Η ενίσχυση των Ιδιωτικών Επενδύσεων στο νέο Αναπτυξιακό Νόμο

Του Γιώργου Ουρσουζίδη

Ο νέος νόμος αφορά, στην ενίσχυση Ιδιωτικών Επενδύσεων, για την Οικονομική Ανάπτυξη της χώρας, με ιδιαίτερη έμφαση στην Περιφέρεια.

Ο νόμος εκπονήθηκε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, μετά από δεκαετίες στρεβλής οικονομικής ανάπτυξης, που οδήγησε στην πρωτοφανή εξαετή οικονομική και κοινωνική κρίση, στη μείωση του ΑΕΠ κατά 25%, στην αύξηση της ανεργίας στο 26% και σε ένα ασφυκτικό κλίμα ρευστότητας.

Επομένως, δεν αποτελούσε ρεαλιστική και συνετή επιλογή, το ενδεχόμενο ο νόμος αυτός να ήταν, μια απλή διαφοροποίηση των προηγούμενων. Το ίδιο εκφράστηκε και από την πλειοψηφία των φορέων που κατέθεσαν την πραγματικά ωφέλιμη άποψη τους. Ο νόμος έπρεπε να αλλάξει, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα, δηλαδή :

● Τη συγκέντρωση του μεγαλύτερου μέρους των ενισχύσεων σε λίγους επιχειρηματικούς ομίλους - μόλις το 4% των επενδυτικών σχεδίων, πήρε το 44% των ενισχύσεων ! Χωρίς κανείς να γνωρίζει, αν πίσω από άλλα επενδυτικά σχέδια δεν βρίσκονταν πάλι τα ίδια συμφέροντα. Ο νέος νόμος, αλλάζει αυτό το καθεστώς, στοχεύοντας ξεκάθαρα στους Μικρούς και Μεσαίους Επιχειρηματίες.

● Τη χρονική καθυστέρηση επεξεργασίας των υφιστάμενων αιτημάτων των επενδυτών. Οι επενδυτές γνωρίζουν καλά τους λόγους καθυστέρησης, αφού ένα μέρος των ενισχύσεών τους , χάνονταν μεταξύ Παναμά και «ευέλικτων» τραπεζικών ιδρυμάτων ανά τον κόσμο.

● Τη χρονική καθυστέρηση στον έλεγχο προόδου των ήδη συμβασιοποιημένων επενδύσεων. Για 6.300 επενδυτικά σχέδια, είναι δεσμευμένα 6.400.000.000 ευρώ, με τους επενδυτές σε κατάσταση σοκ. Οι επενδυτές γνωρίζουν επίσης καλά τους λόγους καθυστέρησης – ήταν το δεύτερο στάδιο της χυδαίας συμπεριφοράς του κράτους απέναντί τους.

Ο νέος νόμος λοιπόν, έπρεπε πριν από όλα να αλλάξει το καθεστώς αυτό – και το κάνει:

1. Βάζει σε προτεραιότητα τα επενδυτικά σχέδια των παλαιότερων αναπτυξιακών νόμων

Δίνεται παράταση για την υλοποίησή τους.
Διασφαλίζεται για πρώτη φορά η πληρωμή τους, ενώ εντάχθηκαν χωρίς βεβαιότητα χρηματοδότησης.
Εξασφαλίζεται διαφάνεια στην κατάταξη ελέγχου και εκταμίευσης της ενίσχυσης.
Δίνεται η δυνατότητα μείωσης του ποσοστού ίδιας συμμετοχής μέχρι το απαραίτητο 25%.
Διασφαλίζεται η επιτάχυνση των διαδικασιών, μέσω της στελέχωσης του ΕΜΠΕ και της αύξησης της αμοιβής των ελεγκτών.
Δεν απαιτείται η προέγκριση του τραπεζικού δανείου για την ολοκλήρωση, πράγμα αδιανόητο για τους Μικρούς & Μεσαίους.
● Το μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου προϋπολογισμού του αναπτυξιακού νόμου, θα αξιοποιηθεί για την αποπληρωμή των παλαιών αναπτυξιακών.

2. Ορίζονται Ειδικές περιοχές ενίσχυσης
Οι «Ειδικές Περιοχές», αναπτύσσονται στην ίδια βάση των προηγούμενων νόμων, λαμβάνοντας πρόσθετα μέτρα για την κάλυψη ανισοτήτων.
Ειδικότερα στον Α.Ν. μια περιοχή χαρακτηρίζεται ως «ειδική» εφόσον πληροί, τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:
Ορεινή περιοχή : το δημοτικό και κοινοτικό διαμέρισμα, του οποίου η επιφάνεια είναι κατ’ εξοχήν κεκλιμένη και ανώμαλη, με υψομετρικές διαφορές σημείων των δημοτικών ή κοινοτικών διαμερισμάτων πάνω από 400 μέτρα. Επίσης, το δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα, του οποίου ολόκληρη η επιφάνεια ή μεγάλο μέρος αυτής βρίσκεται σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 800 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.
Παραμεθόρια περιοχή: περιοχή, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 30 χιλιόμετρων από τα ηπειρωτικά σύνορα. Ως προς τα θαλάσσια σύνορα, παραμεθόριες περιοχές λογίζονται τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, της νήσου της Σαμοθράκης του Νομού Έβρου και των νησιών του Νομού Δωδεκανήσων
Νησιωτική περιοχή: νησιά με μόνιμο πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011 περιοχή με μείωση πληθυσμού (η μεταβολή αναφέρεται στα αποτελέσματα των απογραφών του 2011 και του 2001 και αφορά ρυθμό μεταβολής μόνιμου πληθυσμού άνω του 30%).
● Ο συνολικός πληθυσμός των «Ειδικών Περιοχών» του Α.Ν. ανέρχεται σε 2.107.048 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 19,48% του συνολικού μόνιμου πληθυσμού της χώρας.

3. Ρήτρα κερδών για τη λήψη επιχορήγησης.
Η ενίσχυση των ζημιογόνων επιχειρήσεων δεν αποκλείεται από τον Α.Ν., αλλά δύναται να γίνει μόνο μέσω φορολογικών διευκολύνσεων. Ο στόχος είναι να τεθεί ένα τέλος στην επιχορήγηση επενδύσεων, που επί σειρά ετών παρουσιάζουν ζημιές. Μια επιχείρηση στα πλαίσια του νέου Α.Ν. (Άρθρο 10, παρ.3), θα πρέπει να έχει εμφανίσει κέρδη τουλάχιστον μία φορά μέσα στην τελευταία 7ετία, πριν την αίτηση υπαγωγής.
Επιπλέον οι επιχειρήσεις που δεν έχουν εμφανίσει κέρδη, ούτε μια φορά μέσα στην τελευταία 7ετία, μπορούν να ενισχυθούν μέσω της ενίσχυσης με φορολογική απαλλαγή. ,

4. Τίθενται όρια στις ενισχύσεις και στη σώρευσή τους.
Τα όρια υιοθετήθηκαν, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη διασπορά των ενισχύσεων και να αποφευχθούν φαινόμενα συγκέντρωσης του μεγαλύτερου μέρους των ενισχύσεων σε λίγους επιχειρηματικούς ομίλους, όπως έγινε στους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους , στο 4% των επενδυτικών σχεδίων πήγε στο 44% των ενισχύσεων!
● Ο περιορισμός αυτός αποσκοπεί, στην απορρόφηση των ενισχύσεων από πολλούς μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες.

5. Η αξιολόγηση.
Η χρήση δύο αξιολογητών από τον ν.3908/11 προκάλεσε σημαντικά προβλήματα ιδιαίτερα στο στάδιο του συγκερασμού των δύο διαφορετικών αξιολογήσεων. Το «κλειδί» στην βελτίωση των αξιολογήσεων δεν είναι ο αριθμός των αξιολογητών, όσο η εκπαίδευση, η ενημέρωση, η παρακολούθηση καθώς και ο έλεγχος της δουλειάς τους, από μια επιτροπή αποδοχής των αξιολογήσεων, που θα στελεχώνεται, με τυχαία επιλογή, τόσο με Υπηρεσιακούς υπαλλήλους όσο και με μέλη εκτός Υπηρεσίας (μέλη του Μητρώου Αξιολογητών).

6. Οι υπουργικές αποφάσεις θα ενσωματωθούν στις αποφάσεις προκήρυξης.
Στον νόμο περιλαμβάνονται πολλές υπουργικές αποφάσεις και κοινές υπουργικές αποφάσεις, που όμως είναι αναγκαίες. Καθυστερήσεις δεν θα υπάρξουν δεδομένου ότι, οι Υπουργικές Αποφάσεις, θα ενσωματωθούν στις αποφάσεις προκήρυξης και δεν θα απαιτηθεί να εκδοθούν ξεχωριστά Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις.

7. Κάλυψη της ίδιας συμμετοχής
Η υποχρέωση κάλυψης της συμμετοχής του φορέα με ίδια κεφάλαια, καταργείται. Ο φορέας μπορεί να καλύψει τη συμμετοχή του, είτε με εξωτερική χρηματοδότηση, είτε με ίδια κεφάλαια.

8. Ρήτρα απασχόλησης
Η αύξηση της απασχόλησης θα είναι από τα βασικά κριτήρια βαθμολογίας, με αυξημένη βαρύτητα, η οποία θα γίνει με κλαδικά κριτήρια (υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις ανά κλάδο).

9. Επιλεξιμότητα δαπανών
Με βάση τον κανονισμό της ΕΕ (ΓΑΚ 651/2014) δεν επιτρέπεται να γίνει έναρξη εργασιών πριν την υποβολή της αίτησης. Ως έναρξη των εργασιών θεωρείται το πρώτο χρονικά σημείο μεταξύ είτε της έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών, είτε της πρώτης δεσμευτικής ανάληψης υποχρέωσης για την παραγγελία εξοπλισμού ή άλλης ανάληψης υποχρέωσης, που καθιστά μη αναστρέψιμη την επένδυση.
● Η αδειών και η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας, δεν θεωρούνται έναρξη των εργασιών. αγορά γης και οι προπαρασκευαστικές εργασίες, όπως η λήψη

10. Δεν προβλέπεται η δυνατότητα λήψης προκαταβολής.
Η μη πρόβλεψη, περί δυνατότητας λήψης προκαταβολών οφείλεται αφενός, στα περιορισμένα δημοσιονομικά περιθώρια, και αφετέρου στο γεγονός, ότι μέχρι σήμερα προκαταβολές λάμβαναν κυρίως οι μεγάλες επιχειρήσεις, καθότι αυτές είχαν την δυνατότητα να εκδώσουν τις εγγυητικές επιστολές, ως προαπαιτούμενη ασφάλεια για τη λήψη προκαταβολής. Στην πράξη, οι προκαταβολές δεν παρέχονταν στις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις, που κατά κύριο λόγο τις έχουν ανάγκη, αλλά σε μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους.

11. Ενέργεια

Η ενέργεια εξακολουθεί να ενισχύεται. Έχουν εξαιρεθεί από τις ενισχύσεις του Α.Ν. τομείς ενέργειας, όπως τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα, για τους εξής λόγους:
* Έχουν ενισχυθεί επαρκώς από τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους.
* Δεν δημιουργούν αρκετές θέσεις εργασίας στην φάση λειτουργίας της επένδυσης.
Μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου ενισχύονται: μικρά υδροηλεκτρικά, μονάδες συμπαραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, παραγωγή βιοκαυσίμων, Υβριδικοί σταθμοί στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, ενεργειακά αποδοτικά συστήματα τηλεθέρμανσης τηλεψύξης, παραγωγή θερμότητας - ΑΠΕ.

12. Σταθερός φορολογικός συντελεστής και ταχεία αδειοδότηση για μεγάλες επενδύσεις.

Το καθεστώς αυτό, έχει ως στόχο την προσέλκυση μεγάλων ελληνικών ή ξένων αμέσων επενδύσεων. Ο σταθερός συντελεστής φορολογίας εισοδήματος και η ταχεία αδειοδότηση παρέχονται εναλλακτικά, ως ενίσχυση του επενδυτικού σχεδίου και ήταν, όπως φάνηκε στη διαβούλευση, τα δυο κύρια αιτήματα των μεγάλων επενδυτών. Ο σταθερός φορολογικός συντελεστής ισχύει μέχρι την εξάντληση του δικαιούμενου ποσού ενίσχυσης.

Κλείνοντας θέλω να τονίσω, ότι ο νόμος στοχεύει:

▲ Στις αγωνίες των ανθρώπων τις ιδιωτικής πρωτοβουλίας, εκείνων που είναι έτοιμοι να αναλάβουν την ευθύνη, που έχουν την ικανότητα και τη γνώση, που αναλαμβάνουν επενδυτικό ρίσκο.
▲ Στην απόδοση της ενίσχυσης, δίνοντας κίνητρο την φοροαπαλλαγή, και όχι μόνο στο κριτήριο της «υλοποιηθείσας δαπάνης», όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
▲ Στο ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, στον τομέα της αξιοποίησης των νέων Τεχνολογιών και Ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
▲ Στους Δυναμικούς κλάδους ανάπτυξης, τον Αγροτοδιατροφικό τομέα, τον Τουρισμό, της Ναυτιλιακές μεταφορές, την Ενέργεια και τη Χημική βιομηχανία.

Τέλος η βασική κατεύθυνση του νέου Αναπτυξιακού Νόμου, αφορά στους πολλούς, στους Μικρούς και στους Μεσαίους επιχειρηματίες, δηλαδή σε αυτό το δυναμικό παραγωγικό κομμάτι της χώρας, που πνίγηκε, που χάθηκε, στα χρόνια της κρίσης.

Στους ανθρώπους που μοχθούν, που δουλεύουν 24 ώρες το 24ωρο, επτά μέρες τη βδομάδα, 365 μέρες το χρόνο – αυτούς τους ανθρώπους που διαχρονικά σηκώνουν το βάρος της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. – Αυτοί θα το κάνουν και τώρα, με τον απόλυτο σεβασμό και τη στήριξή μας.