Το έργο "Ματίας ο Πρώτος", σε θεατρική διασκευή της Άλκης Ζέη από την Παιδική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ

Η Παιδική Σκηνή 2025-2026 του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας παρουσιάζει το έργο "Ματίας ο Πρώτος", σε θεατρική διασκευή της Άλκης Ζέη και σε στίχους τραγουδιών της Ξένιας Καλογεροπούλου, υπό την καθοδήγηση και σκηνοθεσία του Χρήστου Κυπαρισσόπουλου. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα για όλους την Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025 στην Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και έπειτα θα ανοίξει την πόρτα της σε σχολεία (Δημοτικά και Γυμνάσια) για το διάστημα 17 Νοεμβρίου έως 19 Δεκεμβρίου.

"Ξεκινάμε τον κόσμο

όλον πάλι απ' την αρχή,

μίση, πόλεμοι στην άκρη

κάθε μέρα και γιορτή... "

------------------------------------------------------------

ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο νεαρός Ματίας, μοναδικός διάδοχος του θρόνου στέφεται, μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του, ο νεότερος βασιλιάς της ιστορίας (μόλις δέκα ετών).

Το έργο χωρίζεται σε δύο μέρη.

Στο πρώτο μέρος ο μικρός Ματίας, βρισκόμενος αντιμέτωπος με τις παραδοξότητες και τον παραλογισμό του πολέμου, αλλά και με έναν κόσμο δομημένο από τις επιλογές των ενηλίκων, θα λάβει μέρος ο ίδιος του στον πόλεμο ως απλός στρατιώτης βιώνοντας εκ των έσω το παράλογο του πράγματος.

Έτσι έχοντας ιδία άποψη πλέον θα περάσει στο δεύτερο μέρος όπου ανατρέπει τα τεκταινόμενα και παραδίδει την εξουσία στα χέρια των παιδιών. Οι ρόλοι αντιστρέφονται και η νέα εποχή της «Παιδοκρατίας» ξεκινά. «Τα παιδιά στην εξουσία – οι μεγάλοι στα θρανία»: ένας κόσμος φαντασίας, όπου ο πόλεμος παύει, η αδικία εκλείπει και η δημοκρατία ανασχηματίζεται. Κι όμως, παρά τις ευγενείς προθέσεις, η νέα αυτή τάξη πραγμάτων δοκιμάζεται σοβαρά… Πόσο μπορεί να διαρκέσει; Πόσο μπορούν τα παιδιά απλά με την αθωότητά τους να διοικήσουν έναν ολόκληρο πλανήτη;

Το συμπέρασμα στο οποίο θα καταλήξει ο Ματίας με τους φίλους του είναι το προφανές. Πρώτα θα πρέπει να περάσουνε από τα μαθητικά θρανία… στη συνέχεια από τα «θρανία της ζωής». Με την αποκομιδή της εμπειρίας, παραδεχόμενοι τα λάθη τους και μαθαίνοντας από αυτά, θα μπορέσουν στη συνέχεια να αναλάβουν την οποιαδήποτε διοίκηση.

------------------------------------------------------------

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Το έργο, βασισμένο στο διαχρονικό μυθιστόρημα του Γιάνους Κόρτσακ και διασκευασμένο για το θέατρο από την Άλκη Ζέη, αποτελεί ένα σπουδαίο αντιπολεμικό αφήγημα με έντονο ανθρωπιστικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα.

Το έργο του Κόρτσακ, μεταφρασμένο σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες, αποτελεί ύμνο στη φιλία, την ελπίδα, την αισιοδοξία, αλλά και κυρίως στην αθωότητα και την ανυπέρβλητη δύναμη της παιδικής ψυχής. Πυρήνας της θεατρικής αυτής πρότασης είναι ο σεβασμός στα δικαιώματα και τις ευθύνες του ανθρώπου, ενώ το κοινό –και ιδιαίτερα το παιδικό– καλείται να σκεφτεί, να δράσει και να εμπιστευτεί τη φωνή του αλλά και την λογική του.

Ο Γιάνους Κόρτσακ, συγγραφέας του πρωτότυπου έργου, υπήρξε παιδαγωγός, γιατρός και δημοσιογράφος, και θεωρείται από τους πρωτεργάτες της θεμελίωσης των δικαιωμάτων του παιδιού, όπως αποτυπώθηκαν αργότερα στη Διεθνή Σύμβαση. Αφιέρωσε τη ζωή του στην προστασία και την υπεύθυνη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Στο αποκορύφωμα της ηθικής του στάσης, αρνήθηκε να εγκαταλείψει τους μικρούς τροφίμους του στο γκέτο της Βαρσοβίας, συνοδεύοντάς τους στα ναζιστικά στρατόπεδα το 1942 και πεθαίνοντας μαζί τους.

Η θεατρική διασκευή της Άλκης Ζέη, βαθιά εναρμονισμένη με την ουσία του αρχικού έργου, έχει πλέον καθιερωθεί ως ένα δημιουργικό έργο με τη δική της ξεχωριστή υπογραφή. Η σπουδαία συγγραφέας και αγωνίστρια για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου, μίλησε με συνέπεια και αγάπη τη γλώσσα των παιδιών, τόσο στη ζωή όσο και στο συγγραφικό της έργο, το οποίο παραμένει ζωντανό και επίκαιρο.

------------------------------------------------------------

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Τόσο μακριά κι όμως τόσο κοντά μας είναι ένας πόλεμος. Έχουμε οικειοποιηθεί το παράλογο και το βάζουμε μέσα στο σπίτι μας, καθημερινά, δίπλα μας, κοιτάζοντάς το από την κλειδαρότρυπα της τηλεόρασης και των ειδήσεων. Κλεφτές ματιές σε κάτι που μας αφορά άμεσα όσο μακριά κι αν είναι.

Και τι καλύτερο από το να μας ανοίξουν την πόρτα της κλειδαρότρυπας τα ίδια τα παιδιά και με την αφέλειά τους, την αθωότητά τους και το απονήρευτο μυαλό και βλέμμα τους, να μας δείξουν το σωστό. Ίσως είναι καιρός να αναζητήσουμε ξανά εκείνο το αγνό, καθαρό βλέμμα της παιδικής μας ηλικίας.

Ο μικρός Ματίας γουρλώνει τα μάτια με τον πόλεμο, με την αδικία, με την εξαπάτηση, με την ωμή πραγματικότητα που κατασκευάζουν και αποδέχονται οι ενήλικες.

Η Άλκη Ζέη και ο Γιάνους Κόρτσακ μας υπενθυμίζουν, με καθαρότητα και τόλμη, ότι υπάρχουν εναλλακτικές. Μας προτρέπουν να δούμε τον κόσμο μέσα από την παιδική φαντασία και την αθωότητα – τις μόνες ίσως δυνάμεις που μπορούν ακόμη να τον μεταμορφώσουν.

Σκηνοθετικός στόχος είναι τρία είδη θεάτρου, αυτό τις πρόζας, του κουκλοθεάτρου και του μιούζικαλ να παντρευτούν επί σκηνής σε ένα θεατρικό παράγωγο όπου θα μείνει αξέχαστο σε μικρούς και μεγάλους. Με τεχνικές φωτισμού, αλλά και γρήγορων αλλαγών σκηνικών και σκηνών, θα προσπαθήσουμε να ανεβάσουμε τον ρυθμό κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον των μικρών μας φίλων.

Επίσης κάθε είκοσι περίπου λεπτά οι θεατές θα καλούνται από τους ηθοποιούς να λάβουν και αυτοί μέρος στο όλο δρώμενο κάνοντας μαζί τους μία μικρή και εύκολη χορογραφία υπό τους ήχους της μουσικής. Στο ενδιάμεσο, η απεύθυνση των ηθοποιών στο κοινό με ερωτήσεις κριτικής σκέψης και ηθικής δεοντολογίας θα εντείνουν το ενδιαφέρον των μικρών μας φίλων, υπογραμμίζοντας την αίσθηση πως συντέλεσαν και αυτοί με τη σειρά τους στην επίλυση της κατάστασης.

Θεατές και ηθοποιοί, σαν μία θεατρική μάζα, θα καταλήξουν μαζί στο τέλος του έργου και στην Αριστοτελική ηθική κάθαρση.

Χρήστος Κυπαρισσόπουλος

------------------------------------------------------------

Συντελεστές

Κείμενο: Άλκη Ζέη

Σκηνοθεσία: Χρήστος Κυπαρισσόπουλος

Στίχοι τραγουδιών: Ξένια Καλογεροπούλου

Πρωτότυπη Μουσική / Μουσική διδασκαλία: Άλεξ Ιωσηφίδης

Σκηνογραφία / Ενδυματολογία: Δημήτρης Γεωργόπουλος

Χορογραφία: Αφροδίτη Γεωργιάδου

Επιμέλεια ήχου: Αλέξανδρος Καροτσέρης

Creative – Art / Φωτογραφίες: Τάσος Θώμογλου

Βίντεο / Μοντάζ / Τρέιλερ: Γιάννης Γαλιάτσος

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαίρη Αηδονίδου

Παραγωγή / Οργάνωση Παραγωγής / Προβολή: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας

Τους ρόλους ερμηνεύουν (αλφαβητικά):

Λάζαρος Γιαννακόπουλος, Βασιλική Ζώκου, Αναστάσιος Καραγιάννης, Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Όλγα Πάπιστα, Χρήστος Τζιώτας

------------------------------------------------------------

INFO:

Πρεμιέρα: Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025, στις 11:30 π.μ.

Ημερομηνίες παραστάσεων για σχολεία (Δημοτικά και Γυμνάσια): Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2025 – Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2025

Διάρκεια: 70 λεπτά

Ενδεικτική Ώρα Παραστάσεων για σχολεία: 10:00 π.μ. (σημείωση: θα υπάρξει ξεχωριστή επικοινωνία με τα ενδιαφερόμενα σχολείο για τον ακριβή καθορισμό ώρας)

Τιμή Εισιτηρίου: 6 ευρώ.

Ειδική τιμή για την πρώτη εβδομάδα (17-21 Νοεμβρίου): 5 ευρώ

Χώρος: Αντωνιάδειος Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Βέροια

Κρατήσεις:

• t: 2331078140 – 146
• e: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.