Για τη Δημοτική Δημοκρατία, τη Δημοτική Δικαιοσύνη, για τη Λογοδοσία, για τους Άριστους στη Διοίκηση

Γράφει ο Ελευθέριος Βαλαβάνης

Από το συνέδριο της ΚΕΔΚΕ (ΚΕΔΕ σήμερα – κακώς κατά την άποψή μου) του 1990 στην Αλεξανδρούπολη, με πρόεδρο τον αείμνηστο Μιλτιάδη Έβερτ, δήμαρχο Αθηναίων, έως σήμερα, 36 χρόνια πορείας, τα στελέχη, μέσα και έξω από εισαγωγικά, της αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού δεν τοποθετήθηκαν στα θεσμικά τους όργανα πειστικά για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμού, παρά μόνο κυρίαρχα ως πρότασή τους είχαν την οικονομική τους ενίσχυση και την οικονομική τους αυτοτέλεια.

Θεωρώντας πάντα ότι ο θεσμός της Α΄θμιας αυτοδιοίκησης είναι ένας οικονομικός οργανισμός, που θα μπορούσε – στερούμενοι οι αυτοδιοικητικοί οράματος – με τη ισχυρή χρηματοδότηση και μόνο να δώσουν λύση σε όλα τα προβλήματα των δημοτών, τα οποία ως ζητήματα πολιτικού σχεδιασμού, ανάγκης και υποχρέωσης, δεν ιεράρχησαν ποτέ.

Ποτέ οι δημοτικοί άρχοντες, με την πολιτική και κοινωνική τους αυτοτέλεια, δεν διαβουλεύτηκαν οργανωμένα για να συζητήσουν και να βρουν λύσεις σε θέματα που χωράνε στις αρμοδιότητές τους, μακριά από την κεντρική κυβέρνηση, για διαδημοτικές πολιτικές για το περιβάλλον, για τους φυσικούς πόρους, για τα υδατικά στοιχεία (ποτάμια, λίμνες), για τη διαχείριση των αστικών και βιομηχανικών, νοσοκομειακών αποβλήτων, για την ποιότητα ζωής των δημοτών και κατοίκων, για τη διοικητική στήριξη του πληθυσμού τους, για τους νέους και νέες με στόχο την παραμονή στον τόπο τους, για τον πολιτισμό και την παράδοση.

Είναι ζητούμενο ακόμη σε πολλούς ΟΤΑ η χάραξη και υλοποίηση πολιτικών για τη διαχείριση των απορριμμάτων, την ανακύκλωση ως μέγιστη ανάγκη και υποχρέωση, τη σχολική στέγη – υπάρχουν ακόμα οργανικές μονάδες, σχολεία δηλαδή, που στεγάζονται σε κοντέινερ, σε ενοικιαζόμενα κτίρια, σε ακατάλληλα κτίρια.

Είναι ζητούμενο ακόμη σε πολλούς ΟΤΑ η άμεση Δημοκρατία.

Είναι ζητούμενο ακόμη η διαμόρφωση συνθηκών με την ευγενική πρόκληση και πρόσκληση των δημοτών για τη συμμετοχή τους, για τη λογοδοσία, για τον εσωτερικό έλεγχο.

Είναι ζητούμενο ακόμη ο σχεδιασμός πολιτικών για την υποστήριξη και την ίση δυνατότητα ύπαρξης και λειτουργίας, συμμετοχής των ατόμων με αναπηρίες, ιδιαίτερα αυτών με κινητική αναπηρία και όρασης.

Είναι ζητούμενο ακόμη για πολλούς ΟΤΑ να μπορέσουν να συγκροτήσουν επιστημονικά συμβούλια συνεργασίας για την συνεχή παρακολούθηση των παραβατικών συμπεριφορών κοινωνικών ομάδων, για την ανεύρεση προτάσεων λύσεων.

Πολλά ζητήματα θα μπορούσα να βάλω στην πρότασή μου αλλά δεν είναι επί του παρόντος.

Μένω σε ένα, το οποίο και είναι ο λόγος αυτής μου της παρέμβασης, πιστεύοντας πως είναι και το κυρίαρχο: η αναγνώριση και η ανάδειξη σε θέσεις διοίκησης των άξιων και αρίστων της δημοτικής κοινωνίας.

Αυτό θα μπορούσε να προκύψει από την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Μια αλλαγή της οποίας η συζήτηση είναι επίκαιρη – όχι βέβαια για να αντιμετωπιστεί το θέμα στη σωστή θεσμική του βάση, των αναγκών της αυτοδιοίκησης, όπως περιέγραψα συνοπτικά παραπάνω, αλλά για να ενισχύσει τα κομματικά και παραταξιακά στρατόπεδα, για να δοθεί το χρώμα της αρεσκείας μας στον χάρτη της Ελλάδος το βράδυ των εκλογών.

Πρότεινα, όταν προέκυπτε η συζήτηση στα θεσμικά όργανα της αυτοδιοίκησης στα οποία συμμετείχα ενεργά – της ΤΕΔΚ Ν. Ημαθίας δύο θητείες και στην Επιτροπή

Περιβάλλοντος της ΚΕΔΚΕ – προτάσεις οι οποίες ακόμη και σήμερα είναι επίκαιρες, είναι το ζητούμενο και αναγκαίο, και με αυτή μου την παρέμβαση θέλω να επικοινωνήσω μαζί σας για τον προβληματισμό και την πρότασή μου για το μέλλον μιας σύγχρονα δομημένης αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ

1. Η θητεία των εκλεγμένων δημάρχων όχι μεγαλύτερη από 3 περιόδους πενταετούς θητείας, δηλαδή 15 έτη. Τέλος οι δήμαρχοι που δίνουν την εντύπωση ότι βρίσκονται στη θέση ελέω Θεού, όπως οι επίσκοποι.

2. Εκλογή του υποψηφίου δημάρχου από ενιαίο ψηφοδέλτιο και πρόταση του κάθε υποψηφίου για άμεση εκλογή ενός αντιδημάρχου.

3. Ενιαίο ψηφοδέλτιο υποψηφίων δημοτικών συμβούλων. Εκλογή στο Δημοτικό Συμβούλιο de facto ο/η δεύτερος και τρίτος στην κατάταξη από τους υποψήφιους δημάρχους.

4. Κατάργηση των Τοπικών Κοινοτήτων.

5. Υποχρέωση για κάθε υποψήφιο δήμαρχο να καταθέσει πρότασή του με προϋπολογισμό για κάθε τοπική κοινότητα.

6. Υποχρεωτική κατάθεση MASTER PLAN για τη διαχείριση και ανάπτυξη του δήμου σε όλους τους τομείς πολιτικής διάρκειας 15ετίας.

7. Άμεση εκλογή του Συμπαραστάτη του Δημότη, που θα ακολουθεί τη θητεία της εκλεγμένης διοίκησης.

8. Εκλογή de facto στο δημοτικό συμβούλιο, εκτός του αριθμού των εκλεγμένων από το ενιαίο ψηφοδέλτιο, με υπόδειξη των οργανώσεών τους, ΑμεΑ, Ρομά, που θα συμμετέχουν σε ψηφοφορίες μόνο σε θέματα που τους αφορούν.

9. Μέγιστος αριθμός αντιδημάρχων έως 5.

10. Ελάχιστος αριθμός υποψηφίων δημοτικών συμβούλων ο διπλάσιος των εκλεγμένων μελών στο δημοτικό συμβούλιο συν 15 – σύνολο χωρίς οροφή.

11. Αριθμός εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων: 25 μέλη.

12. Ειδικοί συνεργάτες δημάρχου και αντιδημάρχων, προτεινόμενοι πριν από τις εκλογές από τους υποψηφίους δημάρχους.

13. Κατάργηση των ΔΕΥΑ και των ΤΟΕΒ και δημιουργία ενός οργανισμού σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα για τη διαχείριση του υδάτινου στοιχείου και των δικτύων της Ενότητας (ύδρευση, άρδευση). Η εκλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου θα προκύπτει από το σώμα αντιπροσώπων που θα έχει ο κάθε δήμος στη συνέλευση του οργανισμού.

Προκύπτει η αντιπροσώπευση των υποψηφίων και εκλεγμένων από τις δημοτικές ενότητες, αλλά το ζητούμενο είναι η επιλογή των αρίστων.

Η πρότασή μου αυτή αφορά δήμους στην πληθυσμιακή κατηγορία του Δήμου Βέροιας και μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη μελέτη και διαβούλευση των οργάνων της αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού – ΚΕΔΕ, ΙΤΑ – για το τελικό σχέδιο.

Επίσης, θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η διαμόρφωση ενός κειμένου κώδικα σύγχρονου και αποτελεσματικού, χωρίς αστερίσκους και χωρίς την ανάγκη συνεχούς προσθηκών με υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα.

Ενός κώδικα που θα είναι η εγγύηση για την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των ΟΤΑ με άλμα προς τα εμπρός.

Ενός κώδικα που θα είναι ευαγγέλιο για τη διασφάλιση της νομιμότητας, της αξιοπιστίας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας των λειτουργών στους ΟΤΑ – αιρετών και στελεχών.

Ενός κώδικα που θα διασφαλίζει χωρίς παρεκκλίσεις τη λειτουργία των ΟΤΑ για τα επόμενα 15 έτη.

Βεβαίως, με τη διαμόρφωση και ψήφιση του νέου κώδικα, στον ίδιο νόμο πρώτο άρθρο θα είναι αυτό που θα καταργεί όλες τις διατάξεις που ισχύουν για τη λειτουργία των ΟΤΑ έως την ημέρα της ψήφισής του.

Τέλος, αναγκαίο και κυρίαρχο – εκτός από την ψήφιση και εφαρμογή του όποιου εκλογικού νόμου – είναι η αξιολόγηση με ευθύνη των υποψηφίων από το εκλογικό σώμα, τους δημότες – εκλογείς.

Πιστεύοντας ότι θα προκαλέσω έναν θετικό προβληματισμό στους αναγνώστες,

Ελευθέριος Βαλαβάνης
πρώην Δήμαρχος Αποστόλου Παύλου