Νηστεία και πειθαρχία

Γράφει η Μαρία Ξανθοπούλου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια

Η λέξη "νηστεία", αρχικά σήμαινε την πλήρη αποχή από τροφές και ποτά, δηλαδή την ασιτία και ατροφία. Σήμερα εννοούμε την αποχή βρώσης συγκεκριμένων ζωικής προέλευσης τροφών κατά τις ημέρες που ορίζει η εκκλησία. Οι νηστείες που έχει θεσπίσει η εκκλησία, πέρα της πνευματικής τους διάστασης, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για αποτοξίνωση και για άσκηση στην αυτοσυγκράτηση. Επίσης οι νηστείες μας δίνουν την δυνατότητα να δοκιμάσουμε νέες γεύσεις και να ξεφεύγουμε από τις διατροφικές μας συνήθειες.

Πολύ συχνά όμως, ειδικά σε περιόδους νηστείας, βιώνουμε έντονα το συναίσθημα της λαιμαργίας, όπου τα λαχταριστά θερμιδογόνα σνακ είτε είναι απαγορευμένα είτε μας γεμίζουν ενοχές κάθε φορά που θα σκεφτούμε να τα καταναλώσουμε ή στο τέλος το κάνουμε.

Η λαιμαργία είναι μια εγκεφαλική περισσότερο διαδικασία που σχετίζεται με την ψυχική μας διάθεση, κατά την οποία αισθανόμαστε ότι χρειαζόμαστε τροφή και ιδίως γλυκιά τροφή, άμεσα, ενώ δεν είμαστε σε θέση να επικεντρωθούμε σε οτιδήποτε άλλο εκτός από το αντικείμενο του στιγμιαίου πόθου μας. Αμέσως μετά την λήψη της ακολουθεί ευχαρίστηση που συνήθως δεν διαρκεί πολύ, ενώ είναι πολύ πιθανόν να βιώνουμε παράλληλα και αισθήματα ενοχής, θυμού ή θλίψης για την αδυναμία μας να συγκρατηθούμε. Παρόλα αυτά η λαιμαργία μπορεί να έχει και βιολογική βάση, να σχετίζεται δηλαδή με την πείνα ή ακόμα και με την δίψα, να πυροδοτείται από την υπογλυκαιμία ή από ορμονικούς παράγοντες που αυξάνουν την όρεξη.

Ξεκινώντας την μάχη με την λαιμαργία, είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να ξεχωρίσουμε και να αναγνωρίσουμε πότε η διάθεση μας για λήψη τροφής σχετίζεται με την πραγματική πείνα. Αυτό προϋποθέτει μια σειρά σκέψεων που μπορούμε να κάνουμε, ξεκινώντας από την απλή ερώτηση πεινάω πραγματικά; Τις περισσότερες φορές καταναλώνουμε τροφές όχι όταν πεινάμε πραγματικά, αλλά στην θέα ή την σκέψη και μόνο της τροφής. Μια οσμή, μια εικόνα στην τηλεόραση ή ακόμα και μια διαφήμιση ενός νέου προϊόντος, αρκούν. Από την άλλη πλευρά, αν είμαστε νηστικοί για πολλές ώρες, η πραγματική πείνα μπορεί να μας οδηγήσει σε λαίμαργες και ίσως ακραίες επιλογές.  

Είναι σημαντικό να παρατηρείτε τα συναισθήματά σας πριν το ρίξετε στο φαγητό. Μερικές φορές λανθασμένα μπορεί να σκεφτείτε, ότι η κατανάλωση τροφής θα σβήσει το εκάστοτε συναίσθημα, αυτό φυσικά δεν συμβαίνει. Τα συναισθήματα επηρεάζουν άμεσα τις διατροφικές σας επιλογές και συνήθειες, ενώ οδηγούν συχνά σε βουλιμικά επεισόδια. Πριν λοιπόν καταναλώστε κάτι, σκεφτείτε το συναίσθημα που σας κατακλύζει και αναζητήστε την λύση στην πραγματική πηγή του και όχι στο φαγητό.

Η λαιμαργία και η πλήξη πάνε χέρι-χέρι. Ο πόθος σας για φαγητό είναι υψηλότερος όταν έχετε περισσότερο ελεύθερο χρόνο να σπαταλήσετε. Πολλοί άνθρωποι μαγειρεύουν από χόμπι και καταναλώνουν ταυτόχρονα σημαντικές ποσότητες τροφής για να «σκοτώσουν» την ώρα τους. Ένας καλός τρόπος για την καταπολέμηση αυτού του τύπου λαιμαργίας, είναι να κρατήσετε τον εαυτό σας απασχολημένο. Πριν λοιπόν καταναλώσετε κάτι αναρωτηθείτε αν ο λόγος που σας ωθεί εκεί είναι η πλήξη, και προσπαθήστε να γεμίστε αλλιώς τον χρόνο σας χωρίς να επιλέξετε να γεμίσετε το στομάχι σας.

Η νηστεία είναι λοιπόν για πολλούς μια όχι και τόσο εύκολη περίοδο, πολλοί έρχονται αντιμέτωποι με διάφορά συναισθήματα και δύσκολες καταστάσεις, όλα όμως αντιμετωπίζονται πιο εύκολα αν κατορθώσετε και πειθαρχήσετε τον εαυτό σας, ερχόμενοι ουσιαστικά πιο κοντά του.