Χιλιάδες οι αναλυτές του πολέμου μα ελάχιστοι οι αγωνιστές της ειρήνης!
- Γράφτηκε από τον/την Αρθρογράφος
Γράφει ο Κωνσταντίνος Καραγιάννης
Ενώ άνθρωποι σκοτώνονται, υποδομές καταστρέφονται, οικονομίες κλονίζονται και ελλοχεύει ο κίνδυνος ενός Πυρηνικού ολοκαυτώματος, πλήθος καθηγητών και διεθνολόγων, Αμερικής και Ευρώπης που ανήκουν κυρίως στις δύο βασικές σχολές σκέψης και όχι μόνο, συνεχίζουν να αναλύουν και μάλιστα ερίζουν περί του ποια τελικά προέβλεψε και ερμήνευσε καλύτερα την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία! (Υπενθυμίζουμε πως ακόμα και λίγες ημέρες πριν από τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, πολλοί ηγέτες κομμάτων: «ήταν πεισμένοι ότι ένας γενικευμένος πόλεμος ήταν αδύνατος και ότι σίγουρα θα βρισκόταν κάποια ειρηνική λύση στην κρίση»1)
1. Η ρεαλιστική και η διάδοχός της η νεορεαλιστική με τις παραφυάδες της2 (κυρίαρχη στις ΗΠΑ) που βλέπουν: Τη διεθνή πολιτική ως κατάσταση πολέμου! Το διεθνές σύστημα ως άναρχο. Τις διεθνείς σχέσεις να χαρακτηρίζονται από πολιτικές ισχύος. Τις μεγάλες δυνάμεις να επιδιώκουν την παγκόσμια ηγεμονία ενώ είναι εφικτή η ανάδειξή τους μόνο ως περιφερειακές. Τα διπολικά συστήματα να πλεονεκτούν έναντι των πολυπολικών, επιτυγχάνοντας καλύτερη διεθνή σταθερότητα. Τις μεγάλες δυνάμεις, να προστατεύουν την ασφάλειά τους μέσα από σφαίρες επιρροής. Τις ζώνες αυτές να τις υπερασπίζονται με βία αν κριθεί απαραίτητο, δηλαδή διαπιστώνουν τη βίαιη λογική των διεθνών σχέσεων. ή
2. Η φιλελεύθερη και η διάδοχός της η νεοφιλελεύθερη με τις δικές της παραφυάδες3 που βλέπουν: Να λειτουργεί στη διεθνή πολιτική μια πιθανή κοινότητα της ανθρωπότητας. Τη σύνθετη αλληλεξάρτηση κρατών μέσα κυρίως από υπερεθνικούς οργανισμούς. Τους διεθνείς θεσμούς να αποχτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία όπως και την ευημερία να αποχτά έναντι της ασφάλειας. Τον κόσμο να μεταβαίνει αποκλειστικά σε φιλελεύθερες δημοκρατίες (με επεμβάσεις ή άλλο τρόπο, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης στο πολιτικό πεδίο) που θα του εξασφαλίσουν την ειρήνη, γιατί οι δημοκρατίες δεν κάνουν πόλεμο (άρα να μην ανησυχούμε για ένα Ελληνοτουρκικό!) μεταξύ τους, αποτελούν την τελική μορφή της ανθρώπινης διακυβέρνησης ήτοι το «τέλος της ιστορίας»4.
Δεν γνωρίζουμε πραγματικά αν, περισσότερο οι οικονομικές ή οι πολιτικές ελίτ της υπερδύναμης ή άλλων ισχυρών χωρών είναι αυτές που υπαγορεύουν την εξωτερική πολιτική και αυτήν της εθνικής άμυνας (ή επίθεσης καλύτερα), όμως καθοριστικό ρόλο φαίνεται να παίζει και ένας περιορισμένος κύκλος φιλόδοξων «γερακιών» που ονειρεύονται την κυριαρχία του κόσμου, έστω και αν πλέον διακυβεύεται η ίδια η ύπαρξή του. Αυτό το σύνολο επιβάλλει ρητά ή σιωπηρά και «την ακαδημαϊκή πειθαρχία»5 σε κάθε κατηγορίας διεθνολόγους που εν τέλει αποτελούν το ιδεολογικό-θεωρητικό του όπλο.
Πέρα από την οποιαδήποτε ένταξη ή μη σε σχολές σκέψης αναλυτών ως και του τεράστιου αριθμού δημοσιολογούντων ή δημοσιογραφούντων, αυτό που γίνεται εν τοις πράγμασι αντιληπτό είναι οι δύο στάσεις απέναντι στα τεκταινόμενα του παρόντος ή του πρόσφατου παρελθόντος:
Η χειρότερη περίπτωση, εκείνη που έχει να κάνει με τους υπηρέτες του κυρίαρχου μπλοκ εξουσίας (κατά προτεραιότητα της μοναδικής υπερδύναμης και όχι μόνο). Προετοιμάζουν σε βάθος χρόνου το έδαφος, αναδεικνύουν την πολιτική γραμμή και την τακτική που θα ακολουθηθεί προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί, έστω και αν χρειαστεί η αλήθεια ή να στρεβλωθεί ή να προσαρμοστεί κατάλληλα. Πλήθος από αυτούς μελετούν, διερευνούν, γράφουν, προτείνουν ή μάλλον ενορχηστρώνουν το έργο. Έχουν αναγάγει, σε τέχνη με δόσεις επιστήμης, γεωστρατηγικές θεωρίες ή «προφητείες» σχετικά με την ύπαρξη και το μέλλον των κρατών. Εξωραΐζουν τη «σωστή» πλευρά της ιστορίας. Υποδεικνύουν τους νέους εχθρούς και τις νέες στοχεύσεις ή τους πρόσφορους τρόπους στον εκάστοτε ηγεμόνα για επιβολή ή κατάκτηση όπου γης.
Η άλλη, σίγουρα πιο ενάρετη κατηγορία, είναι εκείνων που κάνουν επιστήμη, άλλοι εκτός και άλλοι εντός εισαγωγικών, ως εμβριθείς αναλυτές αλλά που περιορίζουν εκεί την αποστολή τους, με μια εξ απαλών ονύχων συμμέτοχη στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Παρουσιάζουν ερμηνείες περί τα δρώμενα και τα αναμενόμενα σαν από άλλον πλανήτη, τον Άρη ας πούμε που είναι και ο θεός του πολέμου! Συνήθως κάνουν το πρώτο αναγκαίο βήμα των διαπιστώσεων (σωστά ή λαθεμένα) ίσως και κάποιων υποδείξεων, αλλά λείπει το δεύτερο και ικανό της δικής τους παρέμβασης και δράσης. Λείπει η συνεισφορά στην οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου στο μέτρο που τους αντιστοιχεί. Ίσως από αίσθηση αυτάρκειας, ίσως από φόβο, μήπως και «χαρακτηριστούν» ή περιθωριοποιηθούν, ίσως από τη μη ελκυστική λειτουργία των μορφών δράσης μέσω των οποίων θα μπορούσαν να παρέμβουν.
Αλλά όταν τίθεται σε κίνδυνο η ίδια η ύπαρξη της ανθρωπότητας και του πολιτισμού, υπάρχει δικαιολογία να παραμένει κανείς απλός παρατηρητής, ουδέτερος αναλυτής και απράγμων πολίτης; Ως προς αυτό, εμάς τους Έλληνες, μας στοιχειώνει και η ρήση του Περικλή: «...καὶ ἑτέροις πρὸς ἔργα τετραμμένοις τὰ πολιτικὰ μὴ ἐνδεῶς γνῶναι· μόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ’ ἀχρεῖον νομίζομεν»6 που σημαίνει: [κι ενώ καθένας κοιτάζει τη δουλειά του, δεν κατέχουμε λιγότερο τα πολιτικά· γιατί όποιον δεν μετέχει καθόλου σ’ αυτά, δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο αλλά άχρηστο].
Είναι λοιπόν απορίας άξιο, τι θα κάνουν και τι θα σκέφτονται όλοι αυτοί οι μεγάλοι, οι «βαθυστόχαστοι» αναλυτές, οι τεχνοκράτες από τους οποίους δεν λείπει η εξειδικευμένη γνώση, δυστυχώς όμως λείπει η σοφία (αυτήν που δεν μπορεί κανείς να τους τη μεταδώσει7) και η συνείδηση περί της συμμετοχής στα κοινά (με την κυριολεκτική σημασία των λέξεων), αν ο μη γένοιτο, αρχίσουν να σφυρίζουν, ένθεν κακείθεν, οι υπερηχητικοί πύραυλοι με τα πυρηνικά πάνω από τα κεφάλια μας και να σπέρνουν τον όλεθρο!
Θα είναι πλέον πολύ αργά να μετανοήσουν πως, «έχουν επιχειρήσει, με διάφορους τρόπους, μόνο την ερμηνεία του κόσμου» ενώ «η πραγματική πρόκληση (ήταν και) είναι η αλλαγή του» 8. Πως παρέλειψαν με εμφαντικό και με άφρονα τρόπο αυτή την τελευταία υπενθύμιση του γενειοφόρου στρατηγού του προλεταριάτου.
Στην εποχή της αρχαίας Ελλάδας και του Μ. Αλέξανδρου-που, ειρήσθω εν παρόδω, τραυματίστηκε ουκ ολίγες φορές 9- οι ηγέτες, ηγούντο πραγματικά και πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου μαζί με το στράτευμά τους! Είχαν αυτή τη συνήθεια ή την παλικαριά! Σε πιο πρόσφατες περιόδους οι ηγέτες διεύθυναν τα «πιόνια» από τα γραφεία τους, όντας ασφαλείς οι ίδιοι. Σήμερα όμως, ο πόλεμος με την παρουσία και την ετοιμότητα των πυρηνικών, μας φέρνει όπου κι αν κατοικοεδρεύουμε, λαό και ηγέτες, ηγέτες και λαό, στην πρώτη γραμμή του πυρός.
Αυτό πρέπει να αντιληφθούν οι αρμόδιοι, οι οποίοι συνεπικουρούμενοι από διεθνολόγους καριέρας, προκειμένου να εξυπηρετήσουν όπως με στόμφο τα ονομάζουν, γεωστρατηγικά σχέδια, ρίχνουν «κι άλλο λάδι στη φωτιά»! Στέλνουν περισσότερα όπλα στα μέτωπα. Προτείνουν ή παραγγέλλουν νέα οπλικά συστήματα δισεκατομμυρίων. (Διαβάζω πως μόνον η Πολωνία παράγγειλε στις ΗΠΑ 250 τεθωρακισμένα που σημαίνει πως προετοιμάζουν και νέους πολέμους!!!). Παίζουν με τις αγωνίες και τις τύχες των αμάχων οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως αναλώσιμα υλικά, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα μεγαλεπήβολα σχέδιά τους. Απαιτούν από εμάς τους κοινούς θνητούς να ονομάζουμε τις επιθετικές συμμαχίες αμυντικές και ορισμένους από τους πολέμους ανθρωπιστικούς. Να συνεχίζουμε να υποκρινόμαστε ότι εμείς οι από δω είμαστε οι καλοί και αναμάρτητοι («Η συντριπτική πλειονότητα των γεγονότων τα οποία προκαλούσαν δυστυχία σε αναρίθμητους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο είχαν σχέση με την απληστία, με το πάθος για κυριαρχία και έλεγχο και πήγαζαν σχεδόν αποκλειστικά από τη «Γηραιά ήπειρο» και τον ισχυρό όσο και ανελέητο επίγονό της στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού»10) ενώ οι άλλοι είναι οι κακοί και διάβολοι. Απαιτούν να μην τραγουδάμε για την ειρήνη και απειλούν με μομφές για κάθε διαφορετική εκτίμηση πέραν της επίσημης (περί του τελευταίου ανησυχεί ακόμα και η Αγία Έδρα11 (!)). Συνιστούν να πληρώνουμε φόρο πνευματικής υποτέλειας στις κυρίαρχες «δομές» και να μην κοινολογούμε όπως μας προτρέπει ο Θουκυδίδης «τὴν μὲν γὰρ ἀληθεστάτην πρόφασιν, ἀφανεστάτην δὲ λόγῳ» 12 του πολέμου, ο οποίος στην προκειμένη περίπτωση εκκολάπτονταν πριν κι από το εμβληματικό έτος 2000. Η ἀληθεστάτη πρόφασις (αιτία) που δεν είναι άλλη από τη «Διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς»13(Περί αυτού συζητήσεις επί συζητήσεων, επιφυλάξεις, επισημάνσεις, φόβοι, πιέσεις, μεθοδεύσεις κλπ το αποδεικνύουν σαφέστατα και όσοι επισήμως περί άλλων τυρβάζουν, δεν μπορούν να εξαπατήσουν τον μέσο σκεπτόμενο Έλληνα). «Ιδιαίτερα από όταν τον Απρίλιο του 2008 που η τότε κυβέρνηση του Τζ. Μπους ώθησε τη συμμαχία να ανακοινώσει ότι η Ουκρανία και η Γεωργία να γίνουν μέλη της», γράφει επιφανής Αμερικανός καθηγητής (της «επιθετικής νεορεαλιστικής σχολής» αυτός)14 και συμπληρώνει: αν δεν κατανοήσουμε τη βαθιά αιτία του πολέμου, δεν θα μπορέσουμε να τον τερματίσουμε προτού η Ουκρανία καταστραφεί ολοκληρωτικά και το ΝΑΤΟ καταλήξει σε πόλεμο με τη Ρωσία.
Μια τρίτη σχολή
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί κανείς, σε μια άλλη σχολή σκέψης και δράσης ταυτόχρονα που μιλάει για τα μεγάλα ζητήματα των πολέμων και του ιμπεριαλισμού. Ας δεχθούμε, για ευνόητους λόγους της συγκυρίας, μέχρις ενός σημείου να την εκφράσουν δύο, παλιοί μεν αλλά κλασικοί, συναγωνιστές μεταξύ τους, επικεφαλής «στη μεγάλη χαμένη μάχη για την πραγματική ανάσταση της ζωής»15! Η καταγωγή τους (του ενός γεννημένου στη Ρωσία και του άλλου στα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας-τότε της Ρωσίας-) δεν τους εμπόδισε να δίνουν κοινές μάχες, να εκφράζουν την αλληλοεκτίμησή τους και να αγωνίζονται για αιτήματα όπως της κοινωνικής δικαιοσύνης και της συναδέλφωσης των λαών, αιτήματα που συνεχίζουν να εμπνέουν ακόμα, παρά τις πλάνες, τις αποτυχίες, τις στρεβλώσεις και τελικά την κατάρρευση του οράματος στο οποίο πίστεψαν.
Γράφει αυτός που γεννήθηκε στο Σιμπίρσκ της Ρωσίας: «Το ουσιαστικό για τον ιμπεριαλισμό είναι ο ανταγωνισμός μερικών μεγάλων δυνάμεων, στην τάση για την ηγεμονία, δηλαδή για το άρπαγμα εδαφών όχι τόσο άμεσα για τον εαυτό τους, όσο για την εξασθένιση του αντιπάλου και την υπόσκαψη της ηγεμονίας του.» Και λέει επίσης: «Εμείς είμαστε πολέμιοι τού εθνικού μίσους, της εθνικής διχόνοιας, της εθνικής απομόνωσης. Είμαστε διεθνιστές. Επιδιώκουμε τη στενή συνένωση και την πλήρη συγχώνευση των εργατών και των αγροτών όλων των εθνών του κόσμου…»16
Γράφει και ο Ουκρανός που γεννήθηκε στην επαρχία της Χερσώνας και σπούδασε στην Οδησσό και το Ν ήΜικολάγιεφ που τόσο συχνά τα ακούμε αυτές τις ημέρες: «Η πάλη ενάντια στον πόλεμο πρέπει, πάνω απ’ όλα να αρχίζει από την επαναστατική κινητοποίηση της νεολαίας» και στο ίδιο «Όχι προγράμματα εξοπλισμών, μα προγράμματα χρήσιμων δημοσίων έργων!» και «Πρέπει να αποσπάσουμε το δικαίωμα της ελεύθερης διάθεσης της τύχης των λαών, μια για πάντα, από τα χέρια των άπληστων και ανελέητων ιμπεριαλιστικών κλικών, που δρουν πίσω από τις πλάτες των λαών.»17 κλπ κλπ
Επιστρέφουμε άραγε στην εποχή τους; Καθώς κάθε άλλο παρά «η εποχή του ιμπεριαλισμού έχει πεθάνει»18; Σε ψυχρό πόλεμο, στην καλύτερη περίπτωση ή στις πολλαπλά χειρότερες μέρες (εκατόν τόσα ή ογδόντα τόσα χρόνια πίσω) στις παραμονές των παγκοσμίων πολέμων; Γυρίζουμε σε τόσο σκοτεινές εποχές, συν τα καταστροφικά όπλα που τώρα περισσεύουν; Τουλάχιστον τότε κάποιοι άνθρωποι είχαν ένα όραμα. Προσπάθησαν, έστω αποτυχημένα τελικά, να δημιουργήσουν μέσα από τεράστιες δυσκολίες και συντρίμμια, ένα καινούριο κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, έναν κόσμο ειρηνικό μέσα στον οποίο θα ξεκινούσε και θα άνθιζε η πραγματική ιστορία του ανθρώπου! Σήμερα που θα ακουμπήσουν οι νοήμονες, και προοδευτικοί άνθρωποι; Ποιος θα φωτίσει τη σκέψη και θα οδηγήσει τους λαούς σε συνάφεια με τις βαθύτερες αιτίες των συγκρούσεων, τα πραγματικά γεγονότα και τις ουσιαστικές ανάγκες τους;
Ζητείται σύνεση
Ο πόλεμος συνεχίζεται, με ανοιχτούς τους ασκούς του Αιόλου, με όλα τα δεινά που τον συνοδεύουν και κυρίως με τα χιλιάδες αθώα θύματα. Για να δουν οι πρωταγωνιστές και οι σκηνοθέτες που βρίσκονται πίσω τους, ποιος αντέχει περισσότερο στο χρόνο (Ο Γ. Γραμματέας του ΝΑΤΟ δήλωσε πως μπορεί και να πάει και χρόνια!) Και όσο συνεχίζεται διολισθαίνει όλο και περισσότερο από πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας σε πόλεμο ΝΑΤΟ-Ρωσίας δια μέσου της δύστυχης Ουκρανίας. Οι ηγέτες της Ευρώπης (που ήδη πληρώνει ακριβά το μάρμαρο και που είναι σίγουρο πως θα είναι από τους μεγάλους χαμένους του πολέμου, ανεξάρτητα από την έκβαση του), θλιβερές μαριονέτες, παρακολουθούν και περιορίζονται σε εξορκισμούς και καταγγελίες του κακού χωρίς καμία σοβαρή προσπάθεια αποτροπής του πολέμου στο πρόσφατο παρελθόν ή λήξης του στο σήμερα, μοιάζουν να πυροβολούν τα πόδια τους! Οι εξηγήσεις τους «γιατί συνέβη αυτή η τραγωδία και τι θα μπορούσε να είχε γίνει για να αποφευχθεί»19 ανεπαρκείς και ισχνές (την έλλειψη σύνεσης και αυτόνομης στρατηγικής από μέρους της ΕΕ τη ζήσαμε ήδη ως λαός στις δύσκολες για εμάς στιγμές της οικονομικής κρίσης)! Τα ηνία της Δύσης, παρά τα κατά καιρούς παθήματα, ως γνωστόν έχουν παραδοθεί εδώ και πολλά χρόνια, στην πέραν του Ατλαντικού δύναμη και αυτό φαίνεται πως θα έχει διάρκεια. «Η Δύση με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των αξιών και των θεσμών της» μπόρεσε «να γίνει ζηλευτή στις άλλες κοινωνίες» (ας μην πούμε εδώ για το πώς, το γιατί κλπ) αναφέρει ο καθηγητής Samuel Huntington αλλά προσθέτει «Στον ανατέλλοντα κόσμο της εθνικής και πολιτισμικής σύγκρουσης, η δυτική πίστη στην παγκοσμιότητα της δυτικής κουλτούρας παρουσιάζει τρία προβλήματα: είναι λαθεμένη, είναι ανήθικη και είναι επικίνδυνη». Και «Η ασφάλεια του κόσμου χρειάζεται την αποδοχή των πολλαπλών ειδών κουλτούρας σε παγκόσμια κλίμακα». Και τέλος «Το συνετό δίδαγμα για τη Δύση είναι να μην επιχειρήσει να σταματήσει τη μετατόπιση της δύναμης αλλά να μάθει να πλέει σε βαθιά νερά, να υπομένει τις κακουχίες, να μετριάζει τα τολμήματά της, και να διαφυλάσσει την κουλτούρα της»20.
Η βιωσιμότητα του κόσμου περνάει μέσα από το μετασχηματισμό του
Τέλος φόρμας
Είναι καιρός σκεπτόμενοι άνθρωποι, διανοούμενοι, ανιδιοτελείς και τολμηροί πολιτικοί, προοδευτικά κόμματα, απλοί άνθρωποι, από εκείνους που δεν συνυπολογίζονται στις διαπραγματεύσεις και δεν εμφανίζονται σε εκπομπές, αλλά που χρησιμοποιούνται, εκόντες άκοντες, στις πρώτες γραμμές των μαχών όταν χρειαστεί ή που υφίστανται τις παράπλευρες συνέπειες, να πρωτοστατήσουν στην δημιουργία ενός μαζικού κινήματος ειρήνης και μιας προοδευτικής πολιτικής που θα την ενισχύει και θα την εδραιώνει. Είναι η ώρα να ζητήσουμε επίμονα και να πιέσουμε με κάθε πρόσφορο μέσον, για άμεσες διαπραγματεύσεις και διπλωματικές επιλογές που θα σταματήσουν τον πόλεμο στη γειτονιά μας και, να στοχαστούμε βαθύτερα τον κόσμο μας ο οποίος αντιμετωπίζει πλέον όχι έναν αλλά περισσότερους υπαρξιακούς κινδύνους! Μια οιαδήποτε παρέμβαση προς αυτήν την κατεύθυνση θα είναι σημαντική για να φέρει, κυρίως τους νέους μας, κοντά σε ένα μέλλον αντάξιο της ανθρώπινης ευφυΐας, των αισθημάτων περί δικαίου, καλοσύνης, αλληλεγγύης, προσφοράς, γενναιοδωρίας και συνεργατικότητας που διαθέτουμε. Με βάση την πείρα μας και υπολογίζοντας πάντα τους υπάρχοντες συσχετισμούς δύναμης, αποχτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι παρακάτω φράσεις του Thοmas Piketty: «Ο καπιταλισμός παράγει μηχανικά ανισότητες αφόρητες και αυθαίρετες υποσκάπτοντας τις αρχές της αξιοκρατίας στις οποίες θεμελιώνονται οι δημοκρατικές κοινωνίες. Υπάρχουν ωστόσο τρόποι ώστε η δημοκρατία και το γενικό συμφέρον να τον θέσουν ξανά υπό έλεγχο όπως και τα ιδιωτικά συμφέροντα, αποκρούοντας ταυτόχρονα αναδιπλώσεις του προστατευτισμού και του εθνικισμού.»21 και του Joseph Stiglitz «Αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή: αν είναι να αποκαταστήσουμε μια διατηρήσιμη ευημερία, χρειαζόμαστε ένα σύνολο κοινωνικών συμβάσεων, βασισμένο στην εμπιστοσύνη ανάμεσα σε όλα τα συστατικά στοιχεία της κοινωνίας μας, ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος, ανάμεσα σε τούτη τη γενιά και τις μελλοντικές»22.
Η όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων λόγω του πολέμου, οι πιέσεις που δέχονται εδώ και χρόνια το προλεταριάτο, το πρεκαριάτο και οι μεσαίες κοινωνικές τάξεις στο υπάρχον ιεραρχικό σύστημα από τις ελίτ των χωρών τους, καθώς και ο τρίτος κόσμος που υφίστανται τις συνέπειες της «άνισης ανταλλαγής» από τον αναπτυγμένο στην μετα-αποικιακή εποχή μας (επεμβάσεις, εμφύλιοι πόλεμοι, μεταναστευτικά ρεύματα), συνιστούν το υπόβαθρο των διεργασιών και των απαντήσεων που θα μπορέσουν να δοθούν. Σε κάθε περίπτωση η βιωσιμότητα του κόσμου μας περνάει μέσα από το μετασχηματισμό του από αυτόν της ανισότητας, της απληστίας, της αντιπαράθεσης, των συγκρούσεων και της κυριαρχίας που στο τέρμα του δείχνει: ΠΟΛΕΜΟ, στον αντιδιαμετρικό του της αλληλοκατανόησης, του ορθολογισμού, της δικαιοσύνης, του διαλόγου, της ισορροπίας και της ασφάλειας που δείχνει: ΕΙΡΗΝΗ. Δεν αποτελεί ουτοπία αλλά αδήριτη αναγκαιότητα! Το παρόν μπορεί να το διαφεντεύουν οι αλαζόνες, οι άπληστοι, οι πολεμοχαρείς, οι απανταχού επενδυτές-ολιγάρχες ή οι ολιγάρχες-επενδυτές που αποτελούν το 1% του πληθυσμού της γης μαζί με τους παρατρεχάμενούς τους, όμως το μέλλον, αν πραγματικά θέλουμε να επιβιώσει το είδος μας, ανήκει στους δρώντες εργαζόμενους, τους ειρηνόφιλους, τους πασιφιστές, τους ουτοπικούς, τους διεθνιστές, στους απλούς ανθρώπους που χαίρονται τη ζωή αντικρίζοντας ένα λουλούδι, ένα έργο τέχνης ή το πηγαίο χαμόγελο των κοντινών τους προσώπων σε μια όμορφη συνάντηση, κι ας τους ειρωνεύονται και τους λοιδορούν οι πρώτοι θεωρώντας τους -λίγο πολύ-αφελείς και αναποτελεσματικούς! Η λογική μας οφείλει να προσαρμοστεί προς αυτή την πιστοποιημένη πορεία των πραγμάτων που εκφράζει και τη θέληση των πολλών. Μήπως το επείγον και το επίκαιρο δίλημμα για την αμέσως επόμενη περίοδο φαίνεται να είναι:
Κόσμος πιο δίκαιος, ισόρροπος, ασφαλής και ειρηνικός ή αυτοκαταστροφή;
Καθόσον στο κλασικό «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα»23, το πρώτο φαντάζει στις μέρες μας απόμακρο και περιθωριακό, ενώ το δεύτερο που θα μας δείχνει τα νύχια του στο μέτρο που θα φλερτάρουμε με νέες φρικαλεότητες παρόμοιες με αυτές του Α΄ παγκοσμίου πολέμου με τα 20 εκατομμύρια νεκρούς και του Β΄ με τα 65 τουλάχιστον και τις ανείπωτες καταστροφές, θα υπολείπεται της αυτοκαταστροφής του πυρηνικού Αρμαγεδδώνα!
Οι εικόνες του σύγχρονου πολέμου, μας υπενθυμίζουν εφιαλτικά, πως ζούμε επάνω σε ένα πανάρχαιο, πολύτιμο, γεωειδές -σαν σε πανάκριβο πήλινο αγγείο- που μέσα σε λίγες μόνον ώρες, αν κάποιοι από τους σύγχρονους ηγέτες πατήσουν τα κουμπιά που κατέχουν, από τα χτυπήματα που θα δεχθεί, θα διαμελιστεί σε εκατομμύρια κομμάτια και ο μεγάλος ηττημένος της υπόθεσης θα είναι ο πλανήτης ΓΗ! Μάλλον κάτι παρόμοιο υποψιάζονταν ο στοχαστής24 που είπε: «Ποτέ δεν έπαψε να με απασχολεί η ιδέα ότι η ανθρώπινη φυλή μπορεί να φτάσει σε κάποιο υψηλό σημείο και στη συνέχεια να πάρει την κατιούσα της παρακμής, χωρίς ποτέ ξανά να ανορθωθεί.» Ας ελπίσουμε πως αυτή η παρακμή δεν έχει ήδη αρχίσει ούτε και θα επιτρέψουμε (με τη συμμετοχή μας σε διαρκείς και συστηματικούς αγώνες για ΕΙΡΗΝΗ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ) να αρχίσει ποτέ!
Κώστας Καραγιάννης Φυσικός
Υ.Γ. Πριν λίγες ημέρες ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας ο Σ. Λαβρόφ μας υπενθύμισε πως οι ΗΠΑ: «Φέρονται σαν σερίφης που κάνει ό,τι θέλει σε ένα αμερικανικό σαλούν»25. Αν το εκλαμβάνουμε σωστά θέλησε να πει, πως πρέπει στο σαλούν θα υπάρχει και δεύτερος σερίφης (ή και περισσότεροι;)! Αν είναι να πυροβολούν δύο, που είναι και το πιο πιθανό, προς διάφορες κατευθύνσεις αλλοίμονο στους λαούς! Αν είναι να σημαδεύει ο ένας τον άλλο, χωρίς κανένας να πυροβολεί από αμοιβαίο φόβο, μέχρι οι λαοί να βρουν το κουράγιο και τον τρόπο να τους αφοπλίσουν οριστικά (ή μέχρι να συνειδητοποιήσουν οι ίδιοι πως με την αλληλοεξόντωση, δεν παίρνουν μαζί τους σε κόλαση ή παράδεισο εξουσίες και προνόμια), υπάρχει κάποια ελπίδα!
Παραπομπές:
1. Η εποχή των αυτοκρατοριών 1875-1914 και Η εποχή των άκρων Eric Hobsbawm όπου στον πρόλογο του βιβλίου του γράφει «κατανοώ δεν σημαίνει αποδέχομαι ούτε σημαίνει συγχωρώ».
2, 3. Για περισσότερα στο: Θεωρία και μεθοδολογία των διεθνών σχέσεων Robert Jackson- Georg Sorensen
4. Francis Fukuyama Το τέλος της ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος
5. The Atlantic Realists Matthew Specter
6. Περικλέους επιτάφιος Β[40.2]
7. Hermann Hesse Siddhartha: Wissen kann man mitteilen, Weisheit aber nicht. (Μπορεί κανείς να μεταδώσει γνώση, αλλά όχι σοφία.)
8. Θέσεις για το Φόυερμπαχ Karl Marx
9. Η καθημερινή ζωή την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου / Πωλ Φωρ σελ.159-161
10. Η τρομοκρατία της Δύσης Νόαμ Τσόμσκι-Αντρέ Βλιτσέκ
11. Destra. it Ειρήνη άμεσα με την προστασία των δικαιωμάτων του Κιέβου και της Μόσχας. Η θέση του Βατικανού από τον Domenico Bonvegna. 3 Marzo 2022
12. Θουκυδίδη Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου Α [23.6]
13. «Το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί ούτε μια ίντσα προς τα ανατολικά» , Le Monde diplomatique, Σεπτέμβριος 2018 και George Whashington University. http:/ /nsarchive.gwu.edu ( Έγγραφο 8) και George F. Kennan, “ A fateful error ”, The New York Times, 5/2/ 1997 και Ukraine, pourquoi la crise par David Le Monde Diplomatique.
14. John Mearsheimer The Economist on why the West is principally responsible for the Ukrainian crisis Mar 19th 2022
15. Σβετλάνα Αλεξίεβιτς (Νόμπελ λογοτεχνίας το 2015) Το τέλος του κόκκινου ανθρώπου. Σελ. 15
16. Β. Λένιν Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού και Γράμμα προς τους εργάτες και αγρότες της Ουκρανίας
17. Λ. Τρότσκι Η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο.
18. Michael Mann Distinguished Research Professor of Sociology at the University of California, Los Angeles (UCLA), USA
19. Δήλωση του πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στη Ρωσία Jack Matlock, λίγο πριν από την εισβολή. “μπορεί εύκολα να επιλυθεί με την εφαρμογή της κοινής λογικής… Σύμφωνα με οποιοδήποτε κριτήριο κοινής λογικής, είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να προωθήσουν την ειρήνη και όχι τη σύγκρουση. Η προσπάθεια να αποσυνδεθεί η Ουκρανία από τη ρωσική επιρροή – ο διακηρυγμένος στόχος όσων ανακίνησαν τις “έγχρωμες επαναστάσεις” – ήταν μια ανόητη και επικίνδυνη προσπάθεια. Ξεχάσαμε τόσο γρήγορα το μάθημα της κρίσης των πυραύλων της Κούβας;”
20. Samuel Huntigton H σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξηςΑρχή φόρμας
Τέλος φόρμας
21. Thomas Piketty «ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ τον 21ο αιώνα» σελ.16
22. Joseph Stiglitz «Ο θρίαμβος της απληστίας» σελ. 271
23. Γνωστή ρήση του Φ. Ένγκελς και της Ρόζας Λούξεμπουργκ: “Η αστική κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα: ή πέρασμα στο σοσιαλισμό ή ξανακατρακύλισμα της ανθρωπότητας στη βαρβαρότητα”.
24. Ο Άλφρεντ Γουάιτχεντ, ο οποίος έγραψε μαζί με τον πρώην μαθητή του Μπέρτραντ Ράσελ το Principia Mathematica που θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά έργα του εικοστού αιώνα στη μαθηματική λογική.
