Σκρέκας: Ενεργειακή αναβάθμιση για 50.000 κατοικίες με δίκαιη κατανομή των πόρων

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει το νέο «Εξοικονομώ» για την ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων από 50.000 κατοικιών, στο οποίο θεσπίζονται κοινωνικά κριτήρια για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών. Το νέο πρόγραμμα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Οκτώβριο με την ενεργοποίηση της πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων. Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την καθορισμένη ημερομηνία έναρξης και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την Επικράτεια.

Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 632 εκατομμύρια ευρώ και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση ανέρχεται στο 62% της συνολικής δαπάνης, ενώ στόχος είναι η ενεργειακή αναβάθμιση περισσότερων κατοικιών σε ποσοστό 38% συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος.

Με το νέο σύστημα υποβολής αιτήσεων καταργείται η χρονική προτεραιότητα,  ενώ οι αιτήσεις θα βαθμολογούνται βάσει ενεργειακών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων. Θα δοθεί προτεραιότητα σε νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα, σε ΑΜΕΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια ανέργους, πολύτεκνους και σε νοικοκυριά με αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.

Ειδικά για φυσικά πρόσωπα και νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, έχει προβλεφθεί ξεχωριστός προϋπολογισμός που θα φτάσει τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Για φυσικά πρόσωπα με ατομικά εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και για νοικοκυριά με οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η επιδότηση θα ανέρχεται στο 75%. Επιπλέον, εισάγεται εγγυοδοσία για τον τραπεζικό δανεισμό τους προκειμένου να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων για τη συγκεκριμένη κατηγορία, υπάρχει πρόβλεψη να δοθούν πρόσθετα κεφάλαια από τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος για την ένταξη επιπλέον ωφελούμενων.

Το νέο «Εξοικονομώ» παρουσιάστηκε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Αλεξάνδρα Σδούκου και τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργο Στασινό.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε: «Την επόμενη πενταετία θα υλοποιήσουμε ένα τεράστιο κύμα ενεργειακής αναβάθμισης εκατοντάδων χιλιάδων νοικοκυριών, επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων και για τον σκοπό αυτόν θα κινητοποιήσουμε περισσότερα από 3 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχουμε θέσει για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Επίσης, θα συμβάλλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας, με τον περιορισμό του κόστους ενέργειας για νοικοκυριά, ενισχύοντας παράλληλα την ανάπτυξη με την τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Για να κάνουμε δικαιότερο και αποδοτικότερο το πρόγραμμα, καταργούμε τη χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και θεσπίζουμε ενεργειακά, κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια. Όπως έχουμε ξαναπεί, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, είναι μια μάχη που δίνουμε όλοι μαζί. Αποτελεί σταθερή μας δέσμευση, που κάνουμε και πράξη, να μην αφήσουμε κανέναν συμπολίτη μας πίσω καθώς οικοδομούμε ένα καλύτερο περιβάλλον για όλους μας». 

Η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, δήλωσε: «Το νέο Εξοικονομώ μπαίνει σήμερα στη γραμμή της αφετηρίας. Η ριζική ανανέωση του προγράμματος απαντά στις σύγχρονες ανάγκες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Συγχρόνως, ανταποκρίνεται στις νέες απαιτήσεις για πιο «έξυπνα» σπίτια (smarthomes), με την επιδότηση της εγκατάστασης έξυπνων συστημάτων διαχείρισης, τα οποία συμβάλλουν στη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας. Με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών, αριθμός που ξεπερνά όλα τα προηγούμενα προγράμματα, το «Εξοικονομώ» συγκαταλέγεται μεταξύ των δράσεων με έντονα αναπτυξιακό χαρακτήρα με άμεσο όφελος για τους πολίτες, αλλά και την απασχόληση, καθώς δημιουργεί άμεσα κύκλο εργασιών σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Το νέο πρόγραμμα αναμένεται μέσα στον επόμενο χρόνο να κινητοποιήσει πόρους σχεδόν 1 δισ. ευρώ».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, δήλωσε: «Το νέο πρόγραμμα για την αναβάθμιση περισσότερων από 50.000 κατοικιών θα είναι πιο δίκαιο και αποτελεσματικό, δεδομένου ότι για πρώτη φορά το βασικό κριτήριο θα είναι η ενεργειακή αναβάθμιση της κάθε κατοικίας και όχι η ταχύτητα υποβολής της αίτησης που ίσχυε έως τώρα. Πρόκειται για ουσιαστική αλλαγή την οποία είχε προτείνει το ΤΕΕ εδώ και καιρό. Παράλληλα, στο νέο «Εξοικονομώ» περιορίζεται η γραφειοκρατία, καθώς η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου θα είναι πλέον υποχρεωτική με αποτέλεσμα να μειώνεται δραστικά ο αριθμός των δικαιολογητικών που θα πρέπει να προσκομίζουν οι πολίτες. Με τον νέο τρόπο αξιολόγησης των αιτήσεων διασφαλίζεται η απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων στο σύνολό τους διότι εκτός από τις αιτήσεις που θα αξιολογηθούν θετικά θα υπάρχει και λίστα επιλαχόντων, οι οποίοι θα εντάσσονται στο πρόγραμμα όταν θα υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι».

Οι σημαντικότερες αλλαγές στο νέο «Εξοικονομώ» σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα συνοψίζονται ως εξής: 

• Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων.
• Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας.
• Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
• Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
• Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών όταν το μεγαλύτερο που έχει επιτευχθεί σε προηγούμενα προγράμματα είναι περί τα 40.000 νοικοκυριά.
• Το πρόγραμμα εστιάζει στα πιο ενεργοβόρα κτίρια και στις Περιφέρειες με περισσότερο κρύο τον χειμώνα.
• Επανακαθορίζονται τα ποσοστά επιδοτήσεων με γνώμονα την εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ανά Kwh, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.
• Με στόχο την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν.
• Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
• Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία (1) αίτηση.
• Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
• Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος.
• Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και αύξηση των δικαιούχων.