Τα Α-ριζα του ΣΥΡΙΖΑ

Γράφει ο Άγγελος Τόλκας

Πέρυσι τέτοιον καιρό στον ΣΥΡΙΖΑ εκλέγαμε νέο Πρόεδρο.  Οι μεγάλες αλλαγές που είχαν γίνει το 2019-2023, για πολλούς λόγους, δεν εφαρμόστηκαν ή αποδείχτηκαν  ετεροχρονισμένες ως προς τις ανάγκες της κοινωνίας και της κομματικής λειτουργίας.

Χωρίς διαδικασίες πολιτικές, μετά από μια βαριά διπλή ήττα, με τον Αλέξη Τσίπρα να έχει αποχωρήσει, με την συλλογική ψυχολογία σε βαριά κατάθλιψη, με εμφανή την αγωνία όσων τότε φάνταζαν αδιαφιλονίκητα φαβορί να γίνουν άμεσα οι διαδικασίες ώστε να μην απειληθεί η διαφαινόμενη νίκη τους.

Ο Στέφανος Κασσελάκης ψηφίστηκε γιατί κυρίως έδειξε φρεσκάδα, επικοινωνιακό χάρισμα, απέρριψε την επικοινωνία της μιζέριας και την αντίληψη της ιδιοκτησίας, αξιοποίησε το μένος των μελών του ΣΥΡΙΖΑ ενάντια σε «αυτούς που πριόνιζαν τον Αλέξη Τσίπρα» και αυτοπροβλήθηκε κυρίως ως επιλογή του, απέρριψε την βαθιά πολιτική ανάλυση που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ έως τότε και πρόσφερε πιο soft politics ζητήματα σε μια κοινωνία που είχε κουραστεί να ακούει και να βλέπει τα ίδια. 

Οι αδιαμφισβήτητοι νικητές του Σεπτεμβρίου έφυγαν κι έγιναν ένα άλλο κόμμα τον Νοέμβριο του 2023 και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να ακολουθήσει τον εγγενώς αντιφατικό δυισμό του Προέδρου και κόμματος.

Ο απερχόμενος πρόεδρος δεν μπόρεσε να ασκήσει πολιτική αλλαγών, μεταρρυθμίσεων και να δυναμώσει το κόμμα τόσο γιατί δεν ήθελε ο ίδιος και ο στενός του κύκλος όσο και γιατί δεν έδειξαν καμία προθυμία να συνεργαστούν προς τούτο. Γι’ αυτό και τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά αλλά ταυτόχρονα και τόσο εκτεθειμένα σε κριτική: κακή απόδοση στις ευρωεκλογές, προσωπικά θέματα προβολής αντί παραγωγή πολιτικής, μη λειτουργία των think tanks, κανένα νέο στέλεχος που να αναδείχθηκε σε αυτήν την περίοδο, απαξίωση του κόμματος από τους κοινωνικούς φορείς και την αγορά, απομάκρυνση εκατοντάδων στελεχών σε όλη την επικράτεια, ανακύκλωση των ίδιων προσώπων και κομματικών αξιωματούχων, αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες δηλώσεις κοκ.

Και για όλα τα παραπάνω δεν φταίει κάποια εσωκομματική αντιπολίτευση, η οποία μάλιστα σήμερα δείχνει να μην διαθέτει καν επικεφαλής παρόλο που κατάφερε τον στόχο καταστατικής αλλαγής προέδρου. Τα παραπάνω οφείλονται στην απουσία πολιτικής, στρατηγικής, αποφασιστικότητας και τόλμης του ίδιου του πρώην προέδρου ο οποίος έδειξε να επιλέγει όλα τα λάθος στοιχεία και παραδείγματα της μεταπολίτευσης. 

Δεν άλλαξε καν υπόδειγμα διοίκησης όπως κάποιος θα περίμενε από έναν νέο Πρόεδρο ο οποίος επικαλούνταν την επιχειρηματική, οικονομολογική και τραπεζική του εμπειρία. 

Σήμερα κόμμα ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει. Η επόμενη διάσπαση είναι ορατή και η Κεντρική Επιτροπή πασχίζει να ορίσει έναν οδικό χάρτη σε αχαρτογράφητα νερά, με βαθιές συγκρούσεις και κάποιος θα αναρωτιέται άραγε ποια είναι τα επίδικα!

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα αποτελεί ένα κόμμα στελεχών κι όχι μελών. Ο διάλογος / οι παρεμβάσεις / οι αντιδικίες / οι αποφάσεις βρίσκονται πολύ μακριά από τα κομματικά μέλη. Αυτό είναι πια πέρα από ορατό στα μέλη που αποχωρούν και στην κοινωνία η οποία απομακρύνεται. 
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα επιβολής κι όχι παραγωγής πολιτικής. Δηλαδή όλες οι αποφάσεις – ειδικά το τελευταίο διάστημα – λαμβάνονταν από την ηγεσία και διοχετεύονταν ερασιτεχνικά προς τη βάση. Το αντίθετο έπρεπε να γίνεται, Διαβούλευση στη βάση και ανάδειξη των προτάσεων σε επίπεδο πολιτικής διεκδίκησης.
3. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα σύγχρονο καταστατικό από το 2022 το οποίο όμως  επικεντρώνεται κυρίως σε θέματα διοίκησης, εκλογών, προσώπων ενώ ελλείπει εντελώς η πολιτική διαδικασία και η συμμετοχή των μελών και των οργάνων σε αυτήν.
4. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ελκύει καμία κοινωνική ομάδα πια παρά στελέχη και μέλη που έχουν δώσει τη ζωή τους, τους αγώνες τους οι οποίοι είτε επιβεβαιώθηκαν είτε ματαιώθηκαν αλλά πάντως κρατάει μέλη κυρίως με όρους συναισθηματικούς και δευτερευόντως με όρους πολιτικούς. Συνθήκη σεβαστή, κρίσιμη αλλά όχι καθοριστική για το μέλλον του.
5. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα κυβερνητικό κόμμα. Δεν μπορεί να μην αποτελεί πρώτο μας στόχο πώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει ένα μεγάλο, σύγχρονο, ριζοσπαστικό κόμμα που θα δουλέψει για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Για την δική μας Ελλάδα – όχι για τον δικό μας ΣΥΡΙΖΑ. Πώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανατρέψει με τη λειτουργία του και με την δύναμή του την κρίση του πολιτικού συστήματος και την αποχή που φέρνει το κόμμα μας να είναι ένα μικρό και απαξιωμένο κόμμα (στην Βόρεια Ελλάδα σχεδόν ανύπαρκτο μπροστά στα ultra δεξιά κόμματα).
6. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα ομολογεί ότι ο Μητσοτάκης είναι ανίκητος και ότι η πολυδιάσπαση της προοδευτικής παράταξης απομακρύνει κάθε περίπτωση απαλλαγής της χώρας από την κυβέρνηση της ΝΔ. Την ίδια στιγμή σχεδόν όλα τα υπόλοιπα κόμματα αρνούνται τη συνεργασία, τα κόμματα που προέκυψαν από το ΣΥΡΙΖΑ πολλαπλασιάζονται, όσοι πλήγωσαν το κόμμα εμφανίζονται τιμητές της καθαρότητας της «αριστεράς», ο μικρομεγαλισμός των κομμάτων είναι πασίδηλος και η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι διαγώνια. Απέναντι σε αυτά τί νομίζουμε ότι πιστεύει η κοινωνία; 
7. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα αντί να εκφράζει την κοινωνία προσπαθεί να πείσει την κοινωνία για τα μεγάλα του λάθη. Είναι λάθος πχ να εκφράζουμε απλά ότι ο Μητσοτάκης είναι καθεστώς. Απαιτείται πολύ σοβαρότερη και αναλυτική επεξήγηση γιατί η πολιτική των συνθημάτων τελείωσε κάπου πριν το 2009. Είναι λάθος να προσπαθούμε να πείσουμε ότι ήταν καλό το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Είναι απλούστευση να διαφημίζουμε ότι κερδίσαμε τον Δήμο Αθήνας απλά επειδή «συνασπίστηκε» η παράταξη του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ. Όλα αυτά τα λάθη μας κάνουν να χάνουμε τον δρόμο μας, να επαναπαυόμαστε στις εύκολες ερμηνείες και δεν μας αφήνουν να χαράξουμε ξεκάθαρα μια νικηφόρα στρατηγική για το μέλλον της χώρας, των συμπολιτών μας και του κόμματός μας.
8. Όλα τα παραπάνω όχι από τον έναν ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά από τους πολλούς ΣΥΡΙΖΑ που τελικά αποδεικνύουν ότι ελλείπει η πολιτική, ηθική, προγραμματική και κοινωνική κοινή βάση για ένα μεγάλο κόμμα.

Ακόμη και τώρα υπάρχει ο χρόνος να μπορέσουμε να κάνουμε τις παρεμβάσεις ώστε να διορθώσουμε τα παραπάνω σημεία και πολλά ακόμη από όσα οφείλουμε.

Η πορεία προς το έκτακτο πολιτικό συνέδριο πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή. Χάθηκε η ευκαιρία να είναι παράλληλα κι ένα καταστατικό συνέδριο αλλά πρέπει να ετοιμάσουμε ένα Συνέδριο Επανίδρυσης, τη νέα αρχή της επόμενης ημέρας του κομματικού φαινομένου στην Ελλάδα.

Η κεντρική επιτροπή μπορεί να τροχοδρομήσει τις παρακάτω αναγκαίες εξελίξεις: 

– Συγκρότηση διευρυμένης επιτροπής συνεδρίου με συμμετοχή κοινωνικών δυνάμεων, συνδικάτων και οργανωμένων δομών

– Νομαρχιακές Συνελεύσεις Επανίδρυσης με νέα εγγραφή όλων όσων θέλουν να είναι μέλη ΣΥΡΙΖΑ, του προσδοκώμενου νέου μεγάλου ριζοσπαστικού κόμματος της χώρας ώστε να αντανακλάται η σημερινή πραγματικότητα και διαθεσιμότητα μελών και όχι ιστορικά αρχεία.

– Προσυνεδριακός πανελλαδικός διάλογος για νέα πολιτική διακήρυξη που θα ψηφιστεί στο Έκτακτο Συνέδριο Επανίδρυσης και 

– Εκλογή Προέδρου και ΚΕ που θα αναλάβουν να ετοιμάσουν (με τη συμμετοχή της κοινωνίας) νέο καταστατικό, πλάνο πολιτικής δράσης, νέο κυβερνητικό πρόγραμμα, οργανωτική συγκρότηση κι εξάπλωση κόμματος.

Όλα τα παραπάνω οφείλουν να γίνουν. 

Όλα και ταυτόχρονα. 

*Άγγελος Τόλκας, Πρώην Βουλευτής Ημαθίας, πρώην Υφυπουργός

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο https://www.documentonews.gr/