Η ευκαιρία για την αναβάθμιση της αυτοδιοίκησης

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Στα πλαίσια του γενικότερα διαμορφούμενου κλίματος εν όψει των εκλογικών αναμετρήσεων που επίκεινται, σε σχέση με την πολεμική ατμόσφαιρα που σοβεί στην περιοχή, την ενεργειακή κρίση, την εξέλιξη των εθνικών θεμάτων, τις ανεξέλεγκτες ανατιμήσεις των βασικών καταναλωτικών αγαθών και τις νέες επιδημικές εξάρσεις, τίθεται επί τάπητος και το τρέχον νομοθετικό έργο που συνδέεται με σημαντικούς τομείς της δημόσιας ζωής.

Παρά το γεγονός ότι το κύριο ενδιαφέρον για τις αναμενόμενες πολιτικές εξελίξεις κινείται με επίκεντρο τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές, στις τοπικές κοινωνίες εκδηλώνεται έντονη και κατά προτεραιότητα η εκδήλωση υποψηφιοτήτων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, που προβλέπονται να πραγματοποιηθούν σε μεταγενέστερο χρόνο.

Αυτή η κινητικότητα περί τα αυτοδιοικητικά αναδεικνύει μια από τις διαρκείς εκκρεμότητες που μπορούν να ρυθμιστούν εντός του κοινοβουλευτικού χρόνου που απομένει μέχρι τις εθνικές εκλογές, που είναι η τροποποίηση του νομικού πλαισίου που αφορά την Αυτοδιοίκηση.

Η συγκυρία των επικείμενων εκλογικών εξελίξεων αναδεικνύει την τρέχουσα επιτακτική πραγματικότητα, η οποία απαιτεί την συνολική, ουσιαστική και αποτελεσματική αναβάθμιση των αυτοδιοικητικών θεσμών, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Είναι ιστορικά γνωστό ότι μετά την δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και μέχρι την σύγχρονη εποχή, μηχανισμοί πολιτικού και κοινωνικού ελέγχου επιμένουν να κρατούν τις κοινωνίες σε κατάσταση εξάρτησης και υποτέλειας.

Ισχυροί και αποτελεσματικοί τρόποι άμυνας και ισχυροποίησης των κοινωνιών απέναντι στις πρακτικές της εκάστοτε κεντρικής εξουσίας, πρακτικά δεν υπάρχουν και ο λαός παραμένει παθητικός θεατής των γεγονότων και των καταστάσεων.

Η Αυτοδιοίκηση που είναι ο εγγύτερος προς τον πολίτη πολιτειακός θεσμός, περιορίζεται ακόμα και για την εκπλήρωση στοιχειωδών υποχρεώσεων απέναντι στις τοπικές κοινωνίες, όπως είναι η καθαριότητα, η ποιότητα ζωής, η απορρόφηση κονδυλίων συντήρησης υποδομών κλπ.

Και αυτό συμβαίνει στον τόπο μας, όταν σε άλλες αναπτυγμένες χώρες η Αυτοδιοίκηση αποτελεί κυρίαρχο στρατηγικό παράγοντα και συντελεστή ανάπτυξης.

Στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες η Αυτοδιοίκηση συμμετέχει δυναμικά στην οργάνωση του κράτους, ενισχύοντας τις περιφερειακές λειτουργίες και ενδυναμώνοντας την δημοκρατία.

Η άνιση για την χώρα μας σύγκριση, αναπόφευκτα επιφέρει αντίδραση στη συνείδηση των πολιτών και εξωτερικεύει την γενικότερη απαίτηση για πραγματική αποκέντρωση στη διοίκηση και για αυτοδιαχείριση των τοπικών κοινωνιών, με όραμα την δημιουργικότητα, την εργατικότητα, το ήθος και την συνέπεια, που πρέπει να λειτουργούν σαν κριτήρια ανάδειξης, απόδοσης και καταξίωσης.

Η θεσμική ανασυγκρότηση της κοινωνίας, συνδέεται με την δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την υλοποίηση της αναπτυξιακής διαδικασίας, που θα έχει τη δυνατότητα να βγάλει την περιφέρεια από την στασιμότητα και να αναβαθμίσει ουσιαστικά την ζωή των πολιτών.

Σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η πληροφόρηση και η ηλεκτρονική διαχείριση, οι σύγχρονοι αυτοδιοικητικοί οργανισμοί χρειάζονται δίκαιο, διαφανές, αξιοκρατικό και αποτελεσματικό σύστημα διοίκησης, ικανό να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες των πολιτών, σύμφωνα με τις αρχές της Συμμετοχικής Δημοκρατίας, της Διαφάνειας, της Αλληλεγγύης και της Αποτελεσματικότητας.

Η σύγχρονη κοινωνία βιώνει μια εποχή, που επιτάσσει να μετουσιώνεται σε πράξη το όραμα για μια πραγματική αποκεντρωμένη Αυτοδιοίκηση.

Ο τόπος διαθέτει μοναδικής αξίας ανθρώπινο δυναμικό και ενδοχώρα ανεκτίμητου πλούτου.

Επιβάλλεται να καταστεί συνείδηση οτι η ανάδειξη και αξιοποίηση τους δεν θα συντελεστεί, αν εναπόκεινται στις διαθέσεις των κεντρικών εξουσιών.

Αυτό το έργο αποτελεί υπόθεση των δημιουργικών δυνάμεων των τοπικών κοινωνιών, που οφείλουν να κινητοποιηθούν για μια Αυτοδιοίκηση με ανοιχτούς ορίζοντες.

Η κεντρική εξουσία επιβάλλεται να περιοριστεί στις δικές της αποκλειστικές αρμοδιότητες.

Η ανάδειξη ενός σύγχρονου θεσμού Αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των καιρών και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας συνολικής αναβάθμισης του νομοθετικού αυτοδιοικητικού πλαισίου, με την ευκαιρία που δίνεται από την νομοθετική διεργασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, εν όψει των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων.