Η άτολμη Βέροια και η όπερα … ας γίνουμε επιτέλους «προορισμός» !

Γράφει ο Γιάννης Καμπούρης

Μια φορά και ένα καιρό στη Θεσσαλονίκη ζούσε η «Όπερα Θεσσαλονίκης» … γεννήθηκε το 1997 ως αυτοτελές τμήμα του Κρατικού θεάτρου Βόρειας Ελλάδος με πρωτοβουλία του οργανισμού «Θεσσαλονίκη – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2002» …  δυστυχώς όμως δεν τα κατάφερε να μακροημερεύσει … το 2011 καταργείται ως αυτοτελές τμήμα και συγχωνεύεται με το Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδος, αναστέλλοντας ουσιαστικά τις δραστηριότητές της.

Γιατί καταργήθηκε … γιατί ως οργανισμός δεν τα κατάφερε καθόλου καλά διαχειριστικά, καθ’ ομολογία μάλιστα της ίδιας της διοίκησής της, που μίλησε ακόμα και για «αλόγιστη κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος».

Σήμερα ουσιαστικά δεν υφίσταται όπερα και η Βόρεια Ελλάδα δεν έχει τη χαρά να γευτεί τη μαγεία του λυρικού θεάτρου … και ας δούμε που εμπλέκεται η Βέροια στην ιστορία αυτή και πως για μια ακόμα φορά έστειλε «τη μπάλα στα σφαγεία».

Διαβλέποντας την αναγκαιότητα και το καινοτόμο της προσπάθειας για την εισαγωγή του λυρικού θεάτρου στη ζωή της Βόρειας Ελλάδας, η ΚΕΠΑ προσπάθησε να συνδεθεί με την «Όπερα Θεσσαλονίκης»  … έτσι τον Απρίλιο του 2008 φιλοξενείται στο Χώρο Τεχνών η όπερα του Τζουζέπε Βέρντι «Λα Τραβιάτα» που δεν ήταν μια απλή «φιλοξενία» … η ΚΕΠΑ – τότε ως Ενιαίος Φορέας Πολιτισμού - είχε την τεχνική υποστήριξη της παράστασης τόσο εδώ, όσο και στη Θεσσαλονίκη και τα πήγε μια χαρά … στη συνέχεια και άλλες φορές έδειξε την αγάπη της στο λυρικό θέατρο (2008 «Μποέμ», 2009 «Βραδιά Όπερας», 2010 «Βαφτιστικός»).

Όμως στην πορεία λάθος επιλογές και ασύνετη διαχείριση, έφεραν την όπερα Θεσσαλονίκης σε λειτουργικό αδιέξοδο (φημολογείτο ότι το οικονομικό της άνοιγμα ήταν κοντά στο 1,5 εκατ. €, πλαισιωμένο από διάφορα παρατράγουδα) … έτσι το 2011 αναδείχθηκε σε έτος ζύμωσης για το μέλλον τη όπερας, με ορατή την περίπτωση της αναστολής της λειτουργίας της … αυτά εκτιμώντας τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς καταθέτουμε στο ΥΠΠΟ πρόταση, «Γιατί η Όπερα μπορεί να βρει τη Στέγη που της αρμόζει στη Βέροια» … η πρόταση πάει στην τότε γενική γραμματέα του ΥΠΠΟ την κ. Μενδώνη.

Δυστυχώς όμως η πρόταση όπως εκτιμώ δεν έτυχε της ένθερμης πολιτικής υποστήριξης που της έπρεπε και έτσι πέρασε στα ψηλά.

Η προσπάθεια όμως δεν τελειώνει εδώ … πιστεύοντας ότι το λυρικό θέατρο έχει προοπτική και μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό θετικό πρόσημο για την πόλη μας για την ανάδειξη της σε πρωτεύοντα πολιτιστικό πόλο και για να αποδείξουμε στο ΥΠΠΟ ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, το 2012 προτείνουμε την παραγωγή του μουσικού παραμυθιού «Ο Μαγικός Αυλός» του Μότσαρτ … το παραμύθι αυτό θα απευθυνόταν στα παιδιά … μάλιστα προχωρούμε σε διερευνητικές επαφές με τη Δημοτική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, το Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδος και το Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής … όλοι αυτοί οι φορείς ανταποκρίνονται θετικά και μάλιστα δέχονται την πρωτοκαθεδρία της Βέροιας σε αυτή την πρωτοβουλία … τι το πιο όμορφο και δυνατό … η Βέροια να «οδηγεί» το λυρικό θέατρο στη Βόρεια Ελλάδα !

Επιπλέον η οικονομική προσέγγιση της όλης πρωτοβουλίας, έδειχνε ότι αυτή ήταν στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας.

Έλα όμως που λογαριάζαμε χωρίς τον ξενοδόχο … όταν η πρόταση απέκτησε μια σχετική οντότητα, διαφάνηκε η δυναμική της και άρχισε να ωριμάζει, τέθηκε υπόψη της δημοτικής αρχής και του ΔΣ της ΚΕΠΑ … εκεί εισπράξαμε ένα ξερό όχι και όλα τελείωσαν.

Υποθέτω, χωρίς να το έχει πει κάποιος ξεκάθαρα, ότι το όχι είχε να κάνει με το φόβο μη και θιγεί καλλιτεχνικά και οικονομικά η παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ … βέβαια θα ρωτήσετε καλά το ΔΗΠΕΘΕ δεν θα είχε καμιά συμμετοχή … και βέβαια, αλλά προσανατολισμένο στις εύκολες λύσεις και στην πεπατημένη, ήθελε προφανώς και πάλι κάποια παιδική παραγωγή όπως χρόνια τώρα, με το σταθερό μαθητικό κοινό του … επιζητώντας λοιπόν τη σιγουριά της πεπατημένης, τάχθηκε αρνητικά …  άλλωστε η «συνήθεια» είναι δεύτερη φύση … και δε θα μπορούσε η διοίκηση να «επιβάλλει» αυτή την καινοτομία ; Και βέβαια … αλλά από ότι εκτιμώ και αυτή αρκείται σε αυτά που γνωρίζει, μη τολμώντας να «επενδύσει» στο νέο.

Μετά από τόσα χρόνια και τόσες χαμένες ευκαιρίες, επιτέλους ας γίνει αντιληπτό το προφανές … ας ανοίξουν νέοι δρόμοι και προοπτικές για τον πολιτισμό και την πόλη μας … ναι η πρωτοπορία είναι όμορφη, ελκυστική και πολλά υποσχόμενη, ταυτόχρονα όμως είναι και απαιτητική, είναι μια ατέρμονη διαδικασία … και ότι και να λέγεται, όπως και να μας σερβίρετε, ότι επιχειρήματα και να επικαλούνται, δεν δέχομαι την αντίληψη που τελικά μας κατατάσσει στους ουραγούς, θαρρείς και φοβόμαστε να είμαστε με τους πρώτους.

Αν θέλουμε να είμαστε με τους πρώτους πρέπει να συμπεριφερόμαστε ως πρώτοι και να μη φοβόμαστε να συστρατευθούμε με ότι καλύτερο υπάρχει … από τους πρώτους και τους καλύτερους μαθαίνουμε, αλλιώς μια ζωή θα βράζουμε στο ζουμί μας και θα οικτίρουμε την μοίρα μας, πιστεύοντας παράλληλα αφελώς ότι είμαστε οι πρώτοι.

Και να μη ξεχνάμε ότι η κρίση όσο και αν φαντάζει αντιφατικό, δημιουργεί και ευκαιρίες … ας εκμεταλλευτούμε λοιπόν την επιστροφή στην κανονικότητα με ένα δυναμικό πολιτιστικά καλοκαίρι … ας ξαναεκτιμήσουμε την ιστορία με την όπερα ξεκινώντας με ένα μουσικό παραμύθι αν βέβαια υπάρξουν οι προϋποθέσεις … να θεμελιώσουμε την αντίληψη ότι η πόλη μας έχει το θάρρος και τη δύναμη και ταυτόχρονα είναι αποφασισμένη να παραμείνει στην πρωτοπορία του πολιτισμού … να ανοίξουμε στην περιφέρεια, προσκαλώντας την να γευτεί ότι στερήθηκε από τον πολιτισμό την εποχή της καραντίνας … ναι … να κάνουμε την πόλη μας «πολιτιστικό προορισμό» … και να είμαστε σίγουροι ότι θα κερδίσουμε πολλαπλά.

(Για το σημείωμα αυτό, αφορμή στάθηκε η πολύ σημαντική πρωτοβουλία του Κέντρου Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με τη συνεργασία της αντιδημαρχίας Τουρισμού Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης και του ΚΘΒΕ, να ανεβάσουν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επταπυργίου 2021 την όπερα TOSCA).