Δεν είμαστε άξιοι ενός δίκαιου εκλογικού συστήματος;

Γράφει ο Κώστας Καραγιάννης

Στις εκλογές της 21^ης Μαΐου δεν θα αποφασίσουμε μόνον για το ποια Κόμματα και ποιοι πολιτικοί θα μας κυβερνήσουν, αλλά και αν πραγματικά είμαστε άξιοι ενός δίκαιου εκλογικού συστήματος στο αστικοδημοκρατικό σύστημα ελληνικού τύπου που έχουμε οικοδομήσει με τις πάμπολλες άλλες αδυναμίες και στρεβλώσεις του!

 Ακούμε από κάποιους πολιτικούς (τους ιδιοτελείς της περιόδου) ότι στη χώρα μας «δεν έχουμε κουλτούρα συνεργασιών» για να είμαστε άξιοι του συστήματος της απλής αναλογικής! Ποιοι, εμείς οι νεοέλληνες, οι κληρονόμοι του τόπου στον οποίο γεννήθηκε η δημοκρατία! Εμείς που στα σχολεία μας διδασκόμαστε πως η εκτελεστική εξουσία στην Αρχαία Αθήνα «ανανεώνονταν δέκα φορές το χρόνο, ώστε να μην επιτραπεί σε ένα άτομο να κάνει κατάχρηση εξουσίας»! Εμείς που χαιρόμαστε να διαβάζουμε από διάσημους επιστήμονες όπως ο αστροφυσικός Carl Sagan πως: «Οι αξίες της επιστήμης και οι αξίες της δημοκρατίας είναι εναρμονισμένες και σε πολλές περιπτώσεις αδιαχώριστες. Η επιστήμη και η δημοκρατία ξεκίνησαν –με την πολιτισμένη τους ενσάρκωση- την ίδια χρονική περίοδο και στο ίδιο μέρος: την Ελλάδα του 7^ου και 6^ου αιώνα π.Χ.»! Ποιοι λοιπόν δεν έχουμε κουλτούρα συνεργασιών εμείς οι Έλληνες πολίτες; Αν ναι μπορούν να μας πουν πότε και πως θα την αποκτήσουμε;

 Επειδή όμως μιλάνε οι ιδιοτελείς πολιτικοί για το σινάφι τους ας ρίξουν μια ματιά στον υπόλοιπο κόσμο. Πρώτα στη  χώρα που οι ίδιοι την χαρακτηρίζουν  ατμομηχανή της Ευρώπης, όπου χιλιάδες συμπατριώτες μας-κυρίως νέοι-κατέφυγαν (μειώνοντας έτσι και τα εγχώρια ποσοστά ανεργίας) για μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή ζωή, την κυβέρνηση συγκροτούν τρία κόμματα. Στη Γαλλία όπου οικολόγοι, σοσιαλιστές και κομμουνιστές, με το σχήμα «Νέα λαϊκή, οικολογική και κοινωνική Ένωση- NUPES», κατέβηκαν στις εκλογές ενωμένοι με θεαματικά αποτελέσματα, με ποσοστό στον α΄ γύρο για τη βουλή 25,66% έναντι 25,75% του κόμματος Μακρόν χωρίς ο τελευταίος να έχει πλειοψηφία στη βουλή. Στην Ισπανία, που κάποτε ήταν λιγότερο αναπτυγμένη από τη χώρα μας, όπου με κυβέρνηση συνεργασίας του Σοσιαλιστικού Κόμματος και των Podemos ο κατώτατος μισθός, από ιστορικά χαμηλός, έφτασε τώρα στα 1.080 € (αύξηση 47% σε πέντε χρόνια).

Μήπως όλα αυτά αποτελούν παρωνυχίδες μπροστά σ’ εκείνα που υπόσχεται να μας φέρει ο καθένας μόνος του από τους ηγέτες των τριών προοδευτικών κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης την 21^η Μαΐου; Ο πρώτος φέρνει «το νέο που γεννιέται», ο δεύτερος «την καρδιά που θα χτυπήσει πιο δυνατά» και ο τρίτος «το πρώτο λιθαράκι μιας ανυπότακτης αντιπολίτευσης»! Όμως με νεογνά, με καρδιές που θα χτυπούν πιο δυνατά και με λιθαράκια της αντιπολίτευσης δεν βοηθάς 3 εκατομμύρια πολίτες να αποφύγουν την ανέχεια και τη φτωχοποίηση!

Δεν πρόκειται για έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας αλλά για ένα  έντονο πολιτικό ναρκισσισμό, για μια απίστευτη μικρομέγαλη αλαζονεία, συγκεκριμένων πολιτικών αρχηγών  και ακόμα περισσότερο κάποιων «λοχαγών» τους, χωρίς ιδιαίτερη συγκρότηση, που παπαγαλίζουν  «αυτο-δοξαστικούς μύθους», καμώνονται πως κατέχουν απόλυτες αλήθειες και υπαγορεύουν αστείους όρους!

Ο πρώτος μιλάει για ανθρώπους αόρατους -«κρυφά χαρτιά» για το λαό- που θα μας κυβερνήσουν, ενώ σε λίγες μέρες ψηφίζουμε συγκεκριμένα πρόσωπα. Δεν αποκαλύπτει καθαρά και ευθαρσώς με ποιους μπορεί να συνεργαστεί μετεκλογικά και δεν απορρίπτει κατηγορηματικά και ηχηρά εκείνους που τον παρακολουθούσαν! Θέτει όρους που είτε θα τους αθετήσει και θα εγκαλείται γι αυτό είτε θα δεσμεύσει τον εαυτό του σε μια αυτοκαταστροφική  πορεία.

Ο δεύτερος επικεφαλής ενός ιστορικού χώρου αγώνων και θυσιών υπέρ της εργατικής τάξης, αλλά και σοβαρών λαθών, εκφράζει σήμερα ένα τρόπο σκέψης και λειτουργίας που έχει δοκιμαστεί σε άλλους καιρούς και αντί να οδηγήσει στην απελευθέρωση των παραγωγικών δυνάμεων, οδήγησε στο μπλοκάρισμά τους με τελικό αποτέλεσμα την κατάρρευση. Δηλώνει: «όλοι τους είναι ξεπουλημένοι στο κεφάλαιο και την ΕΕ» και δεν υπάρχει καμία περίπτωση για «μούφα», όπως θα έλεγε ο Λένιν στη λαϊκή γλώσσα της υδραυλικής!

Ο τρίτος, που απολαμβάνει τον τίτλο του καθηγητή ωσάν να  είναι ο μοναδικός, προσπαθεί να φέρει στην πολιτική τη «θεωρία των παιγνίων» και την «ασαφή λογική». Επιλέγει αλήθειες που θα εντυπωσιάσουν, που θα ικανοποιήσουν την περιέργεια, θα εξάψουν τη φαντασία ορισμένων ανθρώπων οι οποίοι επιθυμούν διακαώς τα πράγματα να αλλάξουν αλλά ως δια μαγείας. Δεν επιχειρεί, τίποτε περισσότερο από ό,τι ορισμένοι από τις δεκάδες καθηγητές των απανταχού πανεπιστημίων, «μόνον την ερμηνεία του κόσμου ενώ η πραγματική πρόκληση είναι η αλλαγή του»! Τέλος δηλώνει υπερήφανα: «καλύτερα να μου κοπούν τα χέρια παρά να συνεργαστώ»!

Ο τέταρτος μικροσωτήρας που ανήκει στη δεξιά πολυκατοικία δεν ορρωδεί προ ουδενός! Σαν να λέει: Ανόητοι, το αξίζετε! Πουλάω κηραλοιφές, ορθοδοξία, παράδοση και εσείς  με στέλνετε στη βουλή. Γιατί λοιπόν να θεωρώ ανέφικτο σε μια περίοδο μεγαλύτερης κατάπτωσης να ζητήσω και κάτι περισσότερο; Μιλάει ασύδοτα, επί παντός του επιστητού, αφού το σύστημα εξουσίας της οικονομικής ελίτ τον χρησιμοποιεί είτε για να απαιτεί το στρίψιμο  του τιμονιού της χώρας όλο και πιο δεξιά είτε ως ένα από τα έσχατα πολιτικά καταφύγια της! Δικαιώνει απόλυτα τον Όργουελ που έγραφε πως «Ο εθνικισμός είναι δίψα για εξουσία χρωματισμένη με αυταπάτη. Κάθε εθνικιστής είναι ικανός για την πλέον κατάφορη ανεντιμότητα…»

Αυτοί που δεν σκέφτονται το σήμερα και το αύριο της 21^η Μαΐου αλλά την επόμενη τετραετία ή τις μεθεπόμενες «πλανώνται πλάνην οικτράν» γιατί αφενός εμείς οι απλοί πολίτες έχουμε άμεσες ανάγκες που ζητούν απαντήσεις και αφετέρου το μέλλον συνήθως κρύβει εκπλήξεις! Αν δεν το πιστεύουν ας δουν την πολιτική τύχη των «σοφών» αρχηγών «ειδικού σκοπού» Λεβέντη και Θεοδωράκη και την τύχη του Π. Καμμένου με τις εθνικιστικές εμμονές του! 

Που εδράζεται μια τέτοιου τύπου πολιτική στάση πέραν του υποκειμενικού παράγοντα ίσως μπορούν να το απαντήσουν οι κοινωνικοί ψυχολόγοι!

Εμείς μπορούμε να πούμε πως θα αγγίζει τα όρια της πολιτικής ανοησίας και της πολιτικής αυτοκτονίας αν παρά τις δυνατότητες που θα δίνουν τα αποτελέσματα των εκλογών δεν σχηματιστεί προοδευτική κυβέρνηση που θα ανακουφίσει το λαό μας και θα δημιουργήσει προοπτικές για το μέλλον των παιδιών μας προκειμένου να ικανοποιηθούν εμμονές, ιδιοτέλειες, φιλοδοξίες, ιδιορρυθμίες ή φαντασιακές εκτιμήσεις των “think tanks” ελληνικού τύπου με άλλοθι την έλλειψη «κουλτούρας συνεργασίας»! Θα αποτελεί βάναυση περιφρόνηση της ετυμηγορίας του λαού μας που δίνει μια άνιση μάχη απέναντι στο κόμμα της ελίτ που διαθέτει τη συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ.  

Τα καμώματα όμως και οι προεκλογικές αμετροέπειες όχι μόνον δημιουργούν απορίες στο λαό και προσφέρουν επιχειρήματα σε εκείνους που επιθυμούν να συνεχίσουν την πολιτική τους σε βάρος των πολλών, αλλά υπονομεύουν ήδη την απλή και άδολη (όπως την έλεγαν παλιότερα) αναλογική και ξαναβάζουν στην ημερήσια διάταξη δόλια συστήματα παραποίησης της λαϊκής ψήφου που οσονούπω θα λειτουργήσουν ως «μπούμερανγκ» για τους ίδιους! Στο μεταξύ όχι μόνον η παραδοσιακή δεξιά αλλά και η ακροδεξιά καραδοκούν να εκμεταλλευτούν κάθε πολιτική αδυναμία και ανικανότητα να προχωρήσει η χώρα άμεσα σε πραγματικά προοδευτική ανοδική και δημιουργική πορεία, καιροφυλακτούν να βρουν το λαό μπόσικο, απογοητευμένο και κουρασμένο για να θρονιαστούν ως καθεστώς πλέον στο σβέρκο του!

Και μια και μιλάμε για καθεστώς μιας παράταξης ας αναφερθούμε στο παράδειγμα της Μ. Βρετανίας με το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα στο οποίο αναφέρονται σε πρόσφατο άρθρο τους οι New York Times με τίτλο «They Wrecked Britain, and They’re Not Going Anywhere» (Απρίλιος 27, 2023) όπου μεταξύ των άλλων γράφουν: «Το σύστημα ψηφοφορίας κατά πρώτο λόγο παραμένει σαφώς αντιδημοκρατικό: οι κυβερνήσεις χρειάζεται να διεκδικήσουν μόνο την υποστήριξη του ενός τέταρτου περίπου του εκλογικού σώματος για να επιτύχουν τον πλήρη έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας.» Και πιο κάτω: «Για πάνω από μια δεκαετία, οι Συντηρητικοί λεηλάτησαν τη χώρα που ισχυρίζονται ότι αγαπούν, ξεκόβοντάς την από τα θεμέλιά της και πλουτίζοντας τους φίλους τους. Ενώ ο πλούτος των πλουσιότερων εκτοξεύτηκε, το πρόγραμμα λιτότητας του κόμματος, που ξεκίνησε από τον Ν. Κάμερον το 2010 και συνεχίστηκε από κάθε συντηρητικό πρωθυπουργό έκτοτε, αποψίλωσε τις δημόσιες υπηρεσίες, δημιούργησε ένα από τα πιο μίζερα κράτη πρόνοιας στον ανεπτυγμένο κόσμο και συνέβαλε στη μεγαλύτερη περίοδο μισθολογικής στασιμότητας…»

Το 2015, ιδιαίτερα μετά το δημοψήφισμα, είχαμε όπως αποδείχτηκε, μεγαλύτερες προσδοκίες από αυτές που επέτρεπε εκείνη η εποχή, ποντάροντας στη δημοκρατική ευαισθησία, στη σύνεση, στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης και στην πολιτική διορατικότητα των τότε ηγετών της Ευρώπης, τα οποία όμως ήταν σε έλλειψη! Παρά ταύτα και «με το πιστόλι στον κρόταφο» απαλλάχτηκε η χώρα  από τα επάρατα μνημόνια και κρατήθηκε όρθια η κοινωνία! Στρώθηκε επίσης το χαλί ενός δίκαιου εκλογικού συστήματος όπου οι έδρες στη βουλή να αντιστοιχούν στις ψήφους των πολιτών. Από εκείνον που εκ των προτέρων γνώριζε πως μ’ αυτό το σύστημα δεν κυβερνάς μόνος σου, αλλά σε συνεργασία με άλλο ή με άλλα κόμματα. Σε κάθε περίπτωση ένα βήμα μπροστά για το δημοκρατικό και αριστερό κόσμο που χρόνια ολόκληρα είχε αυτό το μόνιμο, το νόμιμο και ηθικό αίτημα, για τη χώρα μας που τόσο ταλαιπωρήθηκε από τη χρεοκοπία -στην οποία οδηγήθηκε από μονοκομματικές κυβερνήσεις!!!- και χρειάζεται για να κάνει την υπέρβαση με ευρύτερες συναινέσεις και αμοιβαίους ελέγχους!

Δυστυχώς, οι πραγματικοί δράστες της χρεοκοπίας και των ποινών που δεχτήκαμε εξ αυτής που ονομάζονταν μνημόνια, που υπήρξαν σε ορισμένες περιπτώσεις  βασιλικότεροι του βασιλέως (Γερούν Γερά, Βάστα Σόιμπλε, Μην μου πάρει τη δόξα η Τρόικα!), με την αμέριστη βοήθεια της οικονομικής ελίτ ξαναπήραν την κυβέρνηση. Με υποσχέσεις, με υπερβολές, με μισές αλήθειες, με αποσιωπήσεις και διαστρεβλώσεις, με νέο-«φιλελεύθερα» και «εγωιστικά ψεύδη» (παρόμοια με εκείνα που περιγράφει ο Mearsheimer στο βιβλίο του «Γιατί οι πολιτικοί λένε ψέματα»),   εδώ και καιρό έχουν ξεπεράσει τα εσκαμμένα. Επιθυμούν μάλιστα και νέα τετραετία με αυτοδυναμία όπως λένε, δηλαδή χωρίς εμπόδια άλλων κέντρων αποφάσεων. Δεν θέλουν συνεργασίες για να μη μπορεί ο ένας να ελέγχει τον άλλον, για να μοιράσουν σε ημετέρους όσα ιμάτια έχουν απομείνει στη χώρα, για να επιδίδονται στα γνωστά ρουσφέτια και τους διορισμούς με άνεση, για να μπορούν να προσφεύγουν σε απευθείας αναθέσεις (περί τα 10δις € στην τετραετία) και σε ελεημοσύνες για το λαό.    Δεν είναι καιρός να αλλάξουμε; Να αναλαμβάνει το πολιτικό προσωπικό τις ευθύνες του και όταν διαβεβαιώνει πως «διασφαλίζουμε την ασφάλεια των επιβατών» και τις επόμενες μέρες έχουμε 57 νεολαίους νεκρούς να λογοδοτεί και να αλλάζει επάγγελμα; Δεν είναι καιρός, και στη χώρα μας, όταν πρωθυπουργός ομολογεί παράνομες παρακολουθήσεις από υπηρεσία της οποίας προΐσταται να πηγαίνει σπίτι του; Δεν είναι καιρός η αξιολόγησή μας απέναντι σε πρόσωπα να γίνεται με βάση τις ικανότητές τους και όχι με το αν λέγεται Καραμανλής, Παπανδρέου ή Μητσοτάκης; Δεν είναι καιρός να αποχτήσουν, κουλτούρα συνεργασιών και οι μικροί ηγέτες μέσα από το εργαστήρι της απλής αναλογικής; Αν όχι τώρα πότε; Μετά την επόμενη χρεοκοπία; Ας μην δεχθούμε άλλα τριτοκοσμικά στοιχεία στον πολιτικό μας πολιτισμό καλυπτόμενοι πίσω από διάφορα ιδεολογήματα και ας μην δεχθούμε πως «η δική μας δημοκρατία είναι υποδεέστερη» όπως αναρωτήθηκε στο Debate γνωστή δημοσιογράφος!

Ορισμένα λάθη στην πολιτική είναι μείζονος σημασίας. Όπως το να μην εμποδίσεις έγκαιρα, με όση δύναμη διαθέτεις, εκείνους που πασχίζουν να γίνουν καθεστώς ενώ υπηρετούν μια αντιλαϊκή πολιτική. Όπως το να αρνείσαι κυβερνητικές ευθύνες-προκειμένου να υλοποιήσεις σημαντικά σημεία του προγράμματός σου- και να τις μεταθέτεις σε ένα αόρατο μέλλον!

Εάν κάποιοι πολιτικοί αρχηγοί ξεκινούν από λάθος αφετηρία και ετοιμάζονται να ολοκληρώσουν το λάθος τους μετεκλογικά, εμείς οι απλοί πολίτες δεν θα συμπορευτούμε μαζί τους. Αφού είναι καλύτερο να μαθαίνεις από τα λάθη των άλλων παρά από τα δικά σου!  

Κώστας Καραγιάννης Φυσικός