Η επιστροφή του «εθνικού» κράτους

Γράφει ο Χρήστος Αποστολίδης, Δικηγόρος

Τείνει πλέον να εξελιχθεί σε κυρίαρχη τάση. Οι πολίτες των ευρωπαϊκών κρατών γυρίζουν την πλάτη τους επιδεικτικά στην ενωμένη Ευρώπη και κάθε φορά που τους δίνεται η ευκαιρία εκφράζουν με εκκωφαντικό τρόπο την δυσαρέσκειά τους. Δεν εμπιστεύονται πια τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και αρνούνται κατηγορηματικά να παραχωρήσουν μέρος της εθνικής τους κυριαρχίας στους γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Θέλουν να διαφυλάξουν και να προστατέψουν την εθνική τους ταυτότητα και αποδοκιμάζουν τις αποφάσεις των υπερεθνικών κέντρων εξουσίας. Άλλωστε, τα επιμέρους συμφέροντα των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πολλές φορές έρχονται σε προφανή αντίθεση μεταξύ τους και ουδόλως ταυτίζονται.

Συνακόλουθα, η ελεύθερη διακίνηση προσώπων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών, που άλλοτε αντιμετωπίζονταν ως ευλογία, έχει μετεξελιχθεί σε κατάρα, αφού αποτέλεσε το όχημα πληθυσμιακής αλλοίωσης των κρατών, αύξησης της ανεργίας και μείωσης της ποιότητας των προϊόντων που έπρεπε να έχουν χαμηλή και φτηνή τιμή για να είναι ανταγωνιστικά.

Ήδη, σε πολλές χώρες έχουν αρχίσει να ενισχύονται κινήματα που ευαγγελίζονται την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θεωρώντας μια τέτοια ενέργεια ως λύτρωση και ευκαιρία για αναπτυξιακή προοπτική, μπροστά στα ελλείμματα και στην λιτότητα που συνεπάγονται οι ευρωπαϊκές δεσμεύσεις. Η ευρεία απήχηση των απόψεων τους που βρίσκουν τα αντιευρωπαϊκά κόμματα και οι ελπίδες που ανοίγονται για κατάληψη της εξουσίας, έχουν συσπειρώσει τους υποστηρικτές τους και σταδιακά τους οδηγούν σε ολοένα πιο ακραία ρητορική.

Είναι προφανές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται μία νέα Συνθήκη περιγραφής του πεδίου δράσης της, περισσότερο προσαρμοσμένη στις ανάγκες και στα αιτήματα της σύγχρονης εποχής, αν θέλει να παραμείνει ζωντανή και να μην καταρρεύσει ως χάρτινος πύργος. Όταν δημιουργήθηκε η κοινή αγορά εδραζόταν σε καθαρά οικονομικά κριτήρια και αποτύπωνε την ανάγκη διευκόλυνσης στην διακίνηση προσώπων και εμπορευμάτων.

Αυτό πλέον έχει ξεπεραστεί. Ο ευρωπαίος πολίτης διαπιστώνει ότι το υψηλό επίπεδο ζωής που είχε διαμορφώσει και η ασφάλεια που απολάμβανε η οικογένειά του έχει πλέον παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η οικονομική κρίση δεν αγγίζει μόνο τις χώρες του νότου, αλλά επεκτείνεται σταδιακά και στις αναπτυγμένες κοινωνίες του οικονομικά εύρωστου βορρά. Ταυτόχρονα, η αθρόα και χωρίς συγκεκριμένους κανόνες ποσόστωσης και ελέγχου είσοδος προσφύγων και μεταναστών έχει προκαλέσει έντονα αισθήματα φόβου και αβεβαιότητας στον ευρωπαίο, όμως δυστυχώς η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει συνειδητά να αγνοεί τα μηνύματα δυσαρέσκειας που της αποστέλλονται και επιμένει στις ατελέσφορες πολιτικές της.

Στα πλαίσια αυτά δεν θα πρέπει να μας ξαφνιάσει αν το παράδειγμα των Βρετανών και του BREXIT βρει σύντομα και άλλους μιμητές.

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ
Δικηγόρος