Τα τροχαία να γίνουν εθνικό μας ζήτημα!

Του Γιώργου Ουρσουζίδη

Τα συμπεράσματα του από την πολύμηνη δουλειά στην Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής για τις πολυεπίπεδες και ανυπολόγιστες συνέπειες των τροχαίων δυστυχημάτων, κατέγραψε ο βουλευτής Ημαθίας του ΣΥΡΙΖΑ και Πρόεδρος της σχετικής Επιτροπής της Βουλής, Γιώργος Ουρσουζίδης, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της ΙΖ΄ Περιόδου της Α’ Συνόδου και την έκδοση της σχετικής Έκθεσης.

Επιγραμματικά, τα κύρια συμπεράσματα που εξάγονται από τις εισηγήσεις που ακούστηκαν στην Επιτροπή μας, μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

1. Δεν είναι τυχαίο - ούτε είναι δυνατόν να αγνοηθεί - η καθολική απαίτηση, για ένα συντονιστικό όργανο υπό την άμεση εποπτεία του Πρωθυπουργού.

Τροχαία περιστατικά συμβαίνουν και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, όμως τα τροχαία εγκλήματα τα πληρώνουμε με ανείπωτο πόνο και οδύνη, που προκαλεί η απώλεια ανθρώπινης ζωής και η μόνιμη βλάβη της υγείας. Η χώρα μας - σε ευρωπαϊκό επίπεδο - παρουσιάζει έναν από τους μεγαλύτερους δείκτες θνησιμότητας ενώ για κάποιες ηλικιακές κατηγορίες (15 -29 ετών) τα τροχαία αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου.

2. Δαπανάμε ένα τεράστιο κονδύλι στις συνέπειες των τροχαίων ενώ αν είχαμε στρέψει ένα μικρό μόνο μέρος αυτού στην πρόληψη, τα οφέλη θα ήταν πολλαπλά και κυρίως σωτήρια.

Το τροχαίο ατύχημα, παύει να είναι ατύχημα και θωρείται έγκλημα, από την στιγμή που ο οδηγός:
● Αναπτύσσει υπερβολική ταχύτητα
● Οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ ή υπό την επήρεια ναρκωτικών
● Παραβιάζει ενσυνείδητα το STOP και το κόκκινο σε σηματοδότη
● Απόσπαση προσοχής κατά την οδήγηση (π.χ. χρήση κινητού)

Η οδήγηση χωρίς τη χρήση μέσων παθητικής ασφάλειας, θεωρείται εγκληματική σε βάρος των επιβαινόντων, αλλά και της κοινωνίας, όταν:
● Δεν χρησιμοποιούν ζώνη ασφαλείας
● Δεν χρησιμοποιούν κράνος στα δίκυκλα

3. Η θέση μας κινείται στον άξονα: Πολιτική βούληση για ανατροπές χρόνιων νοοτροπιών, παραλείψεων και κατεστημένων.

Η πρόταση μας, σύμφωνα με όσα τέθηκαν ενώπιον της Επιτροπής, στηρίζεται κυρίως στους άξονες:

● Έλεγχος οδικής συμπεριφοράς των οδηγών
● Ενημέρωση και διαμόρφωση οδικής παιδείας
● Ανάπτυξη σύγχρονων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς σε αστικό και υπεραστικό επίπεδο, στοχεύοντας στον δραστικό περιορισμό της χρήσης του Ι.Χ., που εκτός των άλλων, επιβαρύνει σημαντικά με ρύπους το περιβάλλον.

Ωστόσο, τις συνέπειες των τροχαίων τις αντιλαμβανόμαστε όλοι αλλά ιδιαίτερα τα θύματα και οι οικογένειές τους. Για το άτομο – θύμα, η απώλεια της ίδιας του της ζωής, ο σοβαρός τραυματισμός, αλλά και η ενδεχόμενη αναπηρία, αποτελούν μια ιδιαίτερα τραγική εξέλιξη.

Εκτιμώντας τα παραπάνω, και με δεδομένο ότι, πάνω από το 75% των νεκρών και βαριά τραυματιών, ανήκουν στο ενεργό παραγωγικό δυναμικό, μπορεί κανείς εύκολα να αναλογιστεί τις απώλειες και στο επίπεδο της ανάπτυξης.

Είναι γνωστό, ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει σοβαρότατο δημογραφικό πρόβλημα, που υπονομεύει – εκτός των άλλων - τη σκληρή προσπάθεια που καταβάλλει ο Ελληνικός λαός, ώστε να ξεφύγει από την κρίση που μαστίζει τη χώρα. Συνεπώς δεν έχουμε την πολυτέλεια να συνεχίσουμε να αγνοούμε το πρόβλημα των θανάτων και βαριά τραυματιών, που αποτελεί σημαντική συνιστώσα αυτού του κοινωνικού προβλήματος/δράματος.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2014, στη χώρα των 11 εκατομμυρίων κατοίκων, έχουμε 12,27 νεκρούς ανά 100.000 κατοίκους και βρισκόμαστε στην 56η χειρότερη θέση μεταξύ 172 Κρατών.

4. Τα τροχαία δεν αντιμετωπίστηκαν ποτέ αποτελεσματικά και ως μείζον κοινωνικό /πολιτικό ΕΘΝΙΚΟ θέμα.

Μια διεθνής σύγκριση των μεθόδων που χρησιμοποιούνται σε διαφορετικές χώρες για να προσδιοριστεί το κόστος των τροχαίων ατυχημάτων έδειξε, ότι σε διάφορες χώρες χρησιμοποιούν διαφορετικά στοιχεία κόστους. Οι κύριες κατηγορίες κόστους, (κάθε μία έχει τη δική της μέθοδο υπολογισμού), που χρησιμοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι:

Ι. Ιατρικές δαπάνες. Δαπάνες νοσοκομειακής νοσηλείας, αποκατάστασης, φάρμακα, την ψυχολογική στήριξη και τις προσαρμογές για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

ΙΙ. Απώλεια παραγωγής. Τα έξοδα αυτά προκύπτουν από την προσωρινή ή μόνιμη ανικανότητα του τραυματισμένου, ή την πλήρη απώλεια της παραγωγής λόγω θανάτου.
ΙΙΙ. Απώλεια της ποιότητας ζωής των θυμάτων, των οικογενειών και των φίλων τους ( «ανθρώπινο κόστος» ή «ανθρώπινες απώλειες»). Άυλα κόστη, που συνδέονται με πόνο, θλίψη και την απώλεια της χαράς της ζωής.

ΙV. Υλικές ζημιές. Οι δαπάνες αυτές προκύπτουν από ζημιές σε αγαθά όπως οχήματα, φορτία, δρόμους και σταθερά αντικείμενα παραπλεύρως της οδού.
V. Δαπάνες διακανονισμού. Δαπάνες που προκύπτουν από τη συνδρομή και τον διακανονισμό των τροχαίων ατυχημάτων, που πραγματοποιήθηκαν από υπηρεσίες, όπως η πυροσβεστική, η αστυνομία, τα δικαστήρια και οι ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς και τις αποζημιώσεις, συντάξεις κλπ.

Αν κάνουμε μια απλουστευμένη προσέγγιση στα Ελληνικά δεδομένα, με πληθυσμό περί τους 11.000.000 κατοίκους, με αναγωγή αντίστοιχα για το 2015 με 789 νεκρούς, 1.068 Σοβαρά και 12.872 Ελαφρά τραυματίες, προκύπτει μια ετήσια δαπάνη της τάξης των 2.361.091.848 € για το 2015 και 3.944.378.000 € για το 2014!!! Και όσο πάμε προς προηγούμενες χρονιές το κόστος αυξάνεται, αφού το 2000 είχαμε 2.103 νεκρούς, σχεδόν 2,7 φορές περισσότερους από το 2015! Αν πάλι, δούμε σε βάθος δεκαετίας τους νεκρούς, βαριά τραυματίες και ανάπηρους, η εικόνα είναι τρομακτική, φυσικά με τον ανάλογο φόρο της ασφάλτου... ανοησίας!

Επισημαίνεται, ότι λόγω της έλλειψης Εθνικού Μητρώου καταγραφής των θυμάτων που καταλήγουν μετά από νοσηλεία, δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των νεκρών, εκτιμάται ότι ίσως το 20% από τους βαριά τραυματίες καταλήγουν μετά τη νοσηλεία.

5. Όλα τα παραπάνω, αφορούν ευθέως στην αδήριτη ανάγκη μείωσής των θανατηφόρων, που επηρεάζουν δυσμενέστατα τις κοινωνικές δομές του κράτους και ταλαιπωρούν - βάναυσα πλέον - τους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι αλληλοεξοντώνονται σε καθ’ οδόν. - Αυτό πρέπει να αλλάξει.

Συνοψίζοντας, οι βασικές συνέπειες, αφορούν στους εξής τομείς:

• Επιβαρύνεται το σύστημα υγείας,

• Επιβαρύνεται το δικαστικό σύστημα,

• Επιβαρύνεται το ασφαλιστικό σύστημα,

• Επιβαρύνεται ο παραγωγικός ιστός της χώρας,

• Επιδεινώνεται το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας,

• Στερείται πολύτιμων πόρων η ανάπτυξη της χώρας.

Η περιοχή μας, είναι γνωστό, έχει γνωρίσει το σκληρότερο πρόσωπο της μοίρας. Τίποτα δεν είναι όπως παλιά, μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Πρόκειται για το πλέον πολύνεκρο τροχαίο δυστύχημα στη μεταπολεμική Ελλάδα.

Στις 13 Απριλίου του 2003, οι 21 μαθητές από το Μακροχώρι, τη Ν. Νικομήδεια, το Διαβατό και την Κουλούρα Ημαθίας, έχασαν τη ζωή τους λίγο πριν ολοκληρωθεί η τριήμερη εκδρομή στην Αθήνα. Στα «στενά» των Τεμπών έγινε το κακό, όταν νταλίκα φορτωμένη μελαμίνες, συναντήθηκε με το μοιραίο λεωφορείο. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα στήθηκε το σκηνικό της μεγαλύτερης τραγωδίας που γνώρισε ο τόπος σε τροχαίο δυστύχημα. Οι μελαμίνες γλίστρησαν, θερίζοντας τις αγνές ψυχές. Χρειάστηκαν ώρες μέχρι να απεγκλωβιστούν όλοι οι τραυματισμένοι και να μεταφερθούν στα Νοσοκομεία της Λάρισας και της Κατερίνης. Ο αριθμός των νεκρών συνεχώς αυξανόταν, ώσπου έφτασε τελικά τους 21...αγγέλους:

Ευαγγελία Θ. Γάτου Ετών 16 Αναστασία Π. Παυλίδου Ετών 16
Περιστερά Ι. Ουστά Ετών 16 Γεωργία Δ. Τραπεζανλή Ετών 16
Σταυρ. Κανελλόπουλος Ετών 15 Ηλίας Π. Τσολερίδης Ετών 16
Παναγ. Μουρατίδης Ετών 16 Ανδρέας Χ. Αθανασιάδης Ετών 16
Χριστίνα Σταματέλλου Ετών 16 Ιωάννης Τριανταφυλλίδης Ετών 16
Βασ. Παπαδόπουλος Ετών 16 Ευανθία Κ. Ψαλίδα Ετών16
Δημήτριος Κοσμίδης Ετών 16 Κων/νος Α. Θαλαλαίος Ετών 16
Γεσθημανή Σταφυλίδου Ετών 16 Σάββας Παναγιωτίδης Ετών 16
Αθαν. Μαρκανταράς Ετών 16 Γιώργος Κ. Μήτσκας Ετών 16
Ιωάννα Θ. Καστίδου Ετών 16 Δημήτριος Θ. Σίγγας Ετών 16
Όλγα Β. Αγγελίνα Ετών 15

Το ζήτημα της αντιμετώπισης των τροχαίων εγκλημάτων, προτάσσεται ως χρέος και απόλυτη κοινωνική προτεραιότητα, απέναντι στους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που έχασαν την ζωή τους, αλλά και τους εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας, που ζουν με αναπηρίες μετά απ΄ αυτά.