με ποιον τρόπο θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της περιοχής;
• Προβλέπονται αντισταθμιστικά οφέλη για  τη δραστική μείωση της αξίας των ιδιοκτησιών, που θα ενταχθούν στην προτεινόμενη Ζώνη Προστασίας  Α’;

2. Χρειάζεται ΑΜΕΣΑ η εκκίνηση διαλόγου για την αναθεώρηση της Ζώνης προστασίας του αρχαιολογικού χώρου (Ζώνη Β’) ως προς το εύρος της περιοχής κάλυψης διότι σε αυτή περιλαμβάνονται οι οικισμοί του Κοπανού και των Λευκαδίων, κεντρικές αρτηρίες καθώς και περιοχές έντονης παραγωγικής δραστηριότητας στις οποίες λειτουργούν υφιστάμενες επιχειρήσεις διαχείρισης αγροτικών προϊόντων και οι οποίες για να αναπτυχθούν  χρειάζονται την μεγίστη ευελιξία και όχι αυταπόδεικτα γνωστές χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.