Αφιερωμένο σε Βέροια, Νάουσα, Γιαννιτσά και Κατερίνη το 10ο επεισόδιο της σειράς ιστορικών ντοκιμαντέρ "Σε μια νέα πατρίδα"

Τετάρτη, 25 Ιανουαρίου 2023 15:29
Γράφτηκε από τον/την Αντώνης Χατζηκυριακίδης

Αφιερωμένο σε Βέροια, Νάουσα, Γιαννιτσά και Κατερίνη το 10^ο επεισόδιο της πετυχημένης σειράς ιστορικών ντοκιμαντέρ, "Σε μια νέα πατρίδα" το οποίο προβάλεται κάθε Παρασκευή στις 19.00 από την ΕΡΤ3.

Μια μοναδική παραγωγή που καταγράφει για πρώτη φορά τη ζωή των προσφύγων στους τόπους εγκατάστασής τους, μετά το βίαιο εκπατρισμό τους από τις περιοχές της Μικράς Ασίας

Trailer: https://fb.watch/hHRmFlftGX/

Συνεχίζεται με επιτυχία η εβδομαδιαία προβολή από τη συχνότητα της ΕΡΤ3 (κάθε Παρασκευή στις 19.00), των επεισοδίων της σειράς ιστορικών ντοκιμαντέρ «Σε μια νέα πατρίδα», παραγωγής της καβαλιώτικης εταιρείας Gullwing .

Πρόκειται για μια μοναδική παραγωγή που καταγράφει για πρώτη φορά τη ζωή των προσφύγων στους τόπους εγκατάστασής τους, μετά το βίαιο εκπατρισμό τους από τις περιοχές της Μικράς Ασίας.

Μέχρι σήμερα έχουν προβληθεί ήδη εννέα επεισόδια:

Η αρχή του δράματος (https://fb.watch/hpkCW_Rggu/).

Ορεστιάδα: «Η νεότερη πόλη στην ιστορία της Ελλάδας, Αλεξανδρούπολη (Δεδέ Αγάτς): η φιλόξενη γωνιά της Ακριτικής Ελλάδας (https://fb.watch/hpkpPqha_L/).

Κομοτηνή – Ξάνθη: «Η συνύπαρξη» (https://fb.watch/hpjUVMMtIP/).

Καβάλα: «Η δύναμη της καπνεργασίας και της ανάπτυξης ως αιτία προσέλκυσης και εγκατάστασης των προσφύγων» (https://fb.watch/hpRpHHUAxO/).

Δράμα: «Παραμεθόριες προσφυγικές εγκαταστάσεις». (https://fb.watch/hyrOGBh_0F/)

Σέρρες – Κιλκίς: «Οι νέοι, απόκληροι ακρίτες» (https://fb.watch/hHRi5Tmfea/).

Θεσσαλονίκη (α’ μέρος): «Η Εγκατάσταση: Προσφυγικές εγκαταστάσεις στην Καλαμαριά και το Παλαιό Χαρμάνκιοϊ». (https://fb.watch/hOlxF-mFlP/).

Θεσσαλονίκη (β’ μέρος): «Το προσφυγικό αποτύπωμα: Δημιουργία νέας τάξης στην αγορά, το εμπόριο, τα γράμματα και τις τέχνες». (https://fb.watch/h_Tsv_Kwyu/).

Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Καστοριά και Φλώρινα: «Εγκατάσταση και συλλογική οργάνωση» (https://fb.watch/i7EF-EGOor/).

Όσοι δεν μπόρεσαν να δουν τα πρώτα επεισόδια που συγκέντρωσαν εξαιρετικές κριτικές, καθώς για πρώτη φορά παρουσιάζονται, μέσα από πλούσιο και ανέκδοτο αρχειακό υλικό, το πώς διαμορφώθηκαν οι ζωές των προσφύγων στις ελληνικές πόλεις όπου εγκαταστάθηκαν, έχουν τη δυνατότητα να τα παρακολουθήσουν στην ψηφιακή πλατφόρμα ΕΡΤflix (https://www.ertflix.gr/series/ser.224984-se-mia-nea-patrida).

Το 10^ο κατά σειρά επεισόδιο που θα προβληθεί αυτή την Παρασκευή στις 19.00 το απόγευμα είναι αφιερωμένο στις πόλεις Βέροια – Νάουσα – Γιαννιτσά – Κατερίνη με τίτλο: «Από τη δίνη του αυτοπροσδιορισμού στη δυναμική της ενεργητικής παρουσίας» (https://fb.watch/ifQ-NYk_NY/).

Η ευρύτερη περιοχή της Ημαθίας υπήρξε τόπος υποδοχής και εγκατάστασης προσφύγων σε μεγάλη γεωγραφική έκταση τόσο εντός των μεγάλων πόλεων, όπως η Βέροια και η Νάουσα, όσο όμως κυρίως στα χωριά. Στο επεισόδιο γίνεται εκτενής αναφορά στα πολιτικοοικονομικά, πολιτιστικά, πληθυσμιακά χαρακτηριστικά της περιοχής, στην προσφυγική ανθρωπογεωγραφία, καθώς και στις συνθήκες εγκατάστασης και διαβίωσης τα πρώτα χρόνια.

Ειδικότερη αναφορά γίνεται στην περίπτωση της προσφυγικής εγκατάστασης στο Ροδοχώρι Ημαθίας. Επιπλέον, ενδεικτικό στην περιοχή είναι η δημιουργία από τους πρόσφυγες σημαντικών μνημονικών τόπων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επανίδρυση στην Καστανιά της Βέροιας του ιστορικού μοναστηριού της Παναγίας Σουμελά και αντίστοιχα στο Ροδοχώρι της Νάουσας τους Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα. Σημαντική είναι και η συλλογή σπάνιων βιβλίων που αποθησαυρίζεται στη συλλογή της Ευξείνου Λέσχη Ποντίων Νάουσας.

Η σκληρή εργασία των προσφύγων μετάλλαξε όλη αυτή την περιοχή δημιουργώντας μια τεράστια καλλιεργήσιμη έκταση στην οποία παράγονται ετησίως χιλιάδες τόνοι αγροτικών προϊόντων. Παράλληλα θα αναδειχθεί ο κειμηλιακός πλούτος των προσφύγων καθώς και η κουζίνα των προσφύγων με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.

Στη συνέχεια περιγράφεται η προσφυγική εγκατάσταση στην Πέλλα, την Αριδαία, την Έδεσσα και τα Γιαννιτσά. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι η προσφυγική εγκατάσταση διευκολύνθηκε από την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών, η οποία αποξηράνθηκε μεταξύ των ετών 1927-1937.

Στο δεύτερο μέρος του επεισοδίου παρουσιάζεται η άφιξη και εγκατάσταση των προσφύγων στην ευρύτερη περιοχή της Πιερίας και ειδικά στην πόλη της Κατερίνης. Μια ιδιαιτερότητα της προσφυγικής εγκατάστασης στην Κατερίνη αποτελεί η εγκατάσταση των Ευαγγελικών από τη Μικρά Ασία και κυρίως τον Πόντο στο νεοϊδρυόμενο προσφυγικό συνοικισμό των Ευαγγελικών. Η μικροϊστορία της προσωπικής διαδρομής του ορφανού πρόσφυγα Εφραίμ Αρζόγλου που εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη είναι η αφορμή για να παρακολουθήσουμε την πορεία και τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες με την άφιξη τους στην Ελλάδα αλλά και την προσωπική τους αναμέτρηση με το διαγενεακό τραύμα της γενοκτονίας και της προσφυγιάς.

Οι πρόσφυγες θα ενισχύσουν την οικονομική ζωή της πόλης εισάγοντας επαγγέλματα που ασκούσαν στις πατρίδες τους ενώ θα δημιουργήσουν και ένα μεγάλο αριθμό γεωργικών συνεταιρισμών. Τα φθηνά εργατικά χέρια των προσφύγων βοήθησαν από τη μια στην αύξηση της παραγωγής αλλά από την άλλη μεριά υπονόμευσαν τις εργασιακές σχέσεις με το ντόπιο στοιχείο και πυροδότησε τον ανταγωνισμό και την έχθρα μεταξύ τους.

Στο επεισόδιο μιλούν με τη σειρά που εμφανίζονται

Θεοδόσιος Κυριακίδης | Δρ. Ιστορίας - Συνεργάτης Έδρας ποντιακών σπουδών ΑΠΘ

Εμμανουήλ Ξυνάδας | Πρόεδρος Εταιρείας Μελετών Ιστορίας & Πολιτισμού Ημαθίας

Παναγιώτης Αμοιρόπουλος | Συνταξιούχος εκπαιδευτικός

Κωνσταντίνος Φωτιάδης | Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονία

Γεώργιος Τανιμανίδης | Πρόεδρος Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά»

Χαράλαμπος Φανιάδης | Εθελοντής Εθνικής Βιβλιοθήκης Αργυρουπόλεως

Αγνή Κολιαδήμου | Δρ. Νεότερης & Σύγχρονης Ιστορίας

Ελένη Μαυροκεφαλίδου| Φιλόλογος - Απόγονος προσφύγων

Πάρις Παπαγεωργίου | Εκπαιδευτικός

Γιάννης Καζταρίδης | Φιλόλογος - π. Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πιερίας

Πολύμνια Αρζόγλου | Απόγονος προσφύγων